Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Phế Đế [BK8, 7a7b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 冬，十二月，占城引眾還。[7a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 Đông, thập nhị nguyệt, Chiêm Thành dẫn chúng hoàn.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 上皇居葆和宫，命僉知内𡧸院事阮茂先、禮部郎中潘義及僊遊武德侯家臣（缺名）輪直。[7a*1*10]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Thượng hoàng cư Bảo Hòa cung, mệnh Thiêm tri nội mật viện sự Nguyễn Mậu Tiên, Lễ bộ lang trung Phan Nghĩa cập Tiên Du Vũ Đức hầu gia thần (khuyết danh) luân trực.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 賜食，詢以故事，逐日記錄，編成八卷目，曰《葆和餘筆》，令陶師錫序其端，以教訓官家。[7a*3*8]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Tứ thực, tuân dĩ cố sự, trục nhật ký lục, biên thành bát quyển mục, viết Bảo Hòa dư bút, lệnh Đào Sư Tích tự kì đoan, dĩ giáo huấn Quan gia.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 甲子，八年（明洪武十七年）。春，二月，上皇於僊遊山萬福寺試太學生 [7a*6*1] 段春雷、黄晦卿等三十名。[7a*7*5]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Giáp Tí, bát niên (Minh Hồng Vũ thập thất niên). Xuân, nhị nguyệt, Thượng hoàng ư Tiên Du sơn Vạn Phúc tự, thí Thái học sinh Đoàn Xuân Lôi, Hoàng Hối Khanh đẳng tam thập danh.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 〇夏，五月，選太學生，餘數為葆和宫書史。[7a*7*16]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 〇 Hạ, ngũ nguyệt, tuyển Thái học sinh, dư số vi Bảo Hòa cung thư sử.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 〇秋，九月，明初征雲南。[7a*8*14]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 〇 Thu, cửu nguyệt, Minh sơ chinh Vân Nam.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 遣楊盤、許原等賫户部咨文來求粮給 [7a*9*4] 臨安守兵。[7b*1*1]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Khiến Dương Bàn, Hứa Nguyên đẳng tê Hộ bộ tư văn lai cầu lương cấp Lâm An thủ binh.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 冬，十一月，遣朝奉大夫黎亞夫、少中大夫杜子澄報云：已差行遣司陳堯俞督諸路轉運使司，運粮至水尾縣界首交割。[7b*1*5]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Đông, thập nhất nguyệt, khiến Triều Phụng đại phu Lê Á Phu, Thiếu Trung đại phu Đỗ Tử Trừng báo vân: Dĩ sai hành khiển ti Trần Nghiêu Du đốc chư lộ Chuyển vận sứ ti, vận lương chí Thuỷ Vĩ huyện giới thủ giao cát.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 時，差官多因瘴死。[7b*3*15]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Thời, sai quan đa nhân chướng tử.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 乙丑，九年（明洪武十八年）。春，正月，閲定文武從官帳籍。[7b*5*1]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Ất Sửu, cửu niên (Minh Hồng Vũ thập bát niên). Xuân, chính nguyệt, duyệt định văn võ tòng quan trướng tịch.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 〇三月，明遣使來求僧人二十名。[7b*6*1]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 〇 Tam nguyệt, Minh khiến sứ lai cầu tăng nhân nhị thập danh.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 初，我國送内人阮宗道、阮筭等至金陵。[7b*6*13]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Sơ, ngã quốc tống nội nhân Nguyễn Tông Đạo, Nguyễn Toán đẳng chí Kim Lăng.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 明帝以為近臣，遇之甚厚。[7b*7*10]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Minh Đế dĩ vi cận thần, ngộ chi thậm hậu.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 宗道等言南國僧解建道塲愈於北方僧。[7b*8*2]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Tông Đạo đẳng ngôn Nam Quốc tăng giải kiến đạo trường dũ ư Bắc phương tăng.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 至是求之。[7b*8*18]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Chí thị cầu chi.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 〇秋，七月，司徒章肃國上侯元旦致仕，…… [7b*9*5]

