Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Nhân Tông Tuyên Hoàng Đế [BK11, 77a77b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 廣推陰澤自此始。[77a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 Quảng suy âm trạch tự thử thủy.

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 以細江縣轉運副使刘叔謙為侍御史，御前學生阮居道為監察御史。[77a*1*8]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 Dĩ Tế Giang huyện Chuyển vận phó sứ Lưu Thúc Khiêm vi Thị ngự sử, Ngự tiền học sinh Nguyễn Cư Đạo vi Giám sát ngự sử.

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 賜前總管黎盃錢二十貫。[77a*3*1]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 Tứ tiền Tổng quản Lê Bôi tiền nhị thập quán.

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 盃以開國勳舊，久痼風疾，閑居十七年。[77a*3*11]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 Bôi dĩ khai quốc huân cựu, cửu cố phong tật, nhàn cư thập thất niên.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 至是疾少痊，入謁，故特賜之。[77a*4*8]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Chí thị tật thiểu thuyên, nhập yết, cố đặc tứ chi.

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 命司㓂黎克復領百作諸局、四厢天䦕衛軍及太原鎮軍民復開平虜江，自冷更（州名）至浮虜橋二千五百丈，通于平灘，以便太原鎮往來。[77a*5*1]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Mệnh Tư khấu Lê Khắc Phục lĩnh Bách tác chư cục, Tứ sương Thiên Quan vệ quân cập Thái Nguyên trấn quân dân phục khai Bình Lỗ giang, tự Lãnh Canh (châu danh) chí Phù Lỗ kiều nhị thiên ngũ bách trượng, thông vu Bình Than, dĩ tiện Thái Nguyên trấn vãng lai.

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 三月，占城人來貢方物。[77a*8*1]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 Tam nguyệt, Chiêm Thành nhân lai cống phương vật.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 詔却之。[77a*8*10]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Chiếu khước chi.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 時占城國主弟貴由囚其主貴來而自立，使其臣教你某、槃梭 [77a*8*13] 等來進方物，帝省奏表，却之曰：「臣弑君，弟殺兄，古今大惡，朕不受献。」[77b*1*1]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Thời Chiêm Thành quốc chúa đệ Quý Do tù kì chúa Quý Lai nhi tự lập, sử kì thần Giáo Nhĩ Mỗ, Bàn Thoa đẳng lai tiến phương vật, Đế tỉnh tấu biểu, khước chi viết: “Thần thí quân, đệ sát huynh, cổ kim đại ác, trẫm bất thụ hiến”.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 悉令還之。[77b*2*9]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Tất lệnh hoàn chi.

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 因遣同知右司事阮有光、殿中侍御史程馭賫書徃諭之，曰：「尔等實事若何，則須來敘？」[77b*2*13]

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Nhân khiển Đồng tri hữu ti sự Nguyễn Hữu Quang, Điện trung thị ngự sử Trình Ngự tê thư vãng dụ chi, viết: “Nhĩ đẳng thực sự nhược hà, tắc tu lai tự?”.

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 夏四月，復太子少保黎禮入内侍中，自號侯官爵。[77b*5*1]

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Hạ tứ nguyệt, phục Thái tử thiếu bảo Lê Lễ Nhập nội thị trung, Tự Hiệu hầu quan tước.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 是日卒。[77b*6*2]

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Thị nhật tốt.

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 禮世為太祖家臣，深荷眷遇，朝夕侍衛，不離寫右，志篤忠貞，膂力過人。[77b*6*5]

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Lễ thế vi Thái Tổ gia thần, thâm hà quyến ngộ, triêu tịch thị vệ, bất li tả hữu, chí đốc trung trinh, lữ lực quá nhân.

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 太祖起󰒂，妻妾患難，出圍脱險，厥功居多。[77b*7*14]

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Thái Tổ khởi nghĩa, Thê thiếp hoạn nạn, xuất vi thoát hiểm, quyết công cư đa.

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 太祖每奇之，嘗曰：「若積其勳劳，致位宰將，非汝其誰？朕𡸈有吝於 …… [77b*8*12]

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Thái tổ mỗi kì chi, thường viết: “Nhược tích kì huân lao, trí vị tể tướng, phi nhữ kì thùy? Trẫm khởi hữu lận ư …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 [77a] Ban rộng ấm trạch bắt đầu từ đấy.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Lấy Chuyển vận phó sứ huyện Tế Giang¹ là Lưu Thúc Khiêm làm Thị ngự sử, Ngự tiền học sinh Nguyễn Cư đạo làm Giám sát ngự sử.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Ban cho Tổng quản cũ Lê Bôi 20 quan tiền. Bôi là công thần khai quốc cũ, bị chứng trúng phong đã lâu, ở rỗi đã 17 năm. Đến đây, bệnh hơi bớt vào chầu, cho nên được ban ơn riêng.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Sai Tư khấu Lê Khắc Phục đem người các cục Bách tác, quân vệ Thiên Quan, Tứ Sương và quân dân trấn Thái Nguyên đào lại sông Bình Lỗ² từ Lãnh Canh (tên châu)³, đến cầu Phù Lỗ⁴ dài 2.500 trượng thông với Bình Than để tiện việc đi lại trong trấn Thái Nguyên.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Tháng 3, người Chiêm Thành là Quý Do bỏ tù chúa nó là Quý Lai, tự lập làm vua, sai bề tôi là bọn Giáo Nhĩ Mỗ, Bàn Thoa [77b] sang dâng cống vật. Vua xem tờ biểu, khước từ nói:

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 “Tôi giết vua, em giết anh là tội đại ác xưa nay, trẫm không nhận đồ dâng”.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Sai trả hết cả. Rồi sai Đồng tri hữu tri sự Nguyễn Hữu Quang, Điện trung thị ngự sử Trình Ngự mang thư sang dụ rằng:

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 “Sự thực của các ngươi như thế nào thì phải sang trình bày cho rõ”.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Mùa hạ, tháng 4, khôi phục tước Tự Hiệu hầu và chức Nhập nội thị trung cho Thái tử thiếu bảo Lê Lễ. Hôm ấy, Lễ chết.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 Lễ suốt đời làm gia thần cho Thái Tổ, rất được tin dùng, sớm tối chầu hầu, không lúc nào rời bên cạnh, dốc lòng trung trinh, có sức hơn người. Khi Thái Tổ khởi nghĩa, vợ cả vợ lẽ bị hoạn nạn mà vua phá vòng vây, thoát khỏi nguy hiểm, phần nhiều là công của Lễ. Thái Tổ thường khen ông và từng nói:

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 “Nếu dồn mọi công lao lại thì ngôi tể tướng chẳng ngươi còn ai? Trẫm có tiếc gì với …

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 ^⇡ 1 Tế Giang: sau đổi là huyện Văn Giang, nay là một phần đất huyện Châu Phong, tỉnh Hải Hưng.

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 ^⇡ 2 Sông Bình Lỗ: tức sông Cà Lồ, trong huyện Sóc Sơn, Hà Nội.

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 ^⇡ 3 Lãnh Canh: hay Lãnh Kinh, ở khoảng gần Đáp Cầu, tỉnh Hà Bắc.

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 ^⇡ 4 Cầu Phù Lỗ: tức cầu qua sông Cà Lồ ở xã Phù Lỗ, huyện Kim Anh cũ, nay thuộc huyện Sóc Sơn, Hà Nội.