Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Duệ Tông Hoàng Đế [BK7, 40a40b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 帝剛愎自用，拒諫輕敵，殃及其身，非不幸也。）[40a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 Đế cương phức tự dụng, cự gián khinh địch, ương cập kì thân, phi bất hạnh dã).

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 癸丑，隆󰆑元年（明洪武六年）。春，正月，朔，改元。[40a*2*1]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Quý Sửu, Long Khánh nguyên niên (Minh Hồng Vũ lục niên). Xuân, chính nguyệt, sóc, cải nguyên.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 尊上皇曰：光華英哲太上皇帝。[40a*2*20]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Tôn Thượng hoàng viết: Quang Hoa Anh Triết Thái Thượng Hoàng Đế.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 追尊淑慈皇后曰順慈皇太后。[40a*3*10]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Truy tôn Thục Từ Hoàng Hậu viết Thuận Từ Hoàng Thái Hậu.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 史臣吳士連曰陳太祖后號曰順慈藝宗后亦號順慈。[40a*5*1]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Sử thần Ngô Sĩ Liên viết: Trần Thái Tổ Hậu hiệu viết Thuận Từ, Nghệ Tông Hậu diệc hiệu Thuận Từ.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 當時議謚者不以為非耶？抑以為世代己久而然耶？追遠之意何如也。[40a*6*4]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Đương thời nghị thụy giả bất dĩ vi phi da? Ức dĩ vi thế đại kỷ cửu nhi nhiên da? Truy viễn chi ý hà như dã.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 先王縁人情而制禮。[40a*7*13]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Tiên vương duyên nhân tình nhi chế lễ.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 議太后謚與祖妣同稱共謚，𡸈人情所安哉！非禮甚矣！[40a*8*3]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Nghị Thái hậu thụy dữ tổ tỉ đồng xưng cộng thụy, há nhân tình sở an tai! Phi lễ thậm hĩ!

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 二月，定文武帳籍。[40b*1*2]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Nhị nguyệt, định văn võ trướng tịch.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 〇󰀋元妃黎氏為嘉慈皇后。[40b*1*10]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 〇 Sách Nguyên phi Lê thị vi Gia Từ Hoàng hậu.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 〇三月，封長子煒為彰武大王（年十四），欲立為皇太子，疽病薨。[40b*2*2]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 〇 Tam nguyệt, phong trưởng tử Vĩ vi Chương Vũ Đại vương (niên thập tứ), dục lập vi Hoàng thái tử, thư bệnh hoăng.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 夏，四月，以誕日為齊天節。[40b*3*6]，

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Hạ, tứ nguyệt, dĩ đản nhật vi Tề Thiên tiết.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 〇秋，八月，定補軍伍，修造舟船，以僃征占之役役。[40b*3*17]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 〇 Thu, bát nguyệt, định bổ quân ngũ, tu tạo chu thuyền, dĩ bị chinh Chiêm chi dịch.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 命軍民出粟入官，賜爵有差。[40b*4*16]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Mệnh quân dân xuất túc nhập quan, tứ tước hữu sai.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 試吏員，充内令史，掾吏。[40b*5*8]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Thí lại viên, sung nội lệnh sử, duyện lại.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 〇冬，十二月，詔親征占城。[40b*5*18]

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 〇 Đông, thập nhị nguyệt, chiếu thân chinh Chiêm Thành.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 〇是歲，盗賊兢起。[40b*6*9]

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 〇 Thị tuế, đạo tặc cạnh khởi.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 甲寅，二年（明洪武七年）。春，二月，上皇居天長重華宫。[40b*7*1]

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Giáp Dần, nhị niên (Minh Hồng Vũ thất niên). Xuân, nhị nguyệt, Thượng hoàng cư Thiên Trường Trùng Hoa cung.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 〇廷試進士，賜状元陶師錫、榜眼黎献甫、探花陳廷琛黄甲及第，同及第羅修等並賜宴袞衣出身有 ……[40b*8*1]

