Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thánh Tông Thuần Hoàng Đế (thượng) [7a7b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 …… 軍伍。[7a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 … quân ngũ.

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 攅造户籍。[7a*1*3]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 Toản tạo hộ tịch.

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 以阮如堵為吏部尚書。[7a*1*7]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 Dĩ Nguyễn Như Đổ vi Lại bộ thượng thư.

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 勑中書省（中書）¹令侍郎入侍經筵兼管近侍祗候各局上騎都尉阮伯驥 、 黄門侍郎兼國史院同脩²國史黄莘夫校定廟諱並御名。[7a*1*16]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 Sắc Trung thư sảnh (Trung thư) lệnh thị lang nhập thị kinh diên kiêm quản cận thị chi hậu các cục Thượng kỵ đô úy Nguyễn Bá Ký, Hoàng môn thị lang kiêm Quốc sử viện đồng tu quốc sử Hoàng Sằn Phu hiệu định miếu húy tịnh ngự danh.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 辛巳，二年（明天順五年）。[7a*5*1]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Tân Tị, nhị niên (Minh Thiên Thuận ngũ niên).

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 春正月，頒廟諱御名。[7a*5*11]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Xuân chính nguyệt, ban miếu húy ngự danh.

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 廟諱凣九：顯祖諱汀，顯慈諱郭，宣祖諱曠，貞慈諱蒼，太祖諱利，恭慈諱陳，太宗諱龍，宣慈諱英，仁宗諱基，今上御名諱誠，光淑皇太后諱瑤。[7a*5*19]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 Miếu húy phàm cửu: Hiển Tổ húy Đinh, Hiển Từ húy Quách, Tuyên Tổ húy Khoáng, Trinh Từ húy Thương, Thái Tổ húy Lợi, Cung Từ húy Trần, Thái Tông húy Long, Tuyên Từ húy Anh, Nhân Tông húy Cơ, Kim thượng ngự danh húy Thành, Quang Thục Hoàng thái hậu húy Dao.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 二月，帝幸西京拜謁山陵。[7a*8*12]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Nhị nguyệt, đế hạnh Tây Kinh bái yết Sơn Lăng.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 三月，十一日，夜雷震承天門。[7a*9*4]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Tam nguyệt, thập nhất nhật, dạ lôi chấn Thừa Thiên môn.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 十九日，帝 [7a*9*15] 及羣臣降服拜謝於承天殿。[7b*1*1]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Thập cửu nhật, đế cập quần thần giáng phục bái tạ ư Thừa Thiên điện.

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 旨揮府縣路鎮社官等：今後，農務宜勸課軍民各勤生業，以足衣食，不得棄本遂末，并托以販賣技術游足游手。[7b*1*12]

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Chỉ huy phủ huyện lộ trấn xã quan đẳng: Kim hậu, nông vụ nghi khuyến khóa quân dân các cần sinh nghiệp, dĩ túc y thực, bất đắc khí bản toại mạt, tịnh thác dĩ phán mại kĩ thuật du túc du thủ.

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 其有田土者，不勤耕種，該管官司捉呈論罪。[7b*3*18]

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Kì hữu điền thổ giả, bất cần canh chủng, cai quản quan ti tróc trình luận tội.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 秋七月，十一日，地震。[7b*4*16]

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Thu thất nguyệt, thập nhất nhật, địa chấn.

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 旨揮府路各處寺觀，係無元額不得𢫔造。[7b*5*6]

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Chỉ huy phủ lộ các xứ tự quan, hệ vô nguyên ngạch bất đắc thiện tạo.

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 禁尊卑呼稱，不得妄僣。[7b*6*4]

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Cấm tôn ti hô xưng, bất đắc vọng tiếm.

