Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Nhân Tông Hoàng Đế [20a20b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 仁而欵附，殊方慕義以來賔。[20a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … nhân nhi khoản phụ, thù phương mộ nghĩa dĩ lai tấn.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 且麻沙洞丁生於吾之境土，而麻沙洞長世作子之藩臣。[20a*1*12]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Thả Ma Sa động đinh sinh ư ngô chi cảnh thổ, nhi Ma Sa động trưởng thế tác tử chi phiên thần.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 蠢爾庸酋，忽負先臣之約，忘其歲貢，乃鈌故典之常。[20a*2*15]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Xuẩn nhĩ dung tù, hốt phụ tiên thần chi ước, vong kì tuế cống, nãi khuyết cố điển chi thường.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 朕每思之，事非得已，其以金日，朕自将討之。[20a*3*16]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Trẫm mỗi tư chi, sự phi đắc dĩ, kì dĩ kim nhật, trẫm tự tương thảo chi.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 咨爾将師六軍，各盡汝心，咸聽朕命。」[20a*4*14]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Tư nhĩ tướng sư lục quân, các tận nhữ tâm, hàm thính trẫm mệnh”.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 乃頒噐械授将士，帝御景興舟，𭛁自千秋步，旌旗󰰿日，劎㦸攅霜，虎賁皷譟，士氣百倍。[20a*5*9]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Nãi ban khí giới thụ tướng sĩ, đế ngự Cảnh Hưng chu, phát tự Thiên Thu bộ, tinh kì tế nhật, kiếm kích toàn sương, hổ bí cổ táo, sĩ khí bách bội.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 是日，黃龍見飛逐舟。[20a*7*4]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Thị nhật, hoàng long hiện phi trục chu.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 行次龍水峽。成慶侯献六眸龜，胷上有「王」字。[20a*7*12]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Hành thứ Long Thủy hiệp. Thành Khánh hầu hiến lục mâu quy, hung thượng hữu “vương” tự.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 花浪又漲。[20a*8*10]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Hoa lãng hựu trướng.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 帝自将擊麻沙洞，破之。俘其洞長魏滂等數百人，獲金幣牛羊不 [20a*8*14] 可勝數。[20b*1*1]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Đế tự tương kích Ma Sa động, phá chi. Phu kì động trưởng Ngụy Bàng đẳng sổ bách nhân, hoạch kim tệ ngưu dương bất khả thắng sổ.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 命偏将入沿邊諸洞招諭逃亡，使各㱕業。[20b*1*4]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Mệnh thiên tướng nhập duyên biên chư động chiêu dụ đào vong, sử các quy nghiệp.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 十二月，朔，㱕自麻沙洞，献魏滂于太廟。[20b*2*1]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Thập nhị nguyệt, sóc, quy tự Ma Sa động, hiến Ngụy Bàng vu Thái Miếu.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 大饗将士，頒四錢帛有差。[20b*2*16]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Đại hưởng tướng sĩ, ban tứ tiền bạch hữu sai.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 庚子，天符睿武元年（宋宣和二年）。[20b*4*1]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Canh Tí, Thiên Phù Duệ Vũ nguyên niên (Tống Tuyên Hòa nhị niên).

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 春，正月，朔，群臣上表勸加上尊號，仍請改元。[20b*4*14]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Xuân, chính nguyệt, sóc, quần thần thượng biểu khuyên gia thượng tôn hiệu, nhưng thỉnh cải nguyên.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 𠃔之。[20b*5*10]

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Yết chi.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 二月，設廣照燈會。[20b*5*12]

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Nhị nguyệt, thiết Quảng Chiếu đăng hội.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 三月，真臘國來貢。[20b*6*1]

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Tam nguyệt, Chân Lạp quốc lai cống.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 夏，六月，漆作甲主都鄧安献白雀。[20b*6*8]

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Hạ, lục nguyệt, Tất Tác giáp chủ đô Đặng An hiến bạch tước.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 秋，九月，皇龍見。[20b*7*4]

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Thu, cửu nguyệt, hoàng long hiện.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 占城來貢。[20b*7*10]

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Chiêm Thành lai cống.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 大熟。[20b*7*14]

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 Đại thục.

