Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Nhân Tông Tuyên Hoàng Đế [BK11, 61a61b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 …… 减罪各有等差。」[61a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 … giảm tội các hữu đẳng sai”.

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 是月，以入内少傅參預朝政黎克復男黎伯崖為駙馬都尉，尙皇弟二女安南公主。[61a*2*1]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 Thị nguyệt, dĩ Nhập nội thiếu phó tham dự triều chính Lê Khắc Phục nam Lê Bá Nhai vi phò mã đô úy, thượng hoàng đệ nhị nữ An Nam công chủ.

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 入内都督黎熾有罪，帝將明示刑章，以熾係勳舊，且從入議之宜，罷聀。[61a*3*15]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 Nhập nội đô đốc Lê Xí hữu tội, đế tương minh thị hình chương, dĩ Xí hệ huân cựu, thả tòng nhập nghị chi nghi, bãi chức.

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 七日，洪水漲入城中，髙三尺，禾榖淹損三分之一。[61a*5*7]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 Thất nhật, hồng thủy trướng nhập thành trung, cao tam xích, hòa cốc yêm tổn tam phần chi nhất.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 十二月，命平章事黎可領兵伐占城。[61a*7*1]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Thập nhị nguyệt, mệnh Bình chương sự Lê Khả lĩnh binh phạt Chiêm Thành.

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 丙寅，四年（明正統十一年）。[61a*8*1]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Bính Dần, tứ niên (Minh Chính Thống thập nhất niên).

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 春，正月，大會軍期，選壯者征占城。[61a*8*11]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 Xuân, chính nguyệt, đại hội quân kì, tuyển tráng giả chinh Chiêm Thành.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 遣民運糧就河華縣收貯。[61a*9*2]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Khiển dân vận lương tựu Hà Hoa huyện thu trữ.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 二十二日，命入 [61a*9*12] 内都督平章黎受、黎可，入内少傅參預朝政黎克復等領兵六十餘萬征占城。[61b*1*1]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Nhị thập nhị nhật, mệnh Nhập nội đô đốc bình chương Lê Thụ, Lê Khả, Nhập nội thiếu phó tham dự triều chính Lê Khắc Phục đẳng lĩnh binh lục thập dư vạn chinh Chiêm Thành.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 帝以占城主賁該再三傾國入寇，故命征之。[61b*2*13]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Đế dĩ Chiêm Thành chủ Bí Cai tái tam khuynh quốc nhập khấu, cố mệnh chinh chi.

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 二月八日，遣使如明，海西道參知簿籍阮叔惠奏竜州地方事。[61b*4*1]

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Nhị nguyệt bát nhật, khiển sứ như Minh, Hải Tây đạo tham tri bạ tịch Nguyễn Thúc Huệ tấu Long Châu địa phương sự.

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 同知審刑院事程鎮、清威縣轉運使阮廷美奏占城事。[61b*5*7]

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Đồng tri thẩm hình viện sự Trình Trấn, Thanh Oai huyện Chuyển vận sứ Nguyễn Đình Mĩ tấu Chiêm Thành sự.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 二十三日，黎受等諸軍至占城離江、多郎、古壘等䖏，開通水路，築立城堡，𭁈賊相戰，大破之，乘勝直抵尸耐海口。[61b*6*10]

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Nhị thập tam nhật, Lê Thụ đẳng chư quân chí Chiêm Thành Li Giang, Đa Lang, Cổ Lũy đẳng xứ, khai thông thủy lộ, trúc lập thành bảo, dữ tặc tương chiến, đại phá chi, thừa thắng trực để Thi Nại hải khẩu.

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 夏，四月，二十五日，黎受等諸軍攻茶盤城，大破之，…… [61b*9*1]

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Hạ, tứ nguyệt, nhị thập ngũ nhật, Lê Thụ đẳng chư quân công Trà Bàn thành, đại phá chi, …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 … [61a] giảm tội rộng rãi theo thứ bậc khác nhau”.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Tháng này, lấy Lê Bá Nhai, con trai của Nhập nội thiếu phó tham dự triều chính Lê Khắc Phục làm phò mã đô úy, gả cho hoàng nữ thứ hai là An Nam công chúa.

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Nhập nội đô đốc Lê Xí có tội, vua định công khai xử theo luật pháp, nhưng vì Xí là bề tôi cũ có công lao, đáng được hưởng luật bát nghị, nên chỉ bãi chức.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Ngày mồng 7, nước lũ tràn ngập vào trong thành, sâu đến 3 thước. Lúa má bị ngập, mất tới một phần ba.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Tháng 12, sai Bình chương sự Lê Khả đem quân đi đánh Chiêm Thành.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Bính Dần, [Thái Hòa] năm thứ 4 [1446], (Minh Chính Thống năm thứ 11). Mùa xuân, tháng giêng, đúng kỳ hội quân lớn, chọn người khoẻ mạnh đi đánh Chiêm Thành. Sai dân phu vận chuyển lương thực tới chức ở huyện Hà Hoa¹.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Ngày 22, sai bọn Nhập [61b] nội đô đốc bình chương Lê Thụ, Lê Khả, Nhập nội thiếu phó tham dự triều chính Lê Khắc Phục đem hơn 60 vạn quân đi đánh Chiêm Thành. Vua thấy chúa Chiêm Thành là Bí Cai nhiều lần dốc quân cả nước vào cướp, cho nên sai đi đánh.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Tháng 2, ngày mồng 8, sai sứ sang nhà Minh: Hải Tây đạo tham tri bạ tịch Nguyễn Thúc Huệ sang tâu việc địa phương Long Châu. Đồng tri Thẩm hình viện sự Trình Chân và Chuyển vận sứ huyện Thanh Oai Nguyễn Đình Mỹ sang tâu việc Chiêm Thành.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Ngày 23, các quân của bọn Lê Thụ đến các xứ Ly Giang², Đa Lang³, Cổ Lũy⁴, mở thông đường thủy, dựng đắp thành lũy để đánh nhau với giặc, phá tan giặc, thừa thắng đánh thẳng đến cửa biển Thi Nại⁵.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Mùa hạ, tháng 4, ngày 25, các quân của bọn Lê Thụ tiến công thành Chà Bàn⁶ phá tan quân giặc, …

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 ^⇡ 1 Huyện Hà Hoa: sau đổi ra huyện Kỳ Hoa, gồm đất hai huyện Kỳ Anh và Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh hiện nay.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 ^⇡ 2 Ly Giang: cũng gọi là Lê Giang, tên huyện thời thuộc Minh và đời Lê, đến đầu đời Nguyễn đổi thành Lễ Dương, nay là đất huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam -Đà Nẳng.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 ^⇡ 3 Đa Lang: chưa rõ ở đâu.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 ^⇡ 4 Cổ Lũy: vùng đất tỉnh Quảng Nghĩa cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 ^⇡ 5 Thi Nại: tức cửa biển Quy Nhơn, tỉnh Bình Định.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 ^⇡ 6 Chà Bàn: tức thành Vijaya, kinh đô nước Chiêm Thành thời ấy, nay còn dấu vết ở tỉnh Bình Định.