Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Nhân Tông Tuyên Hoàng Đế [BK11, 60a60b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 夏，五月，占城主賁該㓂化州城，虜掠人民。[60a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 Hạ, ngũ nguyệt, Chiêm Thành chủ Bí Cai khấu Hoá Châu thành, lỗ lược nhân dân.

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 命入内檢校太保黎盃、總管黎可領兵十萬征之。[60a*1*17]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 Mệnh Nhập nội kiểm hiệu Thái bảo Lê Bôi, Tổng quản Lê Khả lĩnh binh thập vạn chinh chi.

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 秋，七月，囚太傅黎列。[60a*3*1]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 Thu, thất nguyệt, tù Thái phó Lê Liệt.

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 冬，十月，地震，日有食之。[60a*4*1]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 Đông, thập nguyệt, địa chấn, nhật hữu thực chi.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 月食。[60a*4*10]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Nguyệt thực.

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 十一月，遣使如明。[60a*5*1]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Thập nhất nguyệt, khiển sứ như Minh.

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 左侍郎陶公僎、御前震雷軍旨揮黎造歲貢。[60a*5*8]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 Tả thị lang Đào Công Soạn, Ngự tiền chấn lôi quân chỉ huy Lê Tạo tuế cống.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 東道參知阮蘭奏欽州地方事。[60a*6*7]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Đông đạo tham tri Nguyễn Lan tấu Khâm châu địa phương sự.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 乙丑，三年（明正統十年）。[60a*7*1]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Ất Sửu, tam niên (Minh Chính Thống thập niên).

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 春，正月，命文臣督天下各處軍，𮢶清化路諸港。[60a*7*11]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Xuân, chính nguyệt, mệnh văn thần đốc thiên hạ các xứ quân, tạc Thanh Hóa lộ chư cảng.

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 夏，四月，占城入㓂化州安容城，[60a*9*1] 五月遇洪水，大敗。[60a*9*13]

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Hạ, tứ nguyệt, Chiêm Thành nhập khấu Hóa châu An Dung thành, ngũ nguyệt ngộ hồng thủy, đại bại.

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 六月，封皇弟思誠為平原王。[60b*1*1]

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Lục nguyệt, phong Hoàng đệ Tư Thành vi Bình Nguyên Vương.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 二十五日，命入内檢校司徒平章事黎慎、入内都督黎熾等伐占城。[60b*2*1]

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Nhị thập ngũ nhật, mệnh Nhập nội kiểm hiệu tư đồ bình chương sự Lê Thận, Nhập nội đô đốc Lê Xí đẳng phạt Chiêm Thành.

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 冬，十月，以灾異，下詔曰：「朕位在德元，未知世務，是故此年以來，灾異相仍，雷霆屡作，霖雨過度，洚水漲溢，防堤衝潰，而󰱧下民之屋；盧螟螣滋生，而害浦田之和稼。[60b*4*1]

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Đông, thập nguyệt, dĩ tai dị, hạ chiếu viết: “Trẫm vị tại đức nguyên, vị tri thế vụ, thị cố thử niên dĩ lai, tai dị tương nhưng, lôi đình lũ tác, lâm vũ quá độ, hồng thủy trướng dật, phòng đê xung hội, nhi hoại hạ dân chi ốc; lư minh đặc tư sinh, nhi hại bồ điền chi hòa giá.

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 潭池塌塞，桑菜渰󰊦。[60b*7*9]

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Đàm trì tháp tắc, tang thái yêm cảo.

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 抑時政有闕而傷天地之和？獄訟失當而有陰陽之變？欲消在穹之，譴宜推宥下之恩。[60b*7*17]

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Ức thời chính hữu khuyết nhi thương thiên địa chi hòa? Ngục tụng thất đáng nhi hữu âm dương chi biến? Dục tiêu tại cùng chi, khiển nghi suy hựu hạ chi ân.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 其寬條、饒税、…… [60b*9*14]

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Kì khoan điều, nhiêu thuế, …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 [60a] Mùa hạ, tháng 5, chúa Chiêm Thành là Bí Cai vào cướp thành châu Hóa, cướp bắt nhân dân. Sai Nhập nội kiểm hiệu thái bảo Lê Bôi và Tổng quản Lê Khả đem 10 vạn quân đi đánh.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Mùa thu, tháng 7, bắt giam Thái phó Lê Liệt.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Mùa đông, tháng 10, động đất, nhật thực.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Có nguyệt thực.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Tháng 11, sai sứ sang nhà Minh. Tả thị lang Đào Công Soạn, Ngự tiền chấn lôi quân chỉ huy Lê Tạo nộp cống hằng năm. Đông đạo tham tri Nguyễn Lan tâu việc địa phương Khâm Châu.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Ất Sửu, [Thái Hòa] năm thứ 3 [1445], (Minh Chính Thống năm thứ 10). Mùa xuân, tháng giêng, sai các văn thần đốc suất quân lính các xứ trong nước đào kênh ở lộ Thanh Hóa.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Mùa hạ, tháng 4, Chiêm Thành vào cướp thành An Dung của châu Hóa. Tháng 5, gặp nước lũ nên thua to.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 [60b] Tháng 6, phong hoàng đệ Tư Thành làm Bình Nguyên Vương.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Ngày 25, sai bọn nhập nội kiểm hiệu tư đồ bình chương sự Lê Thận, Nhập nội đô đốc Lê Xí đi đánh Chiêm Thành.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 Mùa đông, tháng 10, vì có tai dị, xuống chiếu rằng:

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 “Trẫm ở ngôi cao mà chưa biết việc đời, cho nên liền mấy năm nay, tai dị liên tiếp, sấm sét luôn luôn, mưa dầm quá độ, nước lớn ngập tràn, đê điều bị vỡ, làm hỏng nhà cửa muôn dân, lư minh đằng sinh sôi, mà hại phổ ruộng chi cùng trồng trọt. Đầm hồ sụt lấp, dâu rau ngập úa. Có phải vì chính sự có thiếu sót mà hại đến hòa khí vận âm dương biến đổi? Muốn chấm dứt sự trừng phạt của trời cao, phải rộng ban điều ân huệ cho kẻ dưới. Nay ban các điều về thuế, …