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 勑諭賴部官阮如堵、 阮善等：「去年汝受杜不没属托，尔奏乞爲北平衛總知，朝議諠騰，尔乃奏乞不没以總兵衛致事，其爲奸太甚。」[7b*6*13]

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Sắc dụ Lại bộ quan Nguyễn Như Đổ, Nguyễn Thiện đẳng: “Khứ niên nhữ thụ Đỗ Bất Một thuộc thác, nhĩ tấu khất vi Bắc Bình vệ Tổng tri, triều nghị huyên đằng, nhĩ nãi tấu khất Bất Một dĩ Tổng binh vệ trí sự, kì vi gian thái thậm”.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 八月，初一日，皇長子鏳生（後為 …… [7b*9*8]

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Bát nguyệt, sơ nhất nhật, Hoàng trưởng tử Trang sinh (hậu vi …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 … [7a] quân ngũ.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Làm sổ hộ tịch.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Lấy Nguyễn Như Đỗ làm Lại bộ thượng thư.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Sắc cho Trung thư sảnh Trung thư lệnh thị lang nhập thị kinh điên kiêm quản cận thị chi hậu các cục thượng kỵ đô úy Nguyễn Bá Kỳ, Hoàng môn thị lang kiêm Quốc sử viện đồng tu quốc sử Hoàng Sằn Phu hiệu định miếu húy và ngự danh.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Tân Tỵ, [Quang Thuận] năm thứ 2 [1461], (Minh Thiên Thuận năm thứ 5). Mùa xuân, tháng giêng, ban miếu húy và ngự danh. Miếu có 9 chữ: Hiển Tổ là Đinh (汀), Hiển Từ là Quách (郭), Tuyên Tổ là Khoáng (曠), Trinh Từ là Thương (蒼), Thái Tổ là Lợi (利), Cung Từ là Trần (陳), Thái Tông là Long (龍), Tuyên Từ là Anh (英), Nhân Tông là Cơ (基), ngự danh của kim thượng húy là Thành (誠), Quang Thục hoàng thái hậu, húy là Dao (瑤).

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Tháng 2, vua ngự về Tây Kinh bái yết sơn lăng.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Tháng 3, ngày 11, ban đêm, sét đánh ở cửa điện Thừa Thiên.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 Ngày 19, vua [7b] và các quan bỏ áo triều làm lễ tạ ở điện Thừa Thiên.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Ra sắc chỉ cho các quan phủ, huyện, lộ, trấn, xã rằng:

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 Từ nay về sau, trong việc làm ruộng, phải khuyến khích quân dân đều chăm nghề nghiệp sinh nhai, để đủ ăn mặc, không được bỏ gốc theo ngọn, hoặc kiếm chuyện buôn bán, làm trò du thủ du thực. Người nào có ruộng đất mà không chăm cày cấy, thì quan cai trị bắt trình trị tội.

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 Mùa thu, tháng 7, ngày 11, động đất.

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 Ra sắc chỉ cho các xứ, phủ, lộ rằng: Chùa quán nào không có ngạch cũ thì không được tự tiện làm mới.

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 Cấm không được xưng hô lộn bậy trên dưới.

¶ 48 Leave a comment on paragraph 48 0 Sắc dụ quan Lại bộ là Nguyễn Như Đỗ và Nguyễn Thiện rằng:

¶ 49 Leave a comment on paragraph 49 0 “Năm ngoái các ngươi nhận lời thỉnh thác của Đỗ Bất Một, tâu xin cho hắn làm Tổng tri vệ Bắc Bình, rồi lời bàn tán trong triều ầm ỷ, các ngươi lại tâu xin cho Bất Một lấy làm hàm Tổng binh vệ về nghỉ, như vậy thực là gian ngoan quá lắm”.

¶ 50 Leave a comment on paragraph 50 0 Tháng 8, ngày mồng 1, Hoàng trưởng tử Trang sinh (sau này là …

¶ 51 Leave a comment on paragraph 51 0 ^⇡ 1 Nguyên văn có lẽ in khắc thiếu chữ 中書 Trung thư, do ở trang trước [BK12, 6a6b] có nhắc đến chức danh Trung thư sảnh Trung thư lệnh… của Nguyễn Bá Ký.

¶ 52 Leave a comment on paragraph 52 0 ^⇡ 2 Có lẽ in khắc nhầm chữ 脩 tu (nghĩa: nem thịt, thịt phơi khô) thay vì 修 tu (nghĩa: tu sửa).