Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thánh Tông Thuần Hoàng Đế (hạ) [52a52b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 …… 奉天府檢刷。[52a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 … Phụng Thiên phủ kiểm soát.

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 從奉天府少尹阮必勃之言也。[52a*1*6]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 Tòng Phụng Thiên phủ Thiếu doãn Nguyễn Tất Bột chi ngôn dã.

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 二十一日，定農隙時興作。[52a*2*1]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 Nhị thập nhất nhật, định nông khích thời hưng tác.

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 建昌府舒池縣知縣陳汝為奏言：「天下各處田野髙下不同，農隙秋夏有異。[52a*2*11]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 Kiến Xương phủ Thư Trì huyện Tri huyện Trần Nhữ vi tấu ngôn: “Thiên hạ các xứ điền dã, cao hạ bất đồng, nông khích thu hạ hữu dị.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 秋田則二三月播種，夏田則十一、十二月耕種，是夏田之急於冬尾也。[52a*4*4]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Thu điền tắc nhị tam nguyệt bá chủng, hạ điền tắc thập nhất, thập nhị nguyệt canh chủng, thị hạ điền chi cấp ư đông vĩ dã.

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 今有司倘遇役作，不審民田便宜，一槩以冬尾為農隙，是獨便於秋務之民，而夏田之民有妨。[52a*5*13]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Kim hữu ti thảng ngộ dịch tác, bất thẩm dân điền tiện nghi, nhất khái dĩ đông vĩ vi nông khích, thị độc tiện ư thu vụ chi dân, nhi hạ điền chi dân hữu phòng.

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 伏乞󰱥今培築等務，二司查勘某處秋田，冬尾興公，夏田春月起作，以為民事便宜。」[52a*7*13]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 Phục khất kế kim bồi trúc đẳng vụ, nhị ti tra khám mỗ xứ thu điền, đông vĩ hưng công, hạ điền xuân nguyệt khởi tác, dĩ vi dân sự tiện nghi”.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 從之。[52a*9*9]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Tòng chi.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 二十四日，勑㫖：公田每六年從新檢度，均給如前。[52b*1*1]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Nhị thập tứ nhật, sắc chỉ: Công điền mỗi lục niên tòng tân kiểm độ, quân cấp như tiền.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 申明檢察迯亡令。[52b*2*2]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Thân minh kiểm sát đào vong lệnh.

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 五月，初一日，禁揀錢。[52b*3*1]

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Ngũ nguyệt, sơ nhất nhật, cấm giản tiền.

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 勑旨：「泉貨之用，貴於上嗄流通，府庫之儲，貴於長久無獘。[52b*3*9]

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Sắc chỉ: “Tuyền hóa chi dụng quý ư thượng hạ lưu thông, phủ khố chi trữ, quý ư trường cửu vô tệ.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 󰱥今，内外各衙門追徵公私賍罸，及度文檢秋各項前，應入¹官庫儲積者，並宜選取真銅錢，𨿽輸郭少鈌，係是真同，積久無獘者，亦宜選取。[52b*4*13]

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Kế kim, nội ngoại các nha môn truy trưng công tư tang phạt, cập độ văn kiểm thu các hạng tiền, ứng nhập quan khố trữ tích giả, tịnh nghi tuyển thủ chân đồng tiền, tuy thâu quách thiếu khuyết, hệ thị chân đồng, tích cửu vô tệ giả, diệc nghi tuyển thủ.

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 若官吏代俸及百姓賣買使用錢，凡真同穿緡猶著者，一體收用，不得拒斥苛揀。」[52b*7*12]

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Nhược quan lại đại bổng cập bách tính mại mãi sử dụng tiền, phàm chân đồng xuyên mân do trứ giả, nhất thể thu dụng, bất đắc cự xích hà giản”.

Dịch Quốc Ngữ

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 … [52a] đến phủ Phụng Thiên để kiểm soát. Đó là theo lời tâu của Thiếu doãn phủ Phụng Thiên Nguyễn Tất Bột.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Ngày 21, định các việc xây đắp vào lúc rỗi việc nông.

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Tri huyện Thư Trì¹ , phủ Kiến Xương là Trần Nhữ Vi tâu rằng:

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Đồng ruộng các xứ trong nước cao thấp khác nhau, ruộng mùa, ruộng chiêm lúc bận, lúc rỗi khác nhau. Ruộng mùa thì tháng 2 tháng 3 gieo mạ, ruộng chiêm thì cày cấy và tháng 11, tháng 12. Thế là ruộng chiêm thì cần kíp về cuối mùa đông. Nay hữu ty gặp có công việc gì, không xét tới thuận lợi cho việc làm ruộng, cứ nhất luật cho cuối mùa đông là lúc rỗi việc đồng áng, thế là chỉ tiện riêng cho dân làm mùa mà dân đồng chiêm thì có trở ngại. Cúi xin từ nay trở đi, nếu có các việc đào đắp thì hai ty phải điều tra xem xứ nào làm ruộng mùa thì khởi công vào cuối mùa đông, xứ nào làm ruộng chiêm thì làm vào những tháng xuân để tiện lợi cho việc của dân. Vua nghe theo.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 [52b] Ngày 24, ra sắc chỉ rằng: Ruộng công cứ 6 năm lại kiểm tra đo đạc lại để quân cấp như trước.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Nhắc lại lệnh kiểm soát kẻ trốn đi.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Tháng 5, ngày mồng 1, cấm kén tiền. Sắc chỉ ghi rằng: Việc dùng tiền, quý ở chỗ trên dưới lưu thông, chứa ở kho tàng thì quý ở chỗ để lâu không hỏng. Kể từ nay các nha môn trong ngoài có truy đòi các khoản tiền phạt công hoặc tư, cùng là chi phát, kiểm tra các hạng tiền, cần đem vào kho công chứa lại, thì đều phải chọn lấy tiền đồng thực, tuy vành đồng có sức mẻ một chút nhưng là đồng thực, để lâu không hỏng, cũng nên nhận lấy. Còn về tiền thay lương cho quan lại và tiền dân chúng sử dụng trong mua bán, hễ là đồng thực còn xâu dây được thì đều phải nhận tiêu, không được loại bỏ hay kén chọn kỹ quá.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 ^⇡ 1 Nay thuộc huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 ^⇡ 1 Có thể in khắc nhầm chữ bát 八 thay cho nhập 入.