Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thái Tông Văn Hoàng Đế [BK11, 3a3b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 緡，貫即流通使用，不得拒斥。若已斷鈌，穿緡不得，即不用。[3a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … mân, quán tức lưu thông sử dụng, bất đắc cự xích. Nhược dĩ đoạn khuyết, xuyên mân bất đắc, tức bất dụng.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 違拒揀擇亦同罪。[3a*2*5]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Vi cự giản trạch diệc đồng tội.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 國初以來，數出詔旨，禁民拒斥，而庫吏收税，常揀好錢，民間禁不能止，故更有是令。[3a*2*12]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Quốc sơ dĩ lai, sổ xuất chiếu chỉ, cấm dân cự xích, nhi khố lại thu thuế, thường giản hiếu tiền, dân gian cấm bất năng chỉ, cố cánh hữu thị lệnh.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 十三日，除内外大小官員黎豸等一百五十六人。[3a*4*8]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Thập tam nhật, trừ nội ngoại đại tiểu quan viên Lê Trãi đẳng nhất bách ngũ thập lục nhân.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 其輕赦徒流罪，潘季卿等亦預焉。[3a*5*10]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Kì khinh xá đồ lưu tội, Phan Quý Khanh đẳng diệc dự yên.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 十五日，帝謁廟，是後命文官行禮。帝出較塲，觀𡐡神黎察等及文武内外百官告天地神祗、名山大川，刑帛馬歃血盟誓，及差官𦤶祭天下各處神祗。[3a*6*5]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Thập ngũ nhật, Đế yết miếu, thị hậu mệnh văn quan hành lễ. Đế xuất giảo trường, quan đại thần Lê Sát đẳng cập văn vũ nội ngoại bách quan cáo thiên địa thần kì, danh sơn đại xuyên, hình bạch mã sáp huyết minh thệ, cập sai quan trí tế thiên hạ các xứ thần kì.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 㫖揮天下諸路縣官 [3a*9*10] 等，速具本路應試士人，期以本月二十五日赴本道點集，至二月初一日考試。[3b*1*1]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Chỉ huy thiên hạ chư lộ, huyện quan đẳng, tốc cụ bản lộ ứng thí sĩ nhân, kì dĩ bản nguyệt nhị thập ngũ nhật phó bản đạo điểm tập, chí nhị nguyệt sơ nhất nhật khảo thí.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 中󰱇者免徭役，補入國子監。[3b*2*13]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Trúng tuyển giả miễn dao dịch, bổ nhập Quốc tử giám.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 若在各路學讀書者，二十五歲以上考不中者還民。[3b*3*6]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Nhược tại các lộ học độc thư giả, nhị thập ngũ tuế dĩ thượng khảo bất trúng giả hoàn dân.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 以咱侯文队杜順等五人爲國子監敎授。[3b*4*8]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Dĩ Thính hầu văn đội Đỗ Thuận đẳng ngũ nhân vi Quốc tử giám giáo thụ.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 二十八日，旨揮大臣百官：今後不得徃來郡王所。[3b*5*7]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Nhị thập bát nhật, chỉ huy đại thần bách quan: Kim hậu bất đắc vãng lai Quận vương sở.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 郡王無人召，即不得入朝。[3b*6*9]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Quận vương vô nhân triệu, tức bất đắc nhập triều.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 有私引入，或門者咱入，及百官有私至其家者加重罪。[3b*7*1]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Hữu tư dẫn nhập, hoặc môn giả thính nhập, cập bách quan hữu tư chí kì gia giả gia trọng tội.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 時有侍兒三人走来奏郡王，言多妖妄不順，故有是命。[3b*8*4]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Thời hữu thị nhi tam nhân tẩu lai tấu Quận vương, ngôn đa yêu vọng bất thuận, cố hữu thị mệnh.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 以御前學生程清、阮文錫等 …… [3b*9*7]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Dĩ ngự tiền học sinh Trình Thanh, Nguyễn Văn Tích đẳng …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 … [3a] thì phải lưu thông tiêu dùng, không được chê bỏ, nếu đã mẻ gãy không xâu dây được nữa thì thôi không tiêu. Người nào trái lệnh, từ chối không nhận, hay kén chọn tiền lành, thì phải tội như nhau.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Từ buổi đầu dựng nước đến nay, đã nhiều lần ra chiếu chỉ cấm dân chê bỏ tiền, nhưng bọn coi kho khi nhận tiền lại hay kén chọn tiền tốt, ở trong dân cấm cũng không được, cho nên lại có lệnh này.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Ngày 13, bổ các quan viên lớn nhỏ trong ngoài là bọn Lê Trãi 156 người. Những người tội nhẹ xử đi đày nhưng được ân xá là bọn Phan Quý Khanh cũng được dự trong số đó.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Ngày 15, vua bái yết Thái miếu, sau đó sai quan văn làm lễ.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Vua ra trường đấu xem bọn đại thần Lê Sát và các quan văn võ trong ngoài tế cáo trời, đất, thần kỳ danh sơn¹, đại xuyên², giết ngựa trắng lấy máu cùng thề. Đồng thời sai các quan đi tế thần kỳ các xứ trong nước.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Ra lệnh chỉ cho các quan lộ, huyện trong nước [3b] phải lập ngay danh sách người dự thi của lộ mình, hẹn tới ngày 25 tháng này phải tới bản đạo tập hợp điểm danh, đến ngày mồng 1 tháng 2 thì thi. Người nào đỗ thì được miễn lao dịch, bổ vào Quốc tử giám. Những học trò ở nhà học của các lộ, đến 25 tuổi trở lên mà không đỗ thì đuổi về làm dân.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Lấy bọn Thính hầu văn đội Đỗ Thuận 5 người làm Giáo thụ Quốc tử giám.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Ngày 28, ra lệnh chỉ cho đại thần và các quan rằng:

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Từ nay về sau không được lui tới chỗ của Quận vương³. Quận vương nếu không có người đến gọi thì không được vào chầu. Kẻ nào lén lút dẫn đầu, hoặc người coi cửa cho vào, cùng các quan nào lén lút dến nhà Quận vương đều bị trị tội nặng. Bấy giờ có ba đứa hầu chạy tới tâu với Quận vương, nói nhiều điều càn bậy, sai trái, cho nên có lệnh này.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Lấy bọn Ngự tiền học sinh Trình Thanh và Nguyễn Thiên Tích …

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 ^⇡ 1 Danh sơn: núi non danh tiếng.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 ^⇡ 2 Đại xuyên: sông lớn.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 ^⇡ 3 Tức Tư Tề, con trưởng của Lê Lợi, đã bị truất làm Quận vương.