Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Kỷ nhà Đinh [8a8b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 京師。

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … kinh sư.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 史臣吳士連曰：周公以王室懿親輔幼君，不晃有流言之諧，黎桓異姓之卿，手握兵權，行周公之事，常情猶疑，况阮匐位居首相，丁佃同姓之卿乎，其起兵非稱亂也，一心左袒為丁氏也，誅桓不克而死，死得其所矣。

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Sử thần Ngô Sĩ Liên viết: Chu Công dĩ vương thất ý thân phụ ấu quân, bất hoảng hữu lưu ngôn chi hài, Lê Hoàn dị tính chi khanh, thủ ác binh quyền, hành Chu Công chi sự, thường tình do nghi, huống Nguyễn Bặc vị cư thủ tương, Đinh Điền đồng tính chi khanh hồ, kỳ khởi binh phi xưng loạn dã, nhất tâm tả đản vi Đinh thị dã, tru Hoàn bất khắc nhi tử, tử đắc kỳ sở hĩ.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 今觀大行數匐之辭，有若自狀，匐死之時，必有一言以伸其義，史不見書，失之也。

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Kim quan Đại Hành số Bặc chi từ, hữu nhược tự trạng, Bặc tử chi thì, tất hữu nhất ngôn dĩ thân kỳ nghĩa, sử bất kiến thư, thất chi dã.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 ○ 駙馬吳日慶引占城舟師千餘艘入寇，欲攻華閭城，經大鵶、小康二海口，踰一宿，會暴風起，舟皆覆沒，日慶及占人溺死，惟其王舟僅得還國。

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 ○ Phụ mã Ngô Nhật Khánh dẫn Chiêm Thành chu sư thiên dư tao nhập khấu, dục công Hoa Lư thành, kinh Đại Nha, Tiểu Khang nhị hải khẩu, du nhất túc, hội bạo phong khởi, chu giai phúc một, Nhật Khánh cập Chiêm nhân nịch tử, duy kỳ vương chu cận đắc hoàn quốc.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 日慶，吳先主權之後，初稱安王，與十二使君各據其地，先皇平之，以其母為后，妹為南越王琏夫人，猶恐生變，又以公主妻之，欲窒其怨望之心，而日慶外即言笑自若，內懷不平，遂挈其妻奔占城，抵南界海口．

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Nhật Khánh, Ngô Tiên chủ quyền chi hậu, sơ xưng An vương, dữ Thập nhị sử quân các cư kỳ địa, Tiên Hoàng bình chi, dĩ kỳ mẫu vi hậu, muội vi Nam Việt vương Liễn phu nhân, do khủng sinh biến, hựu dĩ công chủ thê chi, dục trất kỳ oán vọng chi tâm, nhi Nhật Khánh ngoại tức ngôn tiếu tự nhược, nội hoài bất bình, toại khiết kỳ thê bôn Chiêm Thành, để Nam Giới hải khẩu.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 引佩刀斫妻臉，數之日：「汝父欺脅我母子，我豈以汝而忘汝父之惡哉，汝還歸，我他適，以求能敦我者。」

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Dẫn bội đao chước thê kiểm, số chi nhật: “Nhữ phụ khi hiếp ngã mẫu tử, ngã khởi dĩ nhữ nhi vong nhữ phụ chi ác tai, nhữ hoàn quy, ngã tha thích, dĩ cầu năng đôn ngã giả”.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 言訖趁往。

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Ngôn cật sấn vãng.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 至是，聞先皇崩，引占人寇。

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Chí thị, văn Tiên Hoàng băng, dẫn Chiêm nhân khấu.

Dịch Quốc Ngữ

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 … [8a] Kinh sư.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Chu Công là người vương thất rất thân, giúp vua nhỏ tuổi còn không tránh khỏi những lời gièm pha phao truyền. Lê Hoàn là đại thần khác họ, nắm giữ binh quyền, làm công việc như Chu Công, thường tình còn ngờ vực, huống là Nguyễn Bặc ở chức thủ tướng và Đinh Điền là đại thần cùng họ hay sao? Bọn họ khởi binh không phải làm loạn, mà là một lòng phù tá nhà Đinh, vì giết Hoàn không được mà phải chết, ấy là chết đúng chỗ. Nay xem lời Đại Hành kể tội Nguyễn Bặc tựa như vạch tội mình. Khi Bặc chết, ắt phải có nói một lời để bày tỏ chính nghĩa, nhưng không thấy sử chép, thế là bỏ sót.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Phò mã Ngô Nhật Khánh dẫn thuyền quân Chiêm Thành hơn nghìn chiếc vào cướp, muốn đánh thành Hoa [8b] Lư, theo hai cửa biển Đại Ác và Tiểu Khang, qua một đêm, gặp gió bão nổi lên, thuyền đều lật đắm, Nhật Khánh cùng bọn người Chiêm đều chết đuối, chỉ có thuyền của vua Chiêm thoát trở về nước. Nhật Khánh là con cháu của Ngô Tiên chúa Quyền, trước xưng là An Vương, cùng 12 sứ quân mỗi người chiếm giữ một vùng. Tiên Hoàng dẹp yên, lấy mẹ Khánh làm hoàng hậu, lấy em gái Khánh làm vợ Nam Việt Vương Liễn, còn lo sinh biến, lại đem công chúa gã cho Khánh, ý muốn dập hết lòng oán vọng của hắn. Nhật Khánh bề ngoài cười nói như không, nhưng trong lòng vẫn bất bình, bèn đem cả vợ chạy sang Chiêm Thành, đến cửa biển Nam Giới¹ rút đao ngắn xẻo má vợ kể tội rằng: “Cha mày lừa dối ức hiếp mẹ con ta, lẽ nào ta vì mày mà quên tội ác của cha mày hay sao? Cho mày trở về, ta đi đằng khác tìm kẻ có thể cứu ta”. Nói xong bèn đi. Đến đây nghe tin Tiên Hoàng băng, Khánh dẫn người Chiêm vào cướp.

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 [^1: Nam Giới: tên cửa biển ở phiá Nam, gần Chiêm Thành, còn có tên là Cửa Sót, nay thuộc huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh.