Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Nhân Tông Tuyên Hoàng Đế [BK11, 88a88b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 …… 和氣󰊹？或刑獄冤濫而未能伸雪󰊹？將賦役繁重而下民咨怨󰊹？靜思厥𠧨，盖有其由。苟不施實惠以慰民心，将何以答上天而弭災变？其宥條有饒諸税，迯從征、迯軍、迯民許出首，在獄諸訟沉滯聽具由奏呈等事。」[88a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 … hòa khí dư? Hoặc hình ngục oan lạm nhi vị năng thân tuyết dư? Tương phú dịch phồn trọng nhi hạ dân tư oán dư? Tĩnh tư quyết cữu, cái hữu kì do. Cẩu bất thí thực huệ dĩ úy dân tâm, tương hà dĩ đáp thượng thiên nhi nhĩ tai biến? Kì hựu điều hữu nhiêu chư thuế, tốn tòng chinh, tốn quân, tốn dân hứa xuất thủ, tại ngục chư tụng trầm đái thính cụ do tấu trình đẳng sự”.

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 秋七月，二十六日，殺太尉黎可及男黎括、司㓂鄭克復及男駙馬都尉鄭伯崖。[88a*6*1]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 Thu thất nguyệt, nhị thập lục nhật, sát Thái úy Lê Khả cập nam Lê Quát, Tư khấu Trịnh Khắc Phục cập nam Phò mã đô úy Trịnh Bá Nhai.

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 冬十月，明遣正使行人司行人邉永、副使進士程惠來告即位。[88a*8*1]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 Đông thập nguyệt, Minh khiển Chánh sứ Hành nhân ti hành nhân Biên Vĩnh, Phó sứ Tiến sĩ Trình Huệ lai cáo tức vị.

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 先是明英宗北征，為也先所獲，[88a*9*7] 弟郕祁鈺監國，因自立，改元景泰，故遣邉永等來告。[88b*1*1]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 Tiên thị Minh Anh Tông Bắc chinh, vị Dã Tiên sở hoạch, đệ Thành Vương Kì Ngục giám quốc, nhân tự lập, cải nguyên Cảnh Thái, cố khiển Biên Vĩnh đẳng lai cáo.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 十八日，遣同知東道程真、中書黄門侍郎阮廷美、審刑院同知馮文達如明賀即位。[88b*2*4]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Thập bát nhật, khiển Đồng tri Đông đạo Trình Chân, Trung thư hoàng môn thị lang Nguyễn Đình Mĩ, Thẩm hình viện Đồng tri Phùng Văn Đạt như Minh hạ tức vị.

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 任申十年（明景泰三年）夏四月，囚太尉黎受男黎是，以是行符咒土地故也。[88b*4*1]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Nhâm Thân thập niên (Minh Cảnh Thái tam niên). Hạ tứ nguyệt, tù Thái úy Lê Thụ nam Lê Thị, dĩ Thị hành phù chú thổ địa cố dã.

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 秋七月，三日，以災異，下詔曰：「比歲以來，災異荐臻，歲屢凶歉。[88b*6*1]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 Thu thất nguyệt, tam nhật, dĩ tai dị, hạ chiếu viết: “Tỉ tuế dĩ lai, tai dị tiến trăn, tuế lũ hung khiểm.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 民物不遂其生，[88b*7*6] 朕甚惧焉。[88b*7*12]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Dân vật bất toại kì sinh, trẫm thậm cụ yên.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 實由朕上不能克享天心，下不能遵守祖宗 [88b*7*16] 成憲，任貫不得其人，政事有所闕失，以致然也。[88b*8*15]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Thực do trẫm thượng bất năng khắc hưởng thiên tâm, hạ bất năng tuân thủ tổ tông thành hiến, nhiệm quan bất đắc kì nhân, chính sự hữu sở khuyết thất, dĩ trí nhiên dã.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 今思所以 …… [88b*9*15]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Kim tư sở dĩ …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 … [88a] hoà khí chăng? Có thể vì hình ngục oan khuất mà chưa được rửa oan chăng? Hay là thuế dịch vụ nặng nề, để dân chúng ta oán chăng? Nghĩ rằng tai họa này, hẳn có nguyên do. Nếu không ban ân huệ thực để an ủi lòng người, thì lấy gì để báo đáp trời cao và chấm dứt tai biến? Trong những điều khoan tha có tha các loại thuế, những kẻ trốn đi lính, quân lính và dân chúng trốn tránh thì cho ra đầu thú, những án kiện bỏ đọng thì cho tâu trình đầy đủ nguyên do”.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Mùa thu, tháng 7, ngày 26, giết Thái úy Lê Khả và con là Lê Quát, Tư khấu Trịnh Khắc Phục và con là Phò mã đô úy Trịnh Bá Nhai.

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Mùa đông, tháng 10, nhà Minh sai chánh sứ là Hành nhân ty hành nhân Biên Vĩnh, phó sứ là tiến sĩ Trịnh Huệ sang báo tin [Cảnh Thái] lên ngôi.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Trước đây, Minh Anh Tông đi đánh phương Bắc đã bị Dã Tiên bắt được, [88b] em là Thành Vương Kỳ Ngục coi việc nước rồi tự lập làm vua, đổi niên hiệu là Cảnh Thái, cho nên sai bọn Biên Vĩnh sang báo.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Ngày 18, sai Đồng tri Đông đạo Trình Chân, Trung thư hoàng môn thị lang Nguyễn Đình Mỹ, Thẩm hình viện đồng tri Phùng Văn Đạt sang nhà Minh mừng vua Minh lên ngôi.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Nhâm Thân, [Thái Hòa] năm thứ 10 [1452], (Minh Cảnh Thái năm thứ 3). Mùa hạ, tháng 4, bắt giam con trai Thái úy Lê Thụ là Lê Thị, vì Thị làm bùa chú yểm đất cát.

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Mùa thu, tháng 7, ngày mồng 3, vì có tai dị, xuống chiếu rằng:

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 “Mấy năm nay tai dị liên tiếp xảy ra, mùa màng liền năm mất mát. Muôn dân vạn vật, không sao sống nổi. Trẫm rất lo sợ điều đó. Thực là tự trẫm trên không biết thuận lòng trời, dưới không biết kính giữ phép cũ của tổ tông. Dùng quan không được người hiền, cai trị có nhiều thiếu sót nên mới đến nỗi thế. Nay nghĩ cách chấm dứt tai biến, …