Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Nhân Tông Tuyên Hoàng Đế [BK11, 68a68b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 …… 察獄訟，多致沉滯，惟一雖謝罪心不服乃奏曰：「臣若任以糾劾之司，必能振肅朝綱而激濁揚清也。[68a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 … sát ngục tụng, đa trí trầm đái, Duy Nhất tuy tạ tội tâm bất phục nãi tấu viết: “Thần nhược nhiệm dĩ củ hặc chi tư, tất năng chấn túc triều cương nhi kích trọc dương thanh dã.

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 臣等待罪法官，恐獄案速，易或致寃濫。[68a*3*3]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 Thần đẳng đãi tội pháp quan, khủng ngục án tốc, dị hoặc trí oan lạm.

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 故每遲回，詳審熟慮，非敢故淹滯也。」[68a*3*18]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 Cố mỗi trì hồi, tường thẩm thục lự, phi cảm cố yêm đái dã”.

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 因歷數󰱑官過失，謂彼徒能擿人之疵，而不能正已之非，[68a*4*14] 抗言七辨久之。[68a*6*1]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 Nhân lịch số đài quan quá thất, vị bỉ đồ năng trích nhân chi tì, nhi bất năng chính dĩ chi phi, kháng ngôn thất biện cửu chi.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 帝以惟一廷斥言官，令杖八十，貶二資。[68a*6*7]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Đế dĩ Duy Nhất đình xích ngôn quan, lệnh trượng bát thập, biếm nhị tư.

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 夏六月，加奉宣處阮車魯、阮昌參知詞訟事。[68a*8*1]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Hạ lục nguyệt, gia phụng tuyên xứ Nguyễn Xa Lỗ, Nguyễn Xương Tham tri từ tụng sự.

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 〇赦土牢囚黎列。[68a*9*1]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 Xá thổ lao tù Lê Liệt.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 以宗人黎克復、公主玉蘭等入 [68a*9*7] 八状奏，懇辝求哀，乞屈法伸恩故也。[68b*1*1]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Dĩ tông nhân Lê Khắc Phục, công chúa Ngọc Lan đẳng nhập bát trạng tấu, khẩn từ cầu ai, khất khuất pháp thân ân cố dã.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 〇詔文武百官齋戒，詣景灵宮報恩寺祈雨。[68b*1*15]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Chiếu văn vũ bách quan trai giới, nghệ cảnh linh cung Báo Ân tự kì vũ.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 帝伸拜禱。[68b*2*14]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Đế thân bái đảo.

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 命太尉黎可徃古州（社名）迎法雲佛像，詣京城報天寺。[68b*2*18]

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Mệnh Thái úy Lê Khả vãng Cổ Châu (xã danh) nghênh Pháp Vân phật tượng, nghệ kinh thành Báo Thiên tự.

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 詔群僧誦經禱祝。[68b*4*2]

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Chiếu quần tăng tụng kinh đảo chúc.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 帝𭁈皇太后禱拜焉。[68b*4*9]

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Đế dữ Hoàng thái hậu đảo bái yên.

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 賜僧徒綾綺十疋，新錢二十緡。[68b*4*17]

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Tứ tăng đồ lăng ỷ thập sất, tân tiền nhị thập mân.

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 是日釋疑難囚二十四人。[68b*5*11]

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Thị nhật thích nghi nạn tù nhị thập tứ nhân.

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 〇詔經筵、參議、󰱑官、翰林、中書等官條上致旱之由。[68b*6*3]

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Chiếu kinh diên, tham nghị, đài quan, hàn lâm, trung thư đẳng quan điều thượng trí hạn chi do.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 大臣黎受等同上章，自劾求免。[68b*7*5]

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Đại thần Lê Thụ đẳng đồng thượng chương, tự hặc cầu miễn.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 勑諭不許，因下詔曰：「󰟸年以來，灾異相仍，水涝旱蝗，無歲無之。[68b*7*17]

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Sắc dụ bất hứa, nhân hạ chiếu viết: “Khoảnh niên dĩ lai, tai dị tương nhưng, thủy lạo hạn hoàng, vô tuế vô chi.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 抑朕政治上不順於天心下未愜於 …… [68b*9*5]

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Ức trẫm chính trị thượng bất thuận ư thiên tâm, hạ vị khiếp ư …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 … [68a] án kiện, để đọng lại nhiều. Duy Nhất tuy có tạ tội nhưng trong lòng không phục, bèn tâu rằng:

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 “Nếu thần được trao giữ chức đàn hặc thì nhất định có thể chấn chỉnh kỷ cương của triều đình mà gạn đục khơi trong được. Nhưng bọn thần lại phải giữ chức pháp quan, sợ rằng việc hình án xét nhanh thì khinh xuất, có thể dẫn tới oan uổng. Vì thế, thường phải để chậm mà suy nghĩ cho chín, thẩm xét cho tường chứ không dám cố ý để đọng lại”.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Rồi kể hết các lầm lỗi của đài quan, cho là họ chỉ biết bới móc vết xấu của người mà không biết sửa đổi lỗi lầm của mình. Chống chế biện bác đến 7 lần. Vua cho là Duy Nhất chỉ trích ngôn quan giữa triều đình, hạ lệnh đánh 80 trượng, biếm chức 2 tư.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 Mùa hạ, tháng 6, thăng Phụng tuyên sứ Nguyễn Xa Lỗ, Nguyễn Xương làm Tham tri từ tụng sự.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Tha cho Lê Liệt khỏi lao hầm. Vì tám người cùng họ như Lê Khắc Phục và công chúa Ngọc Lan [68b] làm đơn khẩn thiết van xin vua nới phép ban ơn, nên có lệnh này.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 Xuống chiếu cho các quan văn võ phải trai giới đến chùa Báo Ân ở cung Cảnh Linh làm lễ Cầu mưa. Vua đích thân tới vái xin.

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 Sai Thái úy Lê Khả đến xã Cổ Châu rước tượng Phật Pháp Vân¹ về chùa Báo Thiên ở kinh thành. Xuống chiếu cho các nhà sư tụng kinh cầu đảo. Vua và hoàng thái hậu cùng đến làm lễ. Ban cho các nhà sư 10 tấm lĩnh và vóc, 20 quan tiền mới.

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 Ngày hôm ấy, tha 24 tù nhân tội còn ngờ.

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 Xuống chiếu cho các quan kinh diên, tham nghị, đài quan, hàn lâm, trung thư tâu bày về duyên do dẫn tới hạn hán.

¶ 48 Leave a comment on paragraph 48 0 Đại thần là bọn Lê Thụ cùng dâng sớ hặc tội mình, xin vua miễn chức. Ra sắc dụ không cho và xuống chiếu rằng:

¶ 49 Leave a comment on paragraph 49 0 “Vài năm nay, tai dị liên tiếp xảy ra; lụt lội, hạn hán, sâu bệnh không năm nào không có. Có phải vì đạo giữ nước trị dân của trẫm trên không thuận lòng trời dưới chưa thỏa …

¶ 50 Leave a comment on paragraph 50 0 ^⇡ 1 Pháp Vân: tên chùa, tức chùa Dâu, ở huyện Thuận Thành, tỉnh Hà Bắc ngày nay.