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 〇 Đình thí tiến sĩ, tứ Trạng nguyên Đào Sư Tích, Bảng nhãn Lê Hiến Phủ, Thám hoa Trần Đình Thám hoàng giáp cập đệ, đồng cập đệ La Tu đẳng tịnh tứ yến cổn y xuất thân hữu …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 [40a] Vua ương gàn cố chấp, không nghe lời can, khinh thường quân giặc, nên mang họa vào thân chứ không phải là do bất hạnh.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Quý Sửu, [Long Khánh] năm thứ 1 [1337], (Minh Hồng Vũ năm thứ 6).

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 Mùa xuân, tháng giêng, ngày mồng 1, đổi niên hiệu.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Tôn thượng hoàng làm Quang Hoa Anh Triết Thái Thượng Hoàng Đế. Truy tôn Thục Từ hoàng hậu làm Thuận Từ hoàng thái hậu.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Bà hậu của Trần Thái Tổ¹ có tên hiệu là Thuận Từ. Những người bàn đặt tên thụy hồi đó không cho là sai chăng? Hay cho là thế đại đã lâu rồi mà cứ đặt như thế? [Nếu vậy thì] ý nghĩa tìm về nguồn cội sẽ ra làm sao? Tiên vương theo lòng người mà đặt lễ nghi. Bàn đặt tên thụy của thái hậu lại trùng với tên thụy của bà cụ tổ thì lòng người có yên được không? Trái lẽ quá lắm!

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 [40b] Tháng 2, lập sổ danh sách các quan văn võ.

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 Sách phong nguyên phi Lê thị làm Gia Từ hoàng hậu.

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 Tháng 3, phong con trưởng là Vĩ làm Chương Vũ đại vương (14 tuổi), định lập làm hoàng thái tử, nhưng lên nhọt độc rồi chết.

¶ 48 Leave a comment on paragraph 48 0 Mùa hạ, tháng 6, lấy ngày sinh làm tiết Tề Thiên.

¶ 49 Leave a comment on paragraph 49 0 Mùa thu, tháng 8, định việc bổ sung quân ngũ, đóng sửa thuyền chiến để chuẩn bị đánh Chiêm Thành.

¶ 50 Leave a comment on paragraph 50 0 Ra lệnh cho quân và dân nộp thuế cho nhà nước, (người nộp được) ban tước theo thứ bậc khác nhau.

¶ 51 Leave a comment on paragraph 51 0 Thi lại viên bổ làm nội lệnh sử duyệt lại.

¶ 52 Leave a comment on paragraph 52 0 Mùa đông, tháng 12, xuống chiếu nói việc vua thân đi đánh Chiêm Thành.

¶ 53 Leave a comment on paragraph 53 0 Năm ấy, giặc cướp đua nhau nổi dậy.

¶ 54 Leave a comment on paragraph 54 0 Giáp Dần, [Long Khánh] năm thứ 2 [1347], (Minh Hồng Vũ năm thứ 7).

¶ 55 Leave a comment on paragraph 55 0 Mùa xuân, tháng 2, thượng hoàng về ở cung Trùng Hoa, phủ Thiên Trường.

¶ 56 Leave a comment on paragraph 56 0 [Tổ chức] thi đình cho các tiến sĩ. Ban cho Đào Sư Tích đỗ trạng nguyên, Lê Hiến Phủ đỗ bảng nhãn, Trần Đình Thám đỗ thám hoa, bọn La Tu đỗ hoàng giáp cập đệ và đồng cập đệ.

¶ 57 Leave a comment on paragraph 57 0 Tất cả đều được ban yến và áo xếp, cho quan chức theo thứ bậc …

¶ 58 Leave a comment on paragraph 58 0 ^⇡ 1 Tức Trần Thừa, cha của Trần Thái Tông (Trần Cảnh).