Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thái Tông Văn Hoàng Đế [BK11, 45a45b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 靣皮笠。[45a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … diện bì lạp.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 翰林院待制武文斐通滛妻母阮氏，事𮗓，坐斬罪。[45a*1*4]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Hàn lâm viện đãi chế Vũ Văn Phỉ thông dâm thê mẫu Nguyễn thị, sự giác, tọa trảm tội.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 乞贖，遂流遠州。[45a*2*6]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Khất thục, toại lưu viễn châu.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 旨諭大臣太監及刑官等曰：「凡折獄者，㨿律文正條而断之，其本條及罪名即取刑律，呈大臣、太監、󰱑官、五道公同看過，眾官曰是，然後断之。盖以訟事或有冤屈，故欲覆勘明白，無如前日黎察徒以偏私賄賂而為之。」[45a*2*12]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Chỉ dụ đại thần thái giám cập hình quan đẳng viết: “Phàm triết ngục giả, cứ luật văn chính điều nhi đoán chi, kì bản điều cập tội danh tức thủ hình luật, trình đại thần, thái giám, đài quan, ngũ đạo công đồng khán quá, chúng quan viết thị, nhiên hậu đoán chi. Cái dĩ tụng sự hoặc hữu oan khuất, cố dục phú khám minh bạch, vô như tiền nhật Lê Sát đồ dĩ thiên tư hối lộ nhi vi chi”.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 賜左僕射黎文靈知詞訟事。[45a*7*6]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Tứ Tả bộc xạ Lê Văn Linh Tri từ tụng sự.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 以御前彊努火筒軍同知黎堵為政事院同參𬢱。[45a*8*1]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Dĩ Ngự tiền cường nỗ hỏa đồng quân đồng tri Lê Đổ vi Chính sự viện đồng tham nghị.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 中丞裴擒虎奏曰：「參𬢱之職，輔政所開，非有 [45a*9*2] 老成不可也。[45b*1*1]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Trung thừa Bùi Cầm Hổ tấu viết: “Tham nghị chi chức, phụ chính sở khai, phi hữu lão thành bất khả dã.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 今黎堵爲人多過失，而遷是官，如之何其可。」[45b*1*6]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Kim Lê Đổ vi nhân đa quá thất, nhi thiên thị quan, như chi hà kì khả”.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 帝不從。[45b*2*5]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Đế bất tòng.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 中丞裴擒虎奏曰：「陛下即位，以來多更太祖成憲，如鹵簿司同監梁登，先帝以稍識字，用為内人副掌，既而見其便僻，不可親近，出為文隊。[45b*2*8]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Trung thừa Bùi Cầm Hổ tấu viết: “Bệ hạ tức vị dĩ lai, đa cánh Thái Tổ thành hiến, như lỗ bộ ti Đồng giám Lương Đăng, Tiên đế dĩ xao thức tự, dụng vi Nội nhân phó chưởng, ký nhi kiến kì tiện tịch, bất khả thân cận, xuất vi văn đội.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 今又授以官，願陛下思之。」[45b*5*8]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Kim hựu thụ dĩ quan, nguyện bệ hạ tư chi”.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 九月，匠人高烈進草帽二頂，并取人民，求充本局。[45b*6*1]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Cửu nguyệt, tượng nhân Cao Liệt tiến thảo mạo nhị đỉnh, tịnh thủ nhân dân, cầu sung bản cục.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 侍御史阮永錫諫曰：「古者人君不以奇技誇巧為貴，[45b*7*2] 故舜造漆噐，而諫者十七人。[45b*8*4]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Thị ngự sử Nguyễn Vĩnh Tích gián viết: “Cổ giả nhân quân bất dĩ kì kĩ khoa xảo vi quý, cố Thuấn tạo tất khí, nhi gián giả thập thất nhân.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 今有進帽者，願陛下思先帝時櫛風沐雨，未嘗有此。」[45b*8*15]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Kim hữu tiến mạo giả, nguyện bệ hạ tư Tiên đế thời trất phong mộc vũ, vị thường hữu thử”.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 朝罷 …… [45b*9*17]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Triều bãi …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 … [45a] và nón da.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Hàn lâm viện đãi chế Vũ Văn Phỉ thông dâm với mẹ vợ là Nguyễn thị, chuyện bị phát giác, phải xử tội chém. Phỉ xin được chuộc tội, cuối cùng bị đày ra châu xa.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Ra chỉ dụ cho các đãi thần, thái giám và hình quan rằng:

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 “Những người xử án, phải căn cứ vào các điều chính trong luật mà xét xử, còn căn cứ vào điều nào để xử một tội nào thì phải tham khảo luật hình rồi trình cho đại thần thái giám, đài quan và năm đạo cùng nhau xem xét, nếu các quan ấy đều cho là phải thì sau mới quyết định. Đó là vì việc kiện tụng có thể có oan khuất, cho nên phải xét lại cho rõ ràng, không được như bọn Lê Sát trước đây, chỉ xét xử theo lối thiên vị hối lộ”.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Cho Tả bộc xạ Lê Văn Linh làm Tri từ tụng sự.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Lấy Ngự tiền cường nỗ hỏa đồng tri quân Lê Đổ làm Chính sự viện đồng tham nghị. Trung thừa Bùi Cầm Hổ tâu rằng:

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 “Chức Tham nghị quan hệ đến việc phụ chính, không phải là