Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Kỷ nhà Lê [28a28b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 南平王諸子各散設塞柵，官屬離拆，人民憂惧，乞出兵平定，慶集等願為先鋒，刻曰可取，若朝廷尤其請，乞以廣南諸州屯兵，益以荊湖勁卒五千，水陸齊進，立可平定。」

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … Nam Bình vương chư tử các tán thiết tắc sách, quan thuộc li sách, nhân dân ưu cụ, khất xuất binh bình định, Khánh Tập đẳng nguyện vi tiên phong, khắc viết khả thủ, nhược triều đình vưu kì thỉnh, khất dĩ Quảng Nam chư châu đồn binh, ích dĩ Kinh Hồ kình tốt ngũ thiên, thủy lục tề tiến, lập khả bình định”.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 宋帝曰：「黎氏嘗遣子入覲，海隅寧謐，不失忠順，今聞其薨，未有弔慰，遠伐其喪，豈王者所為。」

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Tống đế viết: “Lê thị thường khiển tử nhập cận, hải ngung ninh mật, bất thất trung thuận, kim văn kì hoằng, vị hữu điếu ủy, viễn phạt kì tang, khởi vương giả sở vi”.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 詔策等依舊招安撫，務合謐靜。

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Chiếu Sách đẳng y cựu chiêu an phủ, vụ hợp mật tĩnh.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 仍命曄移書，諭以朝廷威德，無自相戕骨肉，久無定位，天師問罪，黎氏無遺種矣。

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Nhưng mệnh Việp di thư, dụ dĩ triều đình uy đức, vô tự tương tường cốt nhục, cửu vô định vị, thiên sư vấn tội, Lê thị vô di chủng hỷ.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 帝惧，請遣弟入貢。

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Đế cụ, thỉnh khiển đệ nhập cống.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 宋帝詔曄以其國事識明提，自擇去就，願歸則給人船舘券，賜錢遣之。

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Tống đế chiếu Việp dĩ kì quốc sự thức Minh Đề, tự trạch khứ tựu, nguyện quy tắc cấp nhân thuyền quán khoán, tứ tiền khiển chi.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 明提歸，曄欲因此取我越，乃上邕州至交州水陸圖。

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Minh Đề quy, Việp dục nhân thử thủ ngã Việt, nãi thượng Ung Châu chí Giao Châu thủy lục đồ.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 宋帝以示近臣曰：「交州瘴癘，苦興兵攻取，死傷必多，當俱守祖宗堤土而已，」事遂寢。

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Tống đế dĩ thị cận thần viết: “Giao Châu chướng lệ, khổ hưng binh công thủ, tử thương tất đa, đương câu thủ tổ tông đê thổ nhi dĩ”, sự toại tẩm.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 冬，十月，丙午，帝誕辰，以竹作小山一峰，賜群臣宴。

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Đông, thập nguyệt, Bính Ngọ, đế đản thần, dĩ trúc tác tiểu sơn nhất phong, tứ quần thần yến.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 渭龍州（今大蠻州是也）獻白駒，四足生距。

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Vị Long châu (kim Đại Man châu thị dã) hiến bạch câu, tứ túc sinh cự.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 丁未，十四年（帝仍應天年號，宋景德四年）。

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Đinh Mùi, thập tứ niên (Đế nhưng Ứng Thiên niên hiệu, Tống Cảnh Đức tứ niên).

