Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thái Tông Văn Hoàng Đế [BK11, 19a19b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 及𭁈正使争罵。[19a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … cập dữ chánh sứ tranh mạ.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 思明󰲡帶北賣，誤中點軍故紙，故皆降黜。[19a*1*7]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Tư Minh tập đai Bắc mại, ngộ trúng điểm quân cố chỉ, cố giai giáng truất.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 時正使黎偉、阮傳蕊軰多買北貨，至三千餘擡。[19a*2*5]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Thời chánh sứ Lê Vĩ, Nguyễn Truyền nhị bối đa mãi Bắc hóa chí tam thiên dư đài.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 朝廷惡其搶販，欲愧其心，使人收驗暴於殿廷，然後還之，[19a*3*5] 遂為常例。[19a*4*9]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Triều đình ố kì thương phán, dục quý kì tâm, sử nhân thu nghiệm, bạo ư điện đình, nhiên hậu hoàn chi, toại vi thường lệ.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 十二月，八日，哀牢人來降，進象三隻。[19a*5*1]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Thập nhị nguyệt, bát nhật, Ai Lao nhân lai hàng, tiến tượng tam chích.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 車芇、何安掠等軍至，時哀牢杻󰀋、杻在等以弑其主昆孤，而更立昆孤族人諭群為盤茹使，使賫象隻金銀來降。[19a*5*15]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Xa Miên, Hà An Lược đẳng quân chí, thời Ai Lao Nữu Sách, Nữu Tại đẳng dĩ thí kì chủ Côn Cô, nhi cánh lập Côn Cô tộc nhân Dụ Quần vi Bàn Nhà sứ, sứ tê tượng chích kim ngân lai hàng.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 安掠等遂𭁈俱來。[19a*8*4]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 An Lược đẳng toại dữ cụ lai.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 朝廷赦之。[19a*8*11]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Triều đình xá chi.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 言官潘天爵上彈章，論前軍總管黎受：當國喪娶妻，大 [19a*8*15] 起第舍，使家人出境，私𭁈化外交古等事。[19b*1*1]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Ngôn quan Phan Thiên Tước thượng đàn chương, luận Tiền quân tổng quản Lê Thụ: Đương quốc tang thú thê, đại khởi đệ xá, sử gia nhân xuất cảnh, tư dữ hóa ngoại giao cổ đẳng sự.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 時，諸大臣皆司役軍人，大起第宅。[19b*1*17]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Thời, chư đại thần giai tư dịch quân nhân, đại khởi đệ trạch.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 帝因命天爵徧入大臣家驗㸔明白。[19b*2*12]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Đế nhân mệnh Thiên Tước biến nhập đại thần gia nghiệm khán minh bạch.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 帝問曰：「諸大臣皆無此事耶？[19b*3*8] 卿獨奏受，何也？」[19b*4*1]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Đế vấn viết: “Chư đại thần giai vô thử sự da? Khanh độc tấu Thụ, hà dã?”.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 天爵曰：「都督司㓂，司馬皆故命大臣，宜正已以率百官。有所營為，必循禮法，不然則告奏而後行，故臣等不可不言。[19b*4*7]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Thiên Tước viết: “Đô đốc, Tư khấu, Tư mã giai cố mệnh đại thần, nghi chính dĩ dĩ suất bách quan. Hữu sở dinh vi, tất tuần lễ pháp, bất nhiên tắc cáo tấu nhi hậu hành, cố thần đẳng bất khả bất ngôn.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 且臣以受有數事，故併言之。[19b*6*15]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Thả thần dĩ Thụ hữu sổ sự, cố tính ngôn chi.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 今奏勑旨，使徧觀第宅，臣敢不盡職。」[19b*7*8]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Kim tấu sắc chỉ, sử biến quan đệ trạch, thần cảm bất tận chức”.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 於是又疏構新宅者，參知東道黎定等以下，至管領二十餘人奏之。[19b*8*4]

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Ư thị hựu sớ cấu tân trạch giả, Tham tri đông đạo Lê Định đẳng dĩ hạ, chí Quản lĩnh nhị thập dư nhân tấu chi.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 帝皆不問，獨命勘 …… [19b*9*12]

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Đế giai bất vấn, độc mệnh khám …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 … [19a] và cãi nhau với chánh sứ.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Tư Minh bồi đai bán cho người phương Bắc, dùng lầm phải giấy cũ ghi việc điểm binh, cho nên đều phải giáng, bãi.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Bấy giờ chánh sứ Lê Vĩ, Nguyễn Truyền, hai người mua rất nhiều hàng phương Bắc, đến 30 gánh. Triều đình ghét họ làm thói buôn bán, định làm cho họ phải hổ thẹn trong lòng; mới sai người thu lấy hết đem phơi bày ở sân điện, rồi sau mới trả lại. Việc này rồi thành lệ thường.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Tháng 22, ngày mồng 8, người Ai Lao sang hàng, dâng 3 con voi.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Khi quân của bọn Xa Miên và Hà An Lược sang tới nơi thì bọn Nữu Sách, Nữu Tại nước Ai Lao đã giết chúa nó là Côn Cô mà lập người họ của Côn Cô là Dụ Quần làm Bàn Nhà rồi sai sứ mang voi và vàng bạc sang ta xin hàng. Thế là bọn An Lược cùng đi với bọn ấy trở về. Triều đình xá tội cho chúng.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Ngôn quan Phan Thiên Tước dâng sớ hặc tội Tiền quân tổng quản Lê Thự về các việc: Đang có quốc tang mà lấy vợ, [19b] làm nhà cao cửa rộng, sai người nhà xuất cảnh mua bán vụng trộm với người nước ngoài.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 Bấy giờ các đại thần đều sai riêng quân lính làm nhà cửa lớn cho mình. Vua thấy thế, sai Thiên Tước đi khắp các nhà đại thần xem cho rõ ràng. Vua hỏi:

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 “Các đại thần đều không có chuyện đó hay sao? Sao khanh chỉ tâu có một mình Thụ?”. Thiên Tước nói:

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 “Đô đốc Tư khấu, Tư mã đều là bậc đại thần cố mệnh cả, phải giữ mình ngay thẳng để còn dẫn dắt trăm quan, có làm việc gì phải theo lễ, phép, nếu không, thì phải tâu cáo trước rồi sau hãy làm, cho nên bọn thần không thể không nói được. Vả lại, thần thấy Thụ có mấy việc, nên nói gồm một thể. Nay vâng mệnh đi khám xét nhà cửa của các đại thần, dám đâu không làm hết chức phận”.

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 Thế rồi lại dâng sớ kể những người làm nhà mới, từ bọn Tham tri Đông đạo Lê Định trở xuống, đến Quản lĩnh gồm hơn 20 người tâu lên.

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 Vua không hỏi ai, chỉ sai khám xét một mình …