Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thái Tông Văn Hoàng Đế [BK11, 41a41b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 安曰：「大司徒察𭁈陞次而不受，欲以黎文安為海西道同都督總管，而黎察沮之。」[41a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … An viết: “Đại tư đồ Sát dữ thăng thứ nhi bất thụ, dục dĩ Lê Văn An vi Hải Tây đạo Đồng đô đốc tổng quản, nhi Lê Sát trở chi”.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 丁景安、阮永錫乃劾曰：「黎察專權之漸，罪固难容。」[41a*2*14]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Đinh Cảnh An, Nguyễn Vĩnh Tích nãi hặc viết: “Lê Sát chuyên quyền chi tiềm, tội cố nan dung”.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 奏上，帝付刑官勘問，察免冠奏曰：「今以專權之罪𭁈臣，是臣之罪先帝所加也。」[41a*3*15]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Tấu thượng, Đế phó hình quan khám vấn, Sát miễn quán tấu viết: “Kim dĩ chuyên quyền chi tội dữ thần, thị thần chi tội Tiên đế sở gia dã”.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 於是黎文靈、黎銀等皆為察營救，帝不從。[41a*5*10]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Ư thị Lê Văn Linh, Lê Ngân đẳng giai vị Sát doanh cứu, Đế bất tòng.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 入内大私馬參預朝政北道同都督總管亭侯黎文安卒，贈司空諡忠献，文安於武臣中稍為和易，每接士大夫以禮。[41a*6*8]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Nhập nội đại tư mã tham dự triều chính Bắc đạo đồng đô đốc tổng quản Đình hầu Lê Văn An tốt, tặng Tư không thụy Trung Hiến, Văn An ư võ thần trung sảo vi hòa dị, mỗi tiếp sĩ đại phu dĩ lễ.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 以翰林院校勘阮克忠為西道大司馬衙主簿 [41a*9*1] 中書著作胡德逢為内殿裱褶局副掌。[41b*1*1]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Dĩ Hàn lâm viện hiệu khám Nguyễn Khắc Trung vi Tây đạo đại tư mã nha chủ bạ; Trung thư trước tác Hồ Đức Phùng vi Nội điện biểu tập cục phó chưởng.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 前朝百局副掌止於八品，今陞六品，有爵至衣緣者。[41b*1*16]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Tiền triều bách cục phó chưởng chỉ ư bát phẩm, kim thăng lục phẩm, hữu tước chí y duyên giả.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 丙戌，雷震城東門閣人有死者。[41b*3*1]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Bính Tuất, lôi chấn thành Đông môn, các nhân hữu tử giả.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 罷大司徒黎職爵。詔曰：「黎察自專國政，妬賢嫉能，殺仁澍以立己威，黜鄭可而使眾服；罷於󰱑之職爵，使廷臣莫敢言；斥擒虎於邊陲，使諫官皆杜口 [41b*3*13] 迹；其所為，皆非人臣之法。[41b*6*17]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Bãi Đại tư đồ Lê chức tước. Chiếu viết: “Lê Sát tự chuyên quốc chính, đố hiền tật năng, sát Nhân Chú dĩ lập kỷ uy, truất Trịnh Khả nhi sử chúng phục; bãi Ư Đài chi chức tước, sử đình thần mạc cảm ngôn; xích Cầm Hổ ư biên thùy, sử gián quan giai đỗ khẩu tích; kì sở vi, giai phi nhân thần chi pháp.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 今欲寘諸典刑，以明國法，然以顧命大臣，有功於社則，特從寬貸，可罷職爵。」[41b*7*9]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Kim dục trí chư điển hình, dĩ minh quốc pháp, nhiên dĩ cố mệnh đại thần, hữu công ư xã tắc, đặc tòng khoan thải, khả bãi chức tước”.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 復裴於󰱑同知門下左司事，爵智字，參知西 …… [41b*9*2]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Phục Bùi Ư Đài Đồng tri môn hạ tả ti sự, tước Trí tự, Tham tri Tây …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 … [41a] An:

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 “Đại tư đồ Sát cho thăng chức mà không nhận, ta muốn lấy Lê Văn An làm Hải Tây đạo đồng đô đốc tổng quản, mà Lê Sát ngăn trở”.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Đinh Cảnh An, Nguyễn Vĩnh Tích liền hặc tội rằng:

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 “Lê Sát quen thói chuyên quyền, tội ấy khó lòng dung thứ”.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Tờ tâu dâng lên, vua trao cho Hình quan xét hỏi. Sát bỏ mũ tâu rằng:

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 “Nay khép cho thần tội chuyên quyền, thế là tội của thần do Tiên đế mà có cả”.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Bấy giờ bọn Lê Văn Linh, Lê Ngân đều cứu gỡ cho Sát, nhưng vua không nghe.

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Nhập nội tư mã tham dự triều chính Bắc đạo đồng đô đốc tổng quản Đình hầu Lê Văn An chết, được truy tặng Tư không, tên thụy Trung Hiến. Trong đám quan võ, Văn An là người hòa nhã hơn một chút, mỗi khi tiếp các sĩ đại phu đều giữ lễ.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Lấy Hàn lâm viện hiệu khám Nguyễn Khắc Trung làm Tây đạo đại tư mã nha chủ bạ; [41b] Trung thư trước tác Hồ Đức Phùng làm Nội điện biểu tập cục phó chưởng. Triều trước, chức phó chưởng các cục chỉ đến bát phẩm thôi, nay thăng lên lục phẩm. Người nào đến tước này thì mặc áo lục.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Ngày Bính Tuất, sét đánh lầu cửa Đông kinh thành, có người chết.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Bãi chức tước của Đại tư đồ Lê Sát. Xuống chiếu rằng:

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 “Lê Sát chuyên quyền nắm giữ việc nước, ghen ghét bậc hiền tài, giết Nhân Chú để hòng ra oai, truất Trịnh Khả bắt người ta phục, bãi chức tước của Ư Đài khiến đình thần không còn ai dám nói, đuổi Cầm Hổ ra biên giới cho gián quan đều bịt miệng im hơi. Xét mọi việc làm của hắn đều không phải là phép tắc của kẻ làm tôi. Nay muốn khép nó vào hình luật để tỏ rõ phép nước, nhưng vì là viên cố mệnh đại thần, có công với xã tắc, nên đặc cách khoan tha, nhưng phải bãi chức tước”.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Cho Bùi Ư Đài được phục chức Đồng tri môn hạ tả ty sự, tước Trí tự, tham tri Tây …