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 春，遺弟明昶，掌書記黃成雅獻白犀于宋，乞《大藏》經文。

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Xuân, di đệ Minh Xưởng, Chưởng thư kí Hoàng Thành nhã hiến bạch tê vu tống, khất “Đại Tạng” kinh văn.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 秋，八月，宋封帝為交趾郡王，領靜海軍節度使，仍賜名至忠。

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Thu, bát nguyệt, Tống phong đế vi Giao Chỉ quận vương, lĩnh Tĩnh Hải quân tiết độ sứ, nhưng tứ danh Chí Trung.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 授明昶、成雅爵。

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Thụ Minh Xưởng, Thành Nhã tước.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 九月，鑄交趾郡王印，詔廣南轉運使 ……

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Cửu nguyệt, chú Giao Chỉ Quận Vương ấn, chiếu Quảng Nam chuyển vận sứ ……

Dịch Quốc Ngữ

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 … [28a] rằng các con của Nam Bình Vương đều đặt trại sách phân tán các nơi, quan thuộc lìa tan¹ , nhân dân lo sợ, xin đem quân sang đánh dẹp, bọn Khánh Tập nguyện làm tiên phong, có thể hẹn ngày lấy được. Nếu triều đình chuẩn lời thỉnh cầu, thì xin lấy binh đóng đồn ở các châu thuộc Quảng Nam² và cho thêm 5 nghìn quân mạnh ở Kinh Hồ, thủy bộ cùng tiến, có thể bình định được ngay”. Vua Tống nói: “Họ Lê thường sai con vào chầu, góc biển yên tĩnh, không mất trung thuận, nay nghe tin mới chết, chưa có lễ tham viếng, đã vội đánh kẻ có tang, há phải là việc làm của bậc vương giả?”. Xuống chiếu cho bọn Sách vỗ yên như trước, cốt được êm lặng. Lại sai Việp đưa thư sang bày tỏ uy đức của triều đình, bảo không nên giết hại lẫn nhau, nếu anh em để lâu không định ngôi thứ khi đó quân thiên triều sang hỏi tội, thì họ Lê không một móng nào sống sót. Vua sợ, xin sai em sang cống.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Vua Tống xuống chiếu cho Việp đem việc nước bảo cho Minh Đề biết, cho tự chọn ở lại hay về nước. Nếu muốn về thì cấp người, thuyền [28b] cùng quán khoán và cho tiền để tự lo liệu.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Minh Đề về, Việp muốn nhân đó lấy nước Việt ta, mới dâng bản đồ đường thủy, đường bộ từ Ung Châu đến Giao Châu. Vua Tống đem cho Cận thần xem và nói rằng: “Giao Châu nhiều lam chướng dịch lệ, nếu đem quân sang đánh thì chết tất nhiều, nên cẩn thận giữ gìn cõi đất của tổ tông mà thôi”. Việp bèn thôi.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Mùa đông, tháng 10, ngày Bính Ngọ là sinh nhật của vua, lấy tre làm một ngọn núi nhỏ, ban yến cho các quan.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Châu Vị Long (nay châu Đại Man)³ dâng ngựa trắng bốn chân có cựa.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Đinh Mùi, [Ứng Thiên] năm thứ 14 [1007], (Vua vẫn dùng niên hiệu Ứng Thiên; Tống Cảnh Đức năm thứ 4).

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Mùa xuân, sai em là Minh Xưởng và Chưởng thư ký là Hoàn Thành Nhã dâng tê ngưu trắng cho nhà Tống, xin kinh Đại tạng.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Mùa thu, tháng 8, nhà Tống phong vua làm Giao Chỉ Quận Vương, lĩnh Tĩnh Hải quân tiết độ sứ và cho tên là Chí Trung, ban tước cho Minh Xưởng và Thành Nhã.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Tháng 9, [nhà Tống] đúc ấn “Giao Chỉ Quận Vương”, sai Quảng Nam chuyển vận sứ …

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 ^⇡ 1 Các bản in Toàn thư đều in là “li chiết” (lìa gãy), nghĩa tạm hiểu được. Nhưng đúng ra ở đây chữ [ 折 ]
chiết là do chữ [ 析 ] tích viết nhầm li tích nghĩa là chia lìa.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 ^⇡ 2 Quảng Nam: lộ Quảng Nam thời Tống tức là đạo Lĩnh Nam thời Đường, nay là đất các tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây, Trung Quốc.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 ^⇡ 3 Vị Long: nay là huyện Chiêm Hóa, tỉnh Hà Tuyên.