Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Nhân Tông Tuyên Hoàng Đế [BK11, 76a76b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 …… 二人。[76a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 … nhị nhân.

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 己巳七年（明正統十四年）。[76a*2*1]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 Kỉ Tị thất niên (Minh Chính Thống thập tứ niên).

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 春正月，宴百官，[76a*2*11] 舞「平吳破陣」樂。[76a*2*17]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 Xuân chính nguyệt, yến bách quan, vũ “Bình Ngô phá trận” nhạc.

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 初太祖以武功定天下，[76a*3*1] 太宗追念前功，作「平吳舞。」[76a*3*10]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 Sơ Thái Tổ dĩ võ công định thiên hạ, Thái Tông truy niệm tiền công, tác “Bình Ngô vũ”.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 至是，帝思創業艱難，不忘前烈，故復武之，功臣有感泣者。[76a*4*2]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Chí thị, Đế tư sáng nghiệp gian nan, bất vong tiền liệt, cố phục võ chi, công thần hữu cảm khấp giả.

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 殿中侍御史劾參預朝政黎秘習𬢱失禮，少保黎抄攙越失次，禮部尙書陶公僎不能檢舉，各罸錢有差。[76a*5*6]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Điện trung thị ngự sử hặc Tham dự triều chính Lê Bí tập nghị thất lễ, Thiếu bảo Lê Sao sàm việt thất thứ, Lễ bộ thượng thư Đào Công Soạn bất năng kiểm cử, các phạt tiền hữu sai.

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 ○旨揮試字民人，限是月二十日就本道考試。[76a*7*10]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 ○ Chỉ huy thức tự dân nhân, hạn thị nguyệt nhị thập nhật tựu bản đạo khảo thí.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 合格各送禮部會試，[76a*8*10] 中者免此番選補。[76a*8*18]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Hợp cách các tống Lễ bộ hội thí, trúng giả miễn thử phiên tuyển bổ.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 舊例試民以暗寫及書筭充各 [76a*9*7] 局。[76b*1*1]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Cựu lệ thí dân, dĩ ám tả cập thư toán sung các cục.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 至是大臣𬢱暗寫及本經《四書》義各一道，用乖所學，使免選補者少。[76b*1*2]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Chí thị đại thần nghị ám tả cập bản kinh Tứ thư nghĩa các nhất đạo, dụng quai sở học, sử miễn tuyển bổ giả thiểu.

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 故合格黄袍者止八十五人，仍還民，免此番選補。[76b*2*10]

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Cố hợp cách hoàng bào giả chỉ bát thập ngũ nhân, nhưng hoàn dân, miễn thử phiên tuyển bổ.

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 免選試以暗寫及經義自此始，[76b*3*11] 後以為常。[76b*4*5]

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Miễn tuyển thí dĩ ám tả cập kinh nghĩa tự thử thủy, hậu dĩ vi thường.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 ○選補軍族，出老。[76b*4*9]

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 ○ Tuyển bổ quân tộc, xuất lão.

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 ○攢造户籍。[76b*4*15]

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 ○ Toản tạo hộ tịch.

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 蕊月，籃京廟殿成。[76b*6*1]

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Nhị nguyệt, Lam Kinh miếu điện thành.

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 遣翰林侍讀黄清代阮覧行奏告。[76b*6*8]

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Khiển Hàn lâm thị độc Hoàng Thanh đại Nguyễn Lãm hành tấu cáo.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 以覧已得罪於太祖故也。[76b*7*3]

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Dĩ Lãm dĩ đắc tội ư Thái Tổ cố dã.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 ○選丁壯。[76b*7*13]

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 ○ Tuyển đinh tráng.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 六品以上孫，七、八品男並免。[76b*7*16]

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Lục phẩm dĩ thượng tôn, thất, bát phẩm nam tịnh miễn.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 舊例六品得免子，至是兼免孫，七、八品上免子，諸宦者亦免親戚一人。[76b*8*10]

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Cựu lệ lục phẩm đắc miễn tử, chí thị kiêm miễn tôn, thất, bát phẩm thượng miễn tử, chư hoạn giả diệc miễn thân thích nhất nhân.

Dịch Quốc Ngữ

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 … [76a] người.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 Kỷ Tỵ, [Thái Hòa] năm thứ 7 [1449], (Minh Chính Thống năm thứ 4). Mùa xuân, tháng giêng, ban yến cho các quan. Múa nhạc “Bình Ngô phá trận”.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Trước kia, Thái Tổ dùng võ công bình định thiên hạ. Thái Tông tưởng nhớ công lao tiền bối, sáng tác điệu vũ “Bình Ngô”. Đến đây, vua nghĩ tới công sáng nghiệp gian lao, không quên công đức tổ tiên, cho nên lại cho múa điệu ấy, công hầu có người xúc động phát khóc.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 Điện trung thị ngự sử hặc tội Tham dự triều chính Lê Bí nghi thức trái lễ, Thiếu bảo Lê Sao lấn vượt sai thứ bậc, Lễ bộ thượng thư Đào Công Soạn không chịu nêu ra, mỗi người đều phải nộp tiền theo thứ bậc khác nhau.

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 Ra lệnh chỉ cho những người dân biết chữ đến ngày 20 tháng này phải tới bản đạo để dự thi. Người nào hợp cách thì đưa đến Lễ bộ tập trung cho thi. Ai đỗ được miễn tuyển bổ kỳ này.

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 Lệ cũ: Thi dân bằng ám tả, viết chữ và làm toán để lấy người vào các [76b] cục. Đến đây, các đại thần bàn cho thi ám tả và nghĩa của bản kinh¹ và Tứ thư mỗi thứ một bài, cho đề thi trái với những điều đã học để người được miễn tuyển bổ ít đi. Vì thế, chỉ có 85 người được hợp cách, vẫn cho về làm dân và được miễn tuyển bổ kỳ này. Thi miễn tuyển bằng ám tả và kinh nghĩa bắt đầu từ đấy. Sau đó, coi là lệ thường.

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 Tuyển tráng đinh bổ sung quân ngũ, thải những người già.

¶ 48 Leave a comment on paragraph 48 0 Làm sổ hộ tịch.

¶ 49 Leave a comment on paragraph 49 0 Tháng 2, miếu điện ở Lam Kinh làm xong. Sai Hàn lâm thị độc Hoàng Thanh thay Nguyễn Lãm làm lễ tấu cáo. Vì Lãm trước đã có tội với Thái Tổ.

¶ 50 Leave a comment on paragraph 50 0 Tuyển tráng đinh. Cháu nội của các quan từ lục phẩm trở lên, con trai các quan thất, bát phẩm đều được miễn.

¶ 51 Leave a comment on paragraph 51 0 Lệ cũ: Quan lục phẩm chỉ con được miễn tuyển, đến đây miễn cả cháu nội, còn quan thất bát phẩm chỉ được miễn cho con, hoạn quan cũng được miễn một người thân thích.

¶ 52 Leave a comment on paragraph 52 0 ^⇡ 1 Bản kinh: nguyên văn là “bản kinh”, có thể là lầm từ “ngũ kinh”.