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 冬，十月，築眾僊臺。[20b*8*1]

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 Đông, thập nguyệt, trúc Chúng Tiên đài.

¶ 48 Leave a comment on paragraph 48 0 十二月，以内人書家潘景、牟俞都爲内常侍。[20b*8*8]

¶ 49 Leave a comment on paragraph 49 0 Thập nhị nguyệt, dĩ Nội nhân thư gia Phan Cảnh, Mâu Du Đô vi Nội thường thị.

Dịch Quốc Ngữ

¶ 50 Leave a comment on paragraph 50 0 … [20a] lòng nhân mà quy phụ, phương khác cũng mộ nghĩa mà lại chầu. Vả xét dân động Ma Sa sống ở trong cõi của ta, động trưởng Ma Sa thì đời đời làm phiên thần của ta, thế mà nay kẻ tù trưởng ngu hèn ấy bỗng phụ ước của ông cha, quên việc tuế cống khiếm khuyết lệ thường phép cũ. Trẫm vẫn nghĩ mãi, việc không đừng được, nay trẫm tự làm tướng đi đánh dẹp. Nay các tướng súy sáu quân, các ngươi đều phải hết lòng, tuân theo mệnh lệnh của trẫm”. Bèn ban khí giới cho tướng sĩ, vua ngự thuyền Cảnh Hưng, xuất phát từ bến Thiên Thu, cờ xí rợp trời, gươm giáo rẽ sương, quân sĩ đánh trống reo hò, khí thế trăm phần hăng hái. Ngày hôm ấy, rồng vàng hiện bay theo thuyền. Đến bờ thác Long Thủy¹, Thành Khánh hầu dâng con rùa mắt có sáu con ngươi, trên ức có chữ “vương”. Sóng lại nổi lên. Vua tự làm tướng đánh động Ma Sa, phá tan được, bắt được bọn động trưởng Ngụy Bàng vài trăm người, lấy được vàng lụa trâu dê không [20b] kể xiết. Sai tỳ tướng vào các động dọc biên giới chiêu dụ những người trốn tránh bảo về yên nghiệp.

¶ 51 Leave a comment on paragraph 51 0 Tháng 12, ngày mồng 1, vua từ động Ma Sa về, dâng tù Ngụy Bàng ở Thái Miếu. Khao thưởng tướng sĩ, ban tiền lụa theo thứ bậc khác nhau.

¶ 52 Leave a comment on paragraph 52 0 Canh Tý, [Thiên Phù Duệ Vũ] năm thứ 1 [1120], (Tống Tuyên Hòa năm thứ 2).

¶ 53 Leave a comment on paragraph 53 0 Mùa xuân, tháng giêng, ngày mồng 1, bề tôi dâng biểu khuyên gia thêm tôn hiệu và xin đổi niên hiệu. Vua y theo.

¶ 54 Leave a comment on paragraph 54 0 Tháng 2, mở hội đèn Quảng Chiếu.

¶ 55 Leave a comment on paragraph 55 0 Tháng 3, nước Chân Lạp sang cống.

¶ 56 Leave a comment on paragraph 56 0 Mùa hạ, tháng 6, chủ đô giáp Tất tác² là Đặng An dâng chim sẻ trắng.

¶ 57 Leave a comment on paragraph 57 0 Mùa thu, tháng 9, có rồng vàng hiện.

¶ 58 Leave a comment on paragraph 58 0 Nước Chiêm Thành sang cống.

¶ 59 Leave a comment on paragraph 59 0 Được mùa to.

¶ 60 Leave a comment on paragraph 60 0 Mùa đông, tháng 10, đắp đài Chúng Tiên.

¶ 61 Leave a comment on paragraph 61 0 Tháng 12, cho Nội nhân thư gia là Phan Cảnh và Mâu Du Đô làm Nội thường thị.

¶ 62 Leave a comment on paragraph 62 0 ^⇡ 1 Long Thủy hiệp: tức là Thác Bờ ở gần thị xã Hoà Bình, tỉnh Hoà Bình.

¶ 63 Leave a comment on paragraph 63 0 ^⇡ 2 Tất tác giáp: giáp thợ sơn.