Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thánh Tông Thuần Hoàng Đế (thượng) [72a72b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 …… 及公侯以下各衙門移勾徵調等文書，並是奸詐，爾速留起本驛奏，𢫔自離任，者重子輕流。 」[72a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 … cập công hầu dĩ hạ các nha môn di câu trưng điều đẳng văn thư, tịnh thị gian trá, nhĩ tốc lưu khởi bản dịch tấu, thiện tự li nhiệm giả, trọng tử khinh lưu”.

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 初八日，再征占城，擒其主茶遂及部黨回京。[72a*2*17]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 Sơ bát nhật, tái chinh Chiêm Thành, cầm kì chủ Trà Toại cập bộ đảng hồi kinh.

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 是年以杜閏、郭廷寶為東閣校書，吳士連為史官修撰。[72a*3*16]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 Thị niên dĩ Đỗ Nhuận, Quách Đình Bảo vi Đông các hiệu thư, Ngô Sĩ Liên vi Sử quan tu soạn.

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 以太保建陽伯黎景徽掌六科。[72a*5*1]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 Dĩ Thái bảo Kiến Dương bá Lê Cảnh Huy chưởng lục khoa.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 壬辰，三年（明成化八年）。[72a*6*1]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Nhâm Thìn, tam niên (Minh Thành Hóa bát niên).

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 春，正月，勑旨：係有實封奏本許他簽白於奏本紙。[72a*6*11]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Xuân, chính nguyệt, sắc chỉ: Hệ hữu thực phong tấu bản hứa tha thiêm bạch ư tấu bản chỉ.

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 三月，令各衙門吏鄕試中式除正官。[72a*7*8]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 Tam nguyệt, lệnh các nha môn lại hương thí, trúng thức trừ chính quan.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 火燒西門各。[72a*8*4]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Hỏa thiêu tây môn các.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 會試天下󰁮人，取黎俊彦等二十六人。其試法，筋一塲，《 四書》八題，舉子自 [72a*8*9] 擇四題以作文，《 論》四題，《 孟》四題。《 五經》每經三題，舉子自擇一題作文，惟《 春秋》二題併為一題，作一文。[72b*1*1]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Hội thí thiên hạ cử nhân, thủ Lê Tuấn Ngạn đẳng nhị thập lục nhân. Kì thí pháp, cân nhất trường, Tứ thư bát đề, cử tử tự trạch tứ đề dĩ tác văn, Luận tứ đề, Mạnh tứ đề. Ngũ kinh mỗi kinh tam đề, cử tử tự trạch nhất đề tác văn, duy Xuân thu nhị đề tính vi nhất đề, tác nhất văn.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 第二塲，則制、詔、表各三題。第三塲，詩賦各二題，賦用李白體。第四塲，策問一道，其策題以經書旨意之異同，歷代政事之得失為問。[72b*3*1]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Đệ nhị trường, tắc chế, chiếu, biểu các tam đề. Đệ tam trường, thi phú các nhị đề, phú dụng Lý Bạch thể. Đệ tứ trường, sách vấn nhất đạo, kì sách đề dĩ kinh thư chỉ ý chi dị đồng, lịch đại chính sự chi đắc thất vi vấn.

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 夏，四月，初失日，上臨軒親嗦問以帝王理天下。帝命太保兵部尚書兼太子太保建陽伯黎景徽、 通章大夫左春坊左庶子兼吏部上書陳鷟二貟提調；（缺名）二貟監試；丁叔通、郭廷寶等五貟讀卷；賜弟一甲武傑、阮全 …… [72b*5*13]

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Hạ, tứ nguyệt, sơ thất nhật, thượng lâm hiên thân sách vấn dĩ đế vương lí thiên hạ. Đế mệnh Thái bảo binh bộ thượng thư kiêm Thái tử thái bảo Kiến Dương bá Lê Cảnh Huy, Thông chương đại phu tả xuân phường tả thứ tử kiêm Lại bộ thượng thư Trần Xác nhị viên đề điệu; (khuyết danh) nhị viên giám thí; Đinh Thúc Thông, Quách Đình Bảo đẳng ngũ viên độc quyển; tứ đệ nhất giáp Vũ Kiệt, Nguyễn Toàn …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 … [72a] cả đến những văn thư đòi gửi, điều động của các nha môn từ công hầu trở xuống đều là gian trá cả, các ngươi phải giữ ngay lại, làm bản tâu cho chạy trạm trình lên. Người nào tự tiện rời bỏ nhiệm sở, tội nặng thì xử tử, tội nhẹ thì xử đi đày”.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Ngày mồng 8, lại đi đánh Chiêm Thành. Bắt được chúa nó là Trà Toại và bè lũ đem về kinh.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Năm ấy, lấy Đỗ Nhuận, Quách Đình Bảo làm Đông các hiệu thư, Ngô Sĩ Liên làm Sử quan tu soạn.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Lấy Thái bảo Kiến Dương bá Lê Cảnh Huy trông coi sáu khoa.

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Nhâm Thìn, [Hồng Đức] năm thứ 3 [1472], (Minh Thành Hóa năm thứ 8). Mùa xuân, tháng giêng, ra sắc chỉ rằng: Nếu có bản tâu dán kín thì cho người tâu ký rõ tên vào bản tâu.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Tháng 3, hạ lệnh rằng, lại viên các nha môn nếu thi đỗ khoa thi hương thì được bổ lên chính quan.

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Gác cửa Tây bị cháy.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Thi hội chọn sĩ nhân trong nước. Lấy đỗ bọn Lê Tuấn Ngạn 26 người.

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Phép thi: Kỳ thứ nhất ra 8 đề về Tứ thư, người thi tự [72b] chọn lấy 4 đề, làm 4 bài văn, Luận ngữ 4 đề, Mạnh Tử 4 đề¹. Ngũ kinh: mỗi kinh 3 đề, người thi tự chọn 1 đề mà làm. Duy kinh Xuân thu thì 2 đề gộp làm 1 mà làm. Kỳ thứ hai thi chế, chiếu, biểu; mổi loại 3 đề. Kỳ thứ ba, thơ, phú, mỗi loại 2 đề; phú dùng thể Lý Bạch. Kỳ thứ tư, 1 bài văn sách, hỏi về chỗ dị đồng trong nghĩa lý của kinh truyện, điều hay dở trong chính sự của các đời.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Mùa hạ, tháng 4, ngày mồng 7, vua ngự ra biên, tự mình ra đề văn sách hỏi về đế vương trị thiên hạ.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Vua sai Thái bảo Binh bộ thượng thư kiêm thái tử thái bảo Kiến Dương bá Lê Cảnh Huy và Thông chương đại phu tả xuân phường tả thứ tử kiêm Lại bộ thượng thư Trần Xác làm hai viên đề hiệu; 2 viên (không chép tên) làm giám thí; bọn Đinh Thúc Thông, Quách Đình Bảo 5 viên làm độc quyển.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Cho bọn Vũ Kiệt, Nguyễn Toàn …

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 ^⇡ 1 Dịch theo nguyên văn. Đoạn này nên sắp xếp như sau: Kỳ thứ nhất ra 8 đề về Tứ thư: Luận ngữ 4 đề, Mạnh Tử 4 đề; người thi tự chọn lấy 4 đề, làm bài văn.