Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thái Tổ Cao Hoàng Đế [BK10, 60a60b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 不入等，具爲一等。[60a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … bất nhập đẳng, cụ vi nhất đẳng.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 旨揮大臣文武等官各舉賢良方正，薦舉得人，陛賞依舉賢臣例。若爲財爲親，薦舉非人者，依薦奸人諭罪。[60a*1*8]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Chỉ huy đại thần văn vũ đẳng quan các cử hiền lương phương chính, tiến cử đắc nhân, bệ thưởng y cử hiền thần lệ. Nhược vi tài vi thân, tiến cử phi nhân giả, y tiến gian nhân dụ tội.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 二十六日，旨揮問大臣文武等：「朕，何如人，而天命歸之？何所賴，而成大業？又當今朝廷事務极煩，何先何後？諸將在朝，孰堪大任，可委千里之命，并孰可輔導太子？」[60a*4*1]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Nhị thập lục nhật, chỉ huy vấn đại thần văn vũ đẳng: “Trẫm, hà như nhân, nhi thiên mệnh quy chi? Hà sở lại, nhi thành đại nghiệp? Hựu đương kim triều đình sự vụ cực phiền, hà tiên hà hậu? Chư tướng tại triều, thục kham đại nhiệm, khả ủy thiên lí chi mệnh, tịnh thục khả phụ đạo thái tử?”.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 秋，八月，以誕日爲萬壽聖節（即六日也）。十日，定諸軍旗幟、儀仗、戰噐、船艘等噐物，中隊黄旗，上隊 [60a*8*1] 赤旗，下隊白旗，每衛主將大旗一靣。[60b*1*1]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Thu, bát nguyệt, dĩ đản nhật vi Vạn Thọ thánh tiết (tức lục nhật dã). Thập nhật, định chư quân kì xí, nghi trượng, chiến khí, thuyền sưu đẳng khí vật, trung đội hoàng kì, thượng đội xích kì, hạ đội bạch kì, mỗi vệ chủ tướng đại kì nhất diện.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 每軍中旗一靣，隊旗十靣，小旗四十靣，火戰船十隻，小哨船二隻，「大將軍」火筒一件，大樣火筒十件，中樣火筒十件，小樣火筒八十件，強努五十件，鈎鎌五十件，長竿五十件，飛鐮四十件，楯每人一靣，標每人手箭，一等用一人四枚，二等各人三枚，大刀各人用一件。[60b*1*15]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Mỗi quân trung kì nhất diện, đội kì thập diện, tiểu kì tứ thập diện, hỏa chiến thuyền thập chích, tiểu tiêu thuyền nhị chích, “Đại tướng quân” hỏa đồng nhất kiện, đại dạng hỏa đồng thập kiện, trung dạng hỏa đồng thập kiện, tiểu dạng hỏa đồng bát thập kiện, cường nỗ ngũ thập kiện, câu liêm ngũ thập kiện, trường can ngũ thập kiện, phi liêm tứ thập kiện, thuẫn mỗi nhân nhất diện, tiêu mỗi nhân thủ tiễn, nhất đẳng dụng nhất nhân tứ mai, nhị đẳng các nhân tam mai, đại đao các nhân dụng nhất kiện.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 每一軍用抄軍一人，每一隊用抄隊一人。[60b*7*8]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Mỗi nhất quân dụng sao quân nhất nhân, mỗi nhất đội dụng sao đội nhất nhân.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 旨揮銅、鉄、桑麻、絲絹、膠漆、橄㰖、花蠟、油盐、硝藤係本土出産，舊額官司及先朝 …… [60b*8*6]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Chỉ huy đồng, thiếc, tang ma, ti quyên, giao tất, cảm lãm, hoa sáp, dầu diêm, tiêu đằng hệ bản thổ xuất sản, cựu ngạch quan ti cập tiên triều …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 … [60a] những người không được xếp hạng nào thì kê riêng thành một hạng.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Ra lệnh cho các đại thần và các quan văn võ đều tiến cử người hiền lương phương chính, nếu tiến cử được người giỏi thì được thăng thưởng theo lệ tiến cử hiền thần, nếu vì tiền tài, vì thân quen, tiến cử người không tốt thì bị trị tội theo lệ tiến cử kẻ gian.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Ngày 26, ra lệnh chỉ cho các đại thần và các quan văn võ rằng:

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 “Trẫm là người thế nào mà được trao mệnh trời? Nhờ đâu mà thành nghiệp lớn? Hiện nay công việc của triều đình rất bề bộn, việc gì nên làm trước, việc gì nên làm sau? Các tướng trong triều ai có thể cáng đáng được việc lớn, có thể trao cho sứ mệnh ở ngoài ngàn dặm? Ai là người có thể dạy dỗ thái tử?”.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Mùa thu, tháng 8, lấy ngày sinh làm Vạn Thọ thánh tiết (tức ngày mồng 6).

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Ngày mồng 10, quy định cờ xí, nghi trượng, chiến khí, thuyền bè của các quân: trung đội cờ vàng, thượng đội [60b] cờ đỏ, hạ đội cờ trắng.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Mỗi vệ có 1 lá cờ lớn của chủ tướng. Mỗi quân có 1 lá cờ hạng trung, 10 lá cờ đội, 40 lá cờ nhỏ, 10 chiếc thuyền hỏa chiến, 2 chiếc thuyền nhỏ trinh sát, 1 chiếc ống phun lửa “Đại tướng quân”, 10 ống phun lửa cỡ lớn, 10 chiếc cỡ trung, 80 chiếc cỡ nhỏ, nỏ cứng 50 chiếc, câu liêm 50 cái, giáo dài 50 cái, phi liêm 40 cái, mộc mỗi người 1 chiếc, phiêu thì mỗi người dùng 4 thủ tiễn¹ hạng nhất, hạng nhì thì mỗi người dùng 3 chiếc, đại đao thì mỗi người dùng 1 thanh. Mỗi quân dùng 1 người làm sao quân, mỗi đội dùng một người làm sao đội².

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Ra lệnh chỉ kê khai đầy đủ, rõ ràng những sản vật do địa phương mình sản xuất, như đồng, sắt, dâu, gai, tơ, lụa, keo, sơn, nhựa trám, sáp ong, dầu, diêm tiêu, mây; những ruộng đất của trạm ty ngạch cũ, của các thế gia triều trước, …

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 ^⇡ 1 Thủ tiễn: tên ném bằng tay, cũng gọi là phiêu.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 ^⇡ 2 Sao quân, sao đội: là người giữ việc biên chép trong 1 quân, 1 đội.