Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thánh Tông Thuần Hoàng Đế (hạ) [65a65b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 九月，新置諒山承宣十三䦕，如炎山、峯山、樓山、三山是也。[65a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 Cửu nguyệt, tân trí Lạng Sơn thừa tuyên thập tam quan, như Viêm Sơn, Phong Sơn, Lâu Sơn, Tam Sơn thị dã.

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 冬，十月，置臣武右衛。[65a*3*1]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 Đông, thập nguyệt, trí Thần vũ hữu vệ.

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 考試軍色民人書筭，補各衙門吏。[65a*3*9]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 Khảo thí quân sắc dân nhân thư toán, bổ các nha môn lại.

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 其試法：暗寫一塲，書筭一塲。[65a*4*4]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 Kì thí pháp: Ám tả nhất trường, thư toán nhất trường.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 十一月，廣築鳳城，因李、陳之制也。[65a*5*1]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Thập nhất nguyệt, quảng trúc Phụng thành, nhân Lý, Trần chi chế dã.

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 帝懲仁宗遇害，𭛁卒築之。[65a*5*14]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Đế trừng Nhân Tông ngộ hại, phát tốt trúc chi.

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 而九較交塲之外，延廣八里，凡八月而後成。[65a*6*6]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 Nhi cửu giảo giao trường chi ngoại, diên quảng bát lí, phàm bát nguyệt nhi hậu thành.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 乃造名保殿，又立上林苑，中有鹿獸。[65a*7*5]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Nãi tạo Danh Bảo điện, hựu lập Thượng Lâm uyển, trung hữu lộc thú.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 置錦衣，金吾二衛。[65a*8*1]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Trí Cẩm y, Kim ngô nhị vệ.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 錦衣衛勇士自力士司至旗牌司凡二十司副軍，[65a*8*8] 並無遂伍，止有一班至 [65a*9*10] 八班。¹[65b*1*1]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Cẩm y vệ dũng sĩ tự Lực sĩ ti chí Kì bài ti phàm nhị thập ti phó quân, tịnh vô toại ngũ, chỉ hữu nhất ban chí bát ban.

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 金吾衛武士自力士司至神臂司，𭁈中前左右後共為一百司。[65b*1*3]

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Kim ngô vệ võ sĩ tự Lực sĩ ti chí Thần tí ti, dữ trung tiền tả hữu hậu cộng vi nhất bách ti.

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 又置神武、殿前等司置中、東、西、南、北五府軍。[65b*2*9]

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Hựu trí Thần vũ, Điện tiền đẳng ti trí Trung, Đông, Tây, Nam, Bắc ngũ phủ quân.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 又作軍政，軍戒。[65b*3*8]

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Hựu tác quân chính, quân giới.

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 辛亥，二十二年（明弘治四年）。[65b*4*1]

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Tân Hợi, nhị thập nhị niên (Minh Hoằng Trị tứ niên).

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 春，二月，扈從西京賞一資。[65b*4*13]

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Xuân, nhị nguyệt, hộ tòng Tây Kinh thưởng nhất tư.

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 󰱇強壮充軍，汰老。[65b*5*1]

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Tuyển cường tráng sung quân, thải lão.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 夏，五月，定過回别籍令。[65b*6*1]

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Hạ, ngũ nguyệt, định quá hồi biệt tịch lệnh.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 應得過回别籍，而貫由在𦾔社，至寫籍寺，府縣官社長及首領官吏比考，要使相同。[65b*6*10]

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Ứng đắc quá hồi biệt tịch, nhi quán do tại cựu xã, chí tả tịch tự, phủ huyện quan xã trưởng cập thủ lĩnh quan lại tỉ khảo, yếu sử tương đồng.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 秋，八月，二十八，二十九日，夜兼日並大雨不止。[65b*9*1]

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Thu, bát nguyệt, nhị thập bát, nhị thập cửu nhật, dạ kiêm nhật tịnh đại vũ bất chỉ.

Dịch Quốc Ngữ

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 [65a] Tháng 9, đặt thêm 13 cửa ải thuộc thừa tuyên Lạng Sơn, như các cửa Viêm Sơn, Phong Sơn, Lâu Sơn, Tam Sơn…

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Mùa đông, tháng 10, đặt Thần vũ hữu vệ.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Khảo thí các quân sắc và nhân dân, hỏi về viết chữ và làm lính để bổ làm lại viên các nha môn. Phép thi: một kỳ ám tả, một kỳ thi toán.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 Tháng 11, đắp rộng thêm Phụng thành, dựa theo quy mô thời Lý, Trần.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Vua cảnh giác về việc Nhân Tông bị hại, nên lấy lính đắp thành đó. Đồng thời phía ngoài trường đấu võ, mở rộng đến 8 dặm, sau 8 tháng thì đắp xong. Bèn dựng điện Danh Bảo¹, lập lại vườn Thượng Lâm, trong vườn có hươu và các thú khác.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 Đặt hai vệ Cẩm y và Kim ngô.

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 Dũng sĩ vệ Cẩm y từ ty Lực sĩ đến ty Kỳ bài gồm 20 ty, có chức phó quân. Các ty đều không thành lập đội ngũ, chỉ có từ ban một đến [65b] ban tám.

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 Võ sĩ vệ Kim ngô từ ty Lực sĩ đến ty Thần tý cùng trung, tiền, tả, hữu, hậu ty cộng là 100 ty. Lại đặt các ty Thần vũ, Điện tiền; đặt 5 phủ quân Trung, Đông , Tây, Nam, Bắc. Lại soạn quân chính² và quân giới³.

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 Tân Hợi, [Hồng Đức] năm thứ 22 [1491], (Minh Hoằng Trị năm thứ 4). Mùa xuân, tháng 2, các quan theo hầu vua ngự về Tây Kinh được hưởng 1 tư.

¶ 48 Leave a comment on paragraph 48 0 Tuyển theo người khỏe mạnh xung quân ngũ, thải người già.

¶ 49 Leave a comment on paragraph 49 0 Mùa hạ, tháng 5, định lệnh làm sổ hộ tịch khác cho những người trở về làng quá hạn. Những người đáng được làm sổ khác mà quán tịch vẫn còn ở xã cũ thì tới khi viết sổ, quan phủ huyện, xã trưởng và quan lại, thủ lĩnh đối chiếu lại cho phù hợp.

¶ 50 Leave a comment on paragraph 50 0 Mùa thu, tháng 8, ngày 28, 29, mưa to suốt cả ngày lẫn đêm không ngớt, …

¶ 51 Leave a comment on paragraph 51 0 ^⇡ 1 CMCB 23 chép là “dựng điện Thạch Thất”.

¶ 52 Leave a comment on paragraph 52 0 ^⇡ 2 Quân chính: các điều lệnh của quân đội bấy giờ.

¶ 53 Leave a comment on paragraph 53 0 ^⇡ 3 Quân giới: các điều kỷ luật trong quân đội bấy giờ.

¶ 54 Leave a comment on paragraph 54 0 ^⇡ 1 Nếu sử dụng dấu câu: “Cẩm y vệ dũng sĩ tự Lực sĩ ti chí Kì bài ti phàm nhị thập ti, phó quân tịnh vô toại ngũ, chỉ hữu nhất ban chí bát ban” thì câu có thể tạm dịch: “Dũng sĩ vệ Cẩm y từ ty Lực sĩ đến ty Kỳ bài gồm 20 ty, chức phó quân thì không tính vào đội ngũ, chỉ có từ ban một đến [65b] ban tám”.