Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Anh Tông Hoàng Đế [BK6, 28a28b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 盪。[28a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … đãng .

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 夏，五月，誘獲占城主制至以歸，封其弟制陀阿󰜏粘為亞候，瑱其地。[28a*1*3]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Hạ, ngũ nguyệt, dụ hoạch Chiêm Thành chủ Chế Chí dĩ quy, phong kì đệ Chế Đà A Bà Niêm vi Á hầu, trấn kì địa.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 先是制至使人入貢。[28a*2*10]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Tiên thị Chế Chí sử nhân nhập cống.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 其人即俱占寨主，帝令段汝諧𡧸與之約。[28a*2*18]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Kì nhân tức Câu Chiêm trại chủ, Đế lệnh Đoàn Nhữ Hài mật dữ chi ước.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 及帝親征，至臨平府，分軍為三道。[28a*3*15]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Cập Đế thân chinh, chí Lâm Bình phủ, phân quân vi tam đạo.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 惠武王國瑱由山道，仁惠王󰆑餘由海道，帝親率六軍由陸道，水陸並進，以汝諧為天子招諭使前行。[28a*4*9]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Huệ Vũ vương Quốc Chẩn do sơn đạo, Nhân Huệ vương Khánh Dư do hải đạo, Đế thân suất lục quân do lục đạo, thủy lục tịnh tiến, dĩ Nhữ Hài vi thiên tử chiêu dụ sứ tiền hành.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 帝至俱占駐蹕，汝諧遣人就寨主，諭以國主出降意。[28a*6*10]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Đế chí Câu Chiêm trú tất, Nhữ Hài khiển nhân tựu trại chủ, dụ dĩ Quốc chủ xuất hàng ý.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 寨主以吿制至，從之，率家属自海道來降，仁惠遂躡其後。[28a*7*11]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Trại chủ dĩ cáo Chế Chí, tòng chi, suất gia thuộc tự hải đạo lai hàng, Nhân Huệ toại niếp kì hậu.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 汝諧即馳書奏曰：「慶餘欲奪帝功。」[28a*8*14]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Nhữ Hài tức trì thư tấu viết: “Khánh Dư dục đoạt Đế công”.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 帝大怒，詔收慶餘監軍 [28a*9*8] 阮隗刖 [28a*9*17] 其足。[28b*1*1]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Đế đại nộ, chiếu thu Khánh Dư giám quân Nguyễn Ngỗi nguyệt kì túc.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 仁惠惧，詣御營謝罪曰：「臣恐彼至海中改圖，故方遏其彼耳。」[28b*1*3]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Nhân Huệ cụ, nghệ ngự doanh tạ tội viết: “Thần khủng bỉ chí hải trung cải đồ, cố phương át kì bỉ nhĩ”.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 帝怒解，詔分軍廵行，諸部落占人嘯聚，欲犯御營。[28b*2*7]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Đế nộ giải, chiếu phân quân tuần hành, chư bộ lạc Chiêm nhân khiếu tụ, dục phạm ngự doanh.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 象聲漸近，軍士有優色。[28b*3*7]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Tượng thanh tiệm cận, quân sĩ hữu ưu sắc.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 數日，惠武軍自照道來。[28b*3*16]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Số nhật, Huệ Vũ quân tự chiếu đạo lai.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 占人乃散。[28b*4*6]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Chiêm nhân nãi tán.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 是役也不費一鏇，而占城就乎，汝諧之力也。[28b*4*10]

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Thị dịch dã bất phí nhất tuyền, nhi Chiêm Thành tựu hồ, Nhữ Hài chi lực dã.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 帝駐俱占之日，明憲王蔚（太宗季子）在營談辨簧惑軍情。[28b*5*8]

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Đế trú Câu Chiêm chi nhật, Minh Hiến vương Uất (Thái Tông quý tử) tại doanh đàm biện hoàng hoặc quân tình.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 帝怒斥出營外，詔諸軍不得納明憲，乃與家僮數十人宿于野外。[28b*6*9]

