Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Nhân Tông Tuyên Hoàng Đế [BK11, 85a85b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 …… 弟郕王祁鈺（魚欲切堅金也）權總萬機。二十日，皇太后𬢱立皇長子見濡為皇太子時年二歲，仍命郕王為輔。[85a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 … đệ Thành vương Kỳ Ngục (ngư dục thiết kiên kim dã)¹ quyền tổng vạn cơ. Nhị thập nhật, Hoàng thái hậu nghị lập Hoàng trưởng tử Kiến Nhu² vi Hoàng thái tử thời niên nhị tuế, nhưng mệnh Thành vương vi phụ.

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 九月，初六日，明郕王即位，遙尊英宗為太上皇。[85a*4*1]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 Cửu nguyệt, sơ lục nhật, Minh Thành vương tức vị, dao tôn Anh Tông vi Thái thượng hoàng.

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 改明年為景泰元年。[85a*5*1]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 Cải minh niên vi Cảnh Thái nguyên niên.

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 冬十月，令各路諸色役出熟米以需軍用，尋罷之。[85a*6*1]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 Đông thập nguyệt, lệnh các lộ chư sắc dịch xuất thục mễ dĩ nhu quân dụng, tầm bãi chi.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 以𬢱欲伐占城而未果故也。[85a*7*2]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Dĩ nghị dục phạt Chiêm Thành nhi vị quả cố dã.

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 以下國威衛少尉黎蘭為新平順化府少尉，踰年卒。[85a*7*13]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Dĩ hạ Quốc Oai Vệ thiếu úy Lê Lan vi Tân Bình Thuận Hóa phủ Thiếu úy, du niên tốt.

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 京城生两頭人，恠置死。[85a*8*16]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 Kinh thành sinh lưỡng đầu nhân, quái trí tử.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 十一月，命各路縣修簿籍。[85b*1*1]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Thập nhất nguyệt, mệnh các lộ huyện tu bạ tịch.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 充監生魯純、范公粘等三十人為各道属吏，監生充属吏自此始。[85b*1*11]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Sung Giám sinh Lỗ Thuần, Phạm Công Niêm đẳng tam thập nhân vi các đạo thuộc lại, Giám sinh sung thuộc lại tự thử thủy.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 大都督黎犬男黎貫之夜間聚眾敺，殺人於都市。[85b*3*1]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Đại đô đốc Lê Khuyển nam Lê Quán chi dạ gian tụ chúng khu, sát nhân ư đô thị.

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 事𭛁下獄，辝連内官及諸有司男十餘人。[85b*4*3]

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Sự phát hạ ngục, từ liên nội quan cập chư hữu ti nam thập dư nhân.

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 獄將成，太后以犬居大臣，典禁兵帝所倚重。[85b*5*1]

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Ngục tương thành, Thái hậu dĩ Khuyển cư Đại thần, điển cấm binh, đế sở ỷ trọng.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 若殺之，恐傷犬心，乃枉法赦之。仍收償錢，還死者而已。[85b*5*18]

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Nhược sát chi, khủng thương Khuyển tâm, nãi uông pháp xá chi. Nhưng thu thường tiền, hoàn tử giả nhi dĩ.

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 諫官黎霖噤不能言，至有都市童子扼腕語曰：「吾恨不為󰱑官者耳。」[85b*7*3]

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Gián quan Lê Lâm cấm bất năng ngôn, chí hữu đô thị đồng tử ách uyển ngữ viết: “Ngô hận bất vi đài quan giả nhĩ”.

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 占城人還我國人口程元頲等七十人。[85b*8*11]

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Chiêm Thành nhân hoàn ngã quốc nhân khẩu Trình Nguyên Đĩnh đẳng thất thập nhân.

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 以元頲爲政事院同參𬢱。[85b*9*9]

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Dĩ Nguyên Đĩnh vi Chính sự viện đồng tham nghị.

Dịch Quốc Ngữ

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 … [85a] Thành vương Kỳ Ngục³ quyền nắm việc nước. Ngày 20, Hoàng thái hậu bàn lập Hoàng trưởng tử Kiến Nhu⁴ làm hoàng thái tử, bấy giờ mới 2 tuổi, vẫn sai Thành vương phụ chính.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Tháng 9, ngày mồng 6, Thành vương nhà Minh lên ngôi, tôn Anh Tông làm Thái thượng hoàng ở xa, đổi niên hiệu năm sau thành Cảnh Thái năm thứ 1.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Mùa đông, tháng 10, hạ lệnh các sắc dịch của các lộ đem nộp gạo chín cấp cho quân dụng, sau lại bãi bỏ lệnh này, vì đã bàn định đánh Chiêm Thành nhưng rồi lại thôi.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Lấy Quốc Oai Hạ vệ thiếu úy Lê Lan làm Thiếu úy phủ Tân Bình, Thuận Hóa, được hơn 1 năm thì chết.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Người kinh thành đẻ con có hai đầu, cho là quái gỡ, bỏ cho chết.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 [85b] Tháng 11, sai các lộ, huyện làm sổ sách.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Bổ bọn giám sinh Lô Thuần, Phạm Công Niêm 30 người làm thuộc lại các đạo. Giám sinh được bổ làm thuộc lại bắt đầu từ đó.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Lê Quán Chi, con trai Đại đô đốc Lê Khuyển đang đêm tụ tập đánh giết người ở giữa chợ. Việc bị phát giác, Quán Chi phải hạ ngục, cung xưng dây dưa tới hơn 10 người là con cái nội quan và các quan chức khác.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Án sắp xong, Thái hậu thấy Khuyển là bậc đại thần, chỉ huy cấm binh, là chỗ dựa của vua. Nếu giết con Khuyển, sợ Khuyển đau lòng, liền làm trái luật pháp, tha cho hắn, chỉ lấy tiền bồi thường trả cho người chết thôi. Gián quan Lê Lâm ngậm miệng không dám nói, để đến nỗi trẻ con ở chợ nắm tay mà nói: “Tiếc ta không được làm quan đài thôi!”.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 Người Chiêm Thành trả lại 70 người của ta là bọn Trình Nguyên Đĩnh. Lấy Nguyên Đĩnh làm Chính sự viện đồng tham nghị.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 ^⇡ 1 Ngư dục thiết kiên kim dã: Cá muốn cắt vàng ròng.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 ^⇡ 2 Có thể là khắc nhầm, chữ 濡 Nhu thay vì 深 Thâm. Chu Kiến Thâm là trưởng tử của Minh Anh Tông được sắc lập làm Hoàng thái tử khi Minh Anh Tông được Minh Đại Tông (Chu Kỳ Ngọc) thượng tôn làm Thái thượng hoàng (Wikipedia).

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 ^⇡ 3 Hiện phiên âm là Kỳ Ngọc.

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 ^⇡ 4 Xem ².