Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thánh Tông Thuần Hoàng Đế (hạ) [82a82b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 …… 今百姓買賣貨物，及檢收納官庫諸錢，擲地有聲，穿緡猶得，論郭少鈌，自今一體收用，不得苛揀拒斥。」[82a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 … kim bách tính mãi mại hóa vật, cập kiểm thu nạp quan khố chư tiền, trịch địa hữu thanh, xuyên mân do đắc, luận quách thiểu khuyết, tự kim nhất thể thu dụng, bất đắc hà giản cự xích”.

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 初十日，諭六科、御史󰱑監察曰：「進賢退不肖，為政之大務也。[82a*4*1]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 Sơ thập nhật, dụ Lục khoa, Ngự sử đài giám sát viết: “Tiến hiền thoái bất tiêu, vi chính chi đại vụ dã.

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 是故任賢勿貳，去邪勿疑，唐󰔄之所以臻於变枝風，旌淑别慝，彰善瘅惡，成周之所以致太平之治。[82a*5*6]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 Thị cố nhiệm hiền vật nhị, khứ tà vật nghi, Đường Ngu chi sở dĩ trăn ư biến chi phong, tinh thục biệt thắc, chương thiện đản ác, Thành Chu chi sở dĩ trí thái bình chi trị.

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 朕即位之初，任仁為政，得賢迤佐治功。[82a*7*8]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 Trẫm tức vị chi sơ, nhậm nhân vi chính, đắc hiền dĩ tá trị công.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 然慮各衙門官，善惡混淆，忠邪靡定，儻不區處，曷示勸懲？尔軰司朝廷之綱紀，作天 [82a*8*5] 子之尔目，揚清激濁，職所當為。[82b*1*1]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Nhiên lự các nha môn quan, thiện ác hỗn hào, trung tà mi định, thảng bất khu xử, hạt thị khuyến trừng? Nhĩ bối ti triều đình chi cương kỷ, tác Thiên tử chi nhĩ mục, dương thanh khích trọc, chức sở đáng vi.

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 宜體朕心，各遵公道。[82b*1*13]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Nghi thể trẫm tâm, các tuân công đạo.

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 󰱥今，凣内外各衙門，如廉䏻忠直，應奬擢者，貪墨猥冗，不堪任者，各宜究其事實，具以名聞。[82b*2*3]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 Kế kim, phàm nội ngoại các nha môn, như liêm năng trung trực, ứng tưởng trạc giả, tham mặc ổi nhũng, bất kham nhiệm giả, các nghi cứu kì sự thực, cụ dĩ danh văn.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 敢有阿徇私讐，貿易貨賄，󰁮措失當，重憲弗原。」[82b*4*2]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Cảm hữu a tuẫn tư thù, mậu dịch hóa hối, cử thố thất đương, trọng hiến phất nguyên”.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 十三日，寬貸軍民賦役等事。[82b*5*2]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Thập tam nhật, khoan thải quân dân phú dịch đẳng sự.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 勑㫖：内外各係大市已有例額者，即如前。[82b*5*13]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Sắc chỉ: Nội ngoại các hệ đại thị dĩ hữu lệ ngạch giả, tức như tiền.

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 若未有税額者，不得着續税額。[82b*6*12]

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Nhược vị hữu thuế ngạch giả, bất đắc trước tục thuế ngạch.

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 若乂安地方，軍民諸色，𩹌寡飢寒廢疾諸人，間有欠食者，承、憲二司行下府縣官，作急類取姓名具本，𭛁給見貯官栗，每人一百 …… [82b*7*6]

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Nhược Nghệ An địa phương, quân dân chư sắc, quan quả cơ hàn phế tật chư nhân, gian hữu khiếm thực giả, Thừa, Hiến nhị ti hành hạ phủ huyện quan, tác cấp loại thủ tính danh cụ bản, phát cấp kiến trữ quan lật, mỗi nhân nhất bách …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 … [82a] nay, dân chúng mua bán hàng hóa gì và người kiểm thu các loại tiền nộp vào kho công, nếu đồng tiền ném xuống đất có tiếng kêu, còn xâu lạt được, tuy có sứt mẻ vành cạnh một chút, thì từ nay nhất loạt phải nhận dùng cả, không được quá kén hoặc không tiêu”.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Ngày mồng 10, dụ Lục khoa và Ngự sử đài giám sát rằng:

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 “Tiến cử người hiền tài, loại bỏ kẻ bất tiếu, đó là việc lớn của chính trị. Cho nên, dùng người hiền không lưỡng lự, bỏ kẻ gian không chần chừ, đời Đường Ngu do đó mà đổi thay được phong tục. Biểu dương người tốt việc hay, loại bỏ kẻ xấu điều dở, Thành Chu do vậy mà làm nên thịnh trị thái bình.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Trẫm mới lên ngôi, chọn người cai trị, mong được bậc hiền tuấn để giúp rập nên công. Song còn lo quan các nha môn tốt xấu lẫn lộn, trung nịnh không phân, nếu không khu xử sao tỏ khuyên răn được? Bọn các ngươi giữ giường mối của triều đình, làm [82b] tai mắt của Thiên tử, tiến người hay, bỏ kẻ dở là chức phận phải làm. Nên thể theo lòng trẫm, mỗi người đều phải tuân theo phép công.

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Kể từ nay, các nha môn trong ngoài, nếu có ai liêm khiết, có tài, trung trực đáng khen thưởng cất nhắc, cùng những kẻ tham lận bỉ ổi, không làm nổi việc, đều phải xét rõ sự thực, kê tên tâu lên. Ai dám a dua theo nhau, hay vì thù riêng, trao đổi đút lót, mà xếp đặt không đúng thì sẽ bị trị tội nặng không tha”.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Ngày 13, khoan giảm thuế khóa tạp dịch, và cho quân dân vay thóc.

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Xuống sắc chỉ cho các huyện trong ngoài rằng:

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Chợ nào to đã có ngạch thuế thì cứ theo như trước, chợ nào chưa có ngạch thuế thì không được biên thêm vào ngạch. Còn ở Nghệ An thì các sắc quân, dân, những người không vợ, goá chồng, đói rét, bệnh tật, tàn phế, nếu có ai thiếu ăn thì hai ty Thừa, Hiến giao xuống cho các quan phủ huyện, kê khai ngay họ tên những người ấy làm bản tâu lên cấp cho thóc công chứa trong kho, mỗi người 100 …