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Đế nộ xích xuất doanh ngoại, chiếu chư quân bất đắc nạp Minh Hiến, nãi dữ gia đồng số thập nhân túc vu dã ngoại.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 范五老聞之，即延入軍中，謂人曰：「聖上方責恩主，而擯之于外。[28b*7*15]

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Phạm Ngũ Lão văn chi, tức diên nhập quân trung, vị nhân viết: “Thánh thượng phương trách ân chúa, nhi bấn chi vu ngoại.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 萬一為賊所獲，則彼謂擒其皇子也，安知其為 [28b*9*1] 帝 …… [28b*9*19]

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Vạn nhất vi tặc sở hoạch, tắc bỉ vị cầm kì hoàng tử dã, an tri kì vi Đế …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 … [28a] rung động.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Mùa hạ, tháng 5, dụ bắt được chúa Chiêm Thành Chế Chí đem về; phong em hắn là Chế Đà A Bà Niêm làm Á hầu trấn giữ đất ấy.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 Trước đó, Chế Chí sai người sang cống. Người ấy là trại chủ Câu Chiêm. Vua sai Đoàn Nhữ Hài bí mật ước hẹn với hắn. Đến khi vua đích thân đi đánh, đến phủ Lâm Bình, chia quân làm ba đường: Huệ Vũ Vương Quốc Chẩn theo đường núi, Nhân Huệ Vương Khánh Dư theo đường biển, vua tự dẫn sáu quân theo đường bộ; thủy bộ, cùng tiến. Lấy Đoàn Nhữ Hài làm Thiên tử chiêu dụ sứ đi trước.

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 Vua đến Câu Chiêm dừng lại. Nhữ Hài sai người tới chỗ trại chủ, nói rõ ý yêu cầu quốc chủ ra hàng. Trại chủ báo cáo với Chế Chí. Chế Chí nghe theo, đem gia thuộc đi đường biển tới hàng. Nhân Huệ Vương đem quân đuổi theo. Nhữ Hài lập tức chạy thư tâu rằng:

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 “Khánh Dư định cướp công vua”.

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 Vua giận lắm, sai bắt giám quân của Khánh Dư là Nguyễn Ngỗi đem chặt [28b] chân. Nhân Huệ sợ, đến ngự doanh tạ tội và nói rằng:

¶ 48 Leave a comment on paragraph 48 0 “Thần sợ nó đến giữa biển lại đổi bụng khác, nên mới chặn đằng sau thôi”.

¶ 49 Leave a comment on paragraph 49 0 Vua nguôi giận, sai chia quân đi tuần các bộ lạc. Người Chiêm tụ tập định đánh vào ngự doanh. Tiếng voi đã gần, quân sĩ có vẻ lo sợ. Được vài hôm, quân của Huệ Vũ Vương tự tìm đường mà tới, người Chiêm chạy tan. Trận này không mất một mũi tên mà Chiêm Thành bị dẹp, đó là công sức của Nhữ Hài.

¶ 50 Leave a comment on paragraph 50 0 Ngày vua đóng ở Câu Chiêm, Minh Hiến Vương Uất (con út của Thái Tông) ở trong doanh trại, bàn tán biện bác, mê hoặc lòng quân. Vua giận, đuổi ra khỏi dinh, lệnh cho các quân không được thu nhận. Minh Hiến bèn cùng vài mươi gia đồng ngủ ở ngoài nội. Phạm Ngũ Lão nghe tin ấy vội mời vào trong quân và bảo mọi người:

¶ 51 Leave a comment on paragraph 51 0 “Thánh thượng vừa quở trách ân chúa và đuổi ra ngoài, lỡ ra bị giặc bắt được, thì chúng nói là bắt được hoàng tử, chứ biết đâu là bị vua …