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 〇 Thu, thất nguyệt, Tư đồ Chương Túc Quốc thượng hầu Nguyên Đán trí sĩ, …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 [7a] Mùa đông, tháng 12, Chiêm Thành dẫn quân về. Thượng hoàng ở cung Bảo Hòa¹, sai Thiêm tri nội mật viện sự Nguyễn Mậu Tiên, Lễ bộ lang trung Phan Nghĩa và gia thần Vũ Hiếu hầu (không rõ tên) ở Tiên Du thay phiên nhau chầu chực. [Thượng hoàng] ban cho ăn và hỏi các việc cũ, ghi chép từng ngày, biên soạn thành 8 quyển, đầu đề là Bảo Hòa dư bút², sai Đào Sư Tích đề tựa ở đầu sách để dạy bảo Quan gia.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Giáp Tý, [Xương Phù] năm thứ 8 [1384], (Minh Hồng Vũ năm thứ 17).

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Mùa xuân, tháng 2, Thượng hoàng cho thi thái học sinh ở chùa Vạn Phúc núi Tiên Du³, [lấy đỗ] bọn Đoàn Xuân Lôi, Hoàng Hối Khanh… 30 người.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Mùa hạ, tháng 5, chọn số thái học sinh còn lại cho làm thư sử ở cung Bảo Hòa.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Mùa thu, tháng 9, nhà Minh bắt đầu đánh Vân Nam, sai bọn Dương Bàn, Hứa Nguyên mang tờ tư của bộ Hộ sang đòi lương để cấp cho [7b] binh lính đóng ở Lâm An⁴.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Mùa đông, tháng 11, sai Triều phụng đại phu Lê Á Phu, Thiếu trung đại phu Đỗ Tử Trừng trả lời rằng: Đã sai Hành khiển ty Trần Nghiêu Du đôn đốc Chuyển vận sứ ty các lộ vận chuyển lương thực tới địa đầu huyện Thủy Vĩ⁵ giao nộp rồi. Bấy giờ các quan sai đi, nhiều người nhiễm lam chướng mà chết.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Ất Sửu, [Xương Phù] năm thứ 9 [1358], (Minh Hồng Vũ năm thứ 18).

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Mùa xuân, tháng giêng, xét duyệt sổ sách quan văn võ.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 Tháng 3, nhà Minh sai sứ sang đòi 20 tăng nhân.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Trước đây, nước ta đưa bọn nội nhân Nguyễn Tông Đạo, Nguyễn Toán đến Kim Lăng, vua Minh dùng làm cận thần, đãi ngộ rất hậu. Bọn Tông Đạo tâu: “Tăng nhân nước Nam biết dựng đạo tràng giỏi hơn tăng nhân phương Bắc”. Đến đây [nhà Minh cho sứ] sang đòi.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 Mùa thu, tháng 7, tư đồ Chương Túc Quốc thượng hầu Nguyên Đán trí sĩ …

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 ^⇡ 1 Cung Bảo Hòa: ở núi Lan Kha, tức núi Phật Tích ở xã Phật Tích, huyện Tiên Sơn, tỉnh Hà Bắc.

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 ^⇡ 2 Thiên Nghệ văn chí trong Đại Việt Thông sử của Lê Quý Đôn ghi rằng Bảo Hòa điện dư bút có 8 quyển.

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 ^⇡ 3 Chùa Vạn Phúc ở núi Tiên Du: tức chùa Phật Tích ở núi Phật Tích, thuộc xã Phật Tích, huyện Tiên Sơn, tỉnh Hà Bắc.

¶ 48 Leave a comment on paragraph 48 0 ^⇡ 4 Lâm An: tên lộ đời Nguyên ở Vân Nam. Minh đổi thành phủ Lâm An, trị sở đóng tại huyện Kiến Thủy.

¶ 49 Leave a comment on paragraph 49 0 ^⇡ 5 Huyện Thủy Vĩ: đời Trần tức châu Thủy Vĩ đời Lê, tương đương với toàn bộ tỉnh Lào Cai, tức gồm đất các huyện Bát Xá, Mường Khương, Bắc Hà, Sa Pa, Bảo Thắng và thị xã Lao Cai.