Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thái Tổ Cao Hoàng Đế [BK10, 25a25b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 帝親督将士，日夜擊東都城。[25a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 Đế thân đốc tướng sĩ, nhật dạ kích Đông Đô thành.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 明王通、山壽等隨戦隨敗，心沮噐䘮，計窮援絶，勢日窮蹙，乃遣人賫書乞和，願得全眾㱕國。[25a*1*12]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Minh Vương Thông, Sơn Thọ đẳng tùy chiến tùy bại, tâm trở khí táng, kế cùng viện tuyệt, thế nhật cùng xúc, nãi khiển nhân tê thư khất hòa, nguyện đắc toàn chúng quy quốc.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 帝曰：「此言固合我意。[25a*3*11]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Đế viết: “Thử ngôn cố hợp ngã ý.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 且兵所謂不戦而屈人兵，計之善者也。」[25a*4*1]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Thả binh sở vị bất chiến nhi khuất nhân binh, kế chi thiện giả dã”.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 乃詫之，約日速調諸城人兵，一時俱會東官城，盡許㱕國。[25a*4*16]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Nãi sá chi, ước nhật tốc điều chư thành nhân binh, nhất thời cụ hội Đông Quan thành, tận hứa quy quốc.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 遣近臣與明人俱徃來買賣，與良民無異。[25a*6*2]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Khiển cận thần dữ Minh nhân cụ vãng lai mãi mại, dữ lương dân vô dị.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 時，僞都司陳封，参政梁汝笏，都指揮陳安榮等，業以賣國，取賊高官，恐賊㱕後必無生理，陰行反間曰：「昔烏馬兒軍敗於白騰江，率眾來降，興道 [25a*6*18] 大王許之，以計取大艦装載送还國，又令善氽者已充艦夫。[25b*1*1]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Thời, ngụy Đô ti Trần Phong, Tham chính Lương Nhữ Hốt, Đô chỉ huy Trần An Vinh đẳng, nghiệp dĩ mại quốc, thủ tặc cao quan, khủng tặc quy hậu tất vô sinh lí, âm hành phản gián viết: “Tích Ô Mã Nhi quân bại ư Bạch Đằng giang, suất chúng lai hàng, Hưng Đạo Đại Vương hứa chi, dĩ kế thủ đại hạm trang tải tống hoàn quốc, hựu lệnh thiện tù giả dĩ sung hạm phu.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 至海外夜間，何其睡熟，乃入水中鑚刻艦底，賊皆溺死，無一生还者。」[25b*2*6]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Chí hải ngoại dạ gian, hà kì thụy thục, nãi nhập thủy trung toản khắc hạm để, tặc giai nịch tử, vô nhất sinh hoàn giả”.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 通等信之，相與簧惑，復生異心，增築複壘，掘壕設籖，以爲偷生之計。[25b*3*14]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Thông đẳng tín chi, tương dữ hoàng hoặc, phục sinh dị tâm, tăng trúc phức lũy, quật hào thiết thiêm, dĩ vi thâu sinh chi kế.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 陽言和好，隂𢙇異圖，潜使數十軰，賫蠟丸書，間行乞援。[25b*5*4]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Dương ngôn hòa hảo, âm hoài dị đồ, tiềm sử sổ thập bối, tê lạp hoàn thư, gian hành khất viện.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 帝獲之，惡其反覆，乃於東䦕城外四傍隂設伏兵，候賊出入，虜獲賊哨三千餘人，馬五百餘匹。[25b*6*6]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Đế hoạch chi, ố kì phản phú, nãi ư Đông Quan thành ngoại tứ bàng âm thiết phục binh, hầu tặc xuất nhập, lỗ hoạch tặc tiêu tam thiên dư nhân, mã ngũ bách dư sất.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 自是明人閉城不出，來使遂絶。[25b*8*6]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Tự thị Minh nhân bế thành bất xuất, lai sứ toại tuyệt.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 帝遣諸将，分兵攻各城：國興攻刁鷂、市橋二城；…… [25b*9*1]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Đế khiển chư tướng, phân binh công các thành: Quốc Hưng công Điêu Diêu, Thị Kiều nhị thành; …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 [25a] Vua thân đốc suất tướng sĩ ngày đêm đánh Đông Đô.

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Bọn Vương Thông, Sơn Thọ nhà Minh hễ đánh là thua, chán nản lo sợ, mưu kế đã cùng, viện binh không có, tình thế ngày một khốn quẫn, bèn sai người đưa thư xin hòa, mong được toàn quân trở về nước. Vua nói:

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 “Câu đó đúng hợp ý ta. Vả lại, binh pháp không đánh mà khuất phục được quân của người là kế hay hơn cả.”

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Bèn bằng lòng cho giảng hòa, hẹn ngày kíp gọi quân sĩ ở các thành cùng một lúc về tập hợp ở thành Đông Quan để cho về nước cả. Sai cận thần trao đổi với quân Minh, cho phép họ được đi lại, mua bán không khác gì dân thường.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Bấy giờ, bọn ngụy Đô ty Trần Phong¹, Tham chính Lương Nhữ Hốt² Đô chỉ huy Trần An Vinh, đã bán nước làm quan to cho giặc, sợ sau khi giặc rút về, chúng sẽ hết đường sống sót, bèn ngấm ngầm làm kế phản gián, bảo [người Minh] rằng:

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 “Trước kia Ô Mã Nhi bị thua ở sông Bạch Đằng, đem quân về hàng. Hưng Đạo [25b] Đại Vương cho hàng, nhưng dùng mưu lấy thuyền lớn cho đưa họ về nước, rối cho người giỏi bơi lặn sung làm phu thuyền. Ra đến ngoài biển, lừa lúc ban đêm mọi người ngủ say, bọn phu thuyền lặn xuống nước, dùi đủng đáy thuyền, những người đầu hàng đều bị chết đuối hết, không một ai sống sót trở về được”.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Bọn Thông tin lời, đem lòng ngờ vực, lại nảy ý khác, đắp thêm tầng lũy kép, đào hào, thả chông để làm kế tạm bợ, ngoài mặt nói hòa hiếu, nhưng ngấm ngầm bày mưu tính kế. Chúng bí mật sai mấy chục bọn mang thư bọc sáp đi lối tắt về xin viện binh. Vua bắt được người mang thư, ghét bọn chúng tráo trở, bèn bí mật phục quân ở bốn phía quanh thành Đông Quan, đón giặc ra vào, bắt được hơn 3 nghìn tên dò thám, hơn 5 trăm con ngựa. Từ đấy, quân Minh đóng chặt cửa thành không ra, sứ qua lại cũng dứt.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Vua sai các tướng chia quân đi đánh các thành: Quốc Hưng đánh hai thành Điêu Diêu³, và Thị Cầu⁴; …

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 ^⇡ 1 Trần Phong: người huyện Chí Linh, nay thuộc tỉnh Hải Hưng, theo giặc MInh làm đến Đô ty.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 ^⇡ 2 Lương Nhữ Hốt: theo giặc MInh làm đến Tham chính. Bọn Trần Phong, Nhữ Hốt sau được Lê Lợi tha chết, nhưng rồi lại mưu phản, cuối cùng đều bị giết.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 ^⇡ 3 Thành Điêu Diêu: ở huyện Gia Lâm, Hà Nội.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 ^⇡ 4 Thành Thị Cầu: nay thuộc thị xã Bắc Ninh, tỉnh Hà Bắc.