Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thái Tông Văn Hoàng Đế [BK11, 30a30b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 有進生山羊者，帝使騎象鬪之。[30a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … hữu tiến sinh sơn dương giả, Đế sử kị tượng đấu chi.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 山羊窮迫奮其角。[30a*1*13]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Sơn dương cùng bách phấn kì giác.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 象驚却墜井死。[30a*2*3]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Tượng kinh khước trụy tỉnh tử.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 潘天爵與黎察、黎銀諫止。[30a*2*9]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Phan Thiên Tước dữ Lê Sát, Lê Ngân gián chỉ.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 帝默然。[30a*3*2]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Đế mặc nhiên.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 二十六日，太史裴時亨密奏十一月，朔日，有食，請先用秘衛如舊年事，以厭禳之。[30a*3*5]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Nhị thập lục nhật, Thái sử Bùi Thì Hanh mật tấu thập nhất nguyệt, sóc nhật, hữu thực, thỉnh tiên dụng bí vệ như cựu niên sự, dĩ yếm nhương chi.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 帝用其衛，賜錢五十貫。[30a*5*3]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Đế dụng kì vệ, tứ tiền ngũ thập quán.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 冬，十月，六日，以黎景綽為内密院使，仍侍京筵；陶公僎為知審刑院事；阮文絢為知内密院事；阮叔惠為内密院副使；何栗為右刑院大夫。[30a*5*12]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Đông, thập nguyệt, lục nhật, dĩ Lê Cảnh Xước vi Nội mật viện sứ, nhưng thị kinh diên; Đào Công Soạn vi Tri thẩm hình viện sự; Nguyễn Văn Huyến vi Tri nội mật viện sự; Nguyễn Thúc Huệ vi Nội mật viện Phó sứ; Hà Lật vi Hữu hình viện đại phu.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 旨揮京城左右伴及各道衛軍等官：其本坊，本軍土分，原 [30a*8*15] 有巡警即修復之，置人輪守，巡警如法。[30b*1*1]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Chỉ huy kinh thành tả hữu bạn cập các đạo vệ quân đẳng quan: Kì bản phường, bản quân thổ phận, nguyên hữu tuần cảnh tức tu phục chi, trí nhân luân thủ, tuần cảnh như pháp.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 又軍人、坊人於本軍、本坊築屋不得雜居他處。[30b*1*16]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Hựu quân nhân, phường nhân ư bản quân, bản phường trúc ốc, bất đắc tạp cư tha xứ.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 十日，旨揮大臣文武百官男女等：今後，係玄黄二色不得穿用外，紺黄色不禁。[30b*3*1]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Thập nhật, chỉ huy đại thần văn võ bách quan nam nữ đẳng: Kim hậu, hệ huyền hoàng nhị sắc bất đắc xuyên dụng ngoại, cám hoàng sắc bất cấm.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 旨揮大臣文武百官軍民等：係京城土分即禁止，不許種桑，其官賜田土，聽栽種化果等物。[30b*4*14]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Chỉ huy đại thần văn võ bách quan quân dân đẳng: Hệ kinh thành thổ phận tức cấm chỉ, bất hứa chủng tang, kì quan tứ điền thổ, thính tài chủng hoa quả đẳng vật.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 時太史丞裴時亨言禁中忌種桑，故有是命。[30b*6*16]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Thời Thái sử thừa Bùi Thì Hanh ngôn cấm trung kị chủng tang, cố hữu thị mệnh.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 帝以三品官著紅色衣不合古制，欲命以青衣易之。[30b*7*16]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Đế dĩ tam phẩm quan trước hồng sắc y bất hợp cổ chế, dục mệnh dĩ thanh y dị chi.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 大司徒黎察曰：「先帝開基創業，意欲別其 …… [30b*9*3]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Đại tư đồ Lê Sát viết: “Tiên đế khai cơ sáng nghiệp, ý dục biệt kì …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 … [30a] lúc có người dâng sơn dương sống, vua cho voi đấu với sơn dương. Con sơn dương thế cùng, buộc phải dương sừng ra húc. Voi sợ hãi lùi lại, bị rơi xuống giếng chết. Phan Thiên Tước cùng Lê Sát, Lê Ngân can ngăn. Vua im lặng.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Ngày 26, Thái sử thừa Bùi Thì Hanh mật tâu rằng, ngày 1 tháng 11 sẽ có nhật thực, xin dùng bí thuật như năm xưa, để trấn yểm giải trừ. Vua cho dùng thuật ấy, ban cho 50 quan tiền.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Mùa đông, tháng 10, ngày mồng 6, lấy Lê Cảnh Xước làm Nội mật viện sứ, vẫn hầu Kinh diên; Đào Công Soạn làm tri Thẩm hình viện sự; Nguyễn Văn Huyến làm tri Nội vật viện sự; Nguyễn Thúc Huệ làm Nội mật viện phó sứ; Hà Lật làm Hữu hình viện đại phu.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Ra lệnh chỉ cho các quan ở hai bên tả hữu kinh thành và vệ quân các đạo rằng: Ở địa phận của phường mình, quân mình, [30b] chỗ nào trước có tuần cảnh thì phải làm lại, cắt người luân lưu nhau canh phòng theo như quân pháp. Lại như người của phường nào, quân nào, thì phải làm nhà tại phường ấy, quân ấy, không được ở lẫn chỗ khác.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Ngày mồng 10, ra lệnh chỉ cho đại thần, các quan văn võ, đàn ông, đàn bà rằng: Từ nay về sau, không được may mặc hai màu đen, vàng, còn màu vàng xanh thì không cấm.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Ra lệnh chỉ cho đại thần, các quan văn võ cùng quân dân rằng: Phần đất ở kinh thành thì cấm chỉ không được trồng dâu, nếu là ruộng đất nhà nước ban cho thì được trồng các thứ hoa quả. Bấy giờ Thái sử thừa Bùi Thì Hanh nói rằng trong cấm thành kiêng trồng dâu, cho nên có lệnh này.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Vua thấy quan tam phẩm mặc áo màu hồng không hợp quy chế cũ, muốn sai đổi áo màu xanh. Đại tư đồ Lê Sát nói:

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 “Tiên đế khai sáng cơ nghiệp, có ý định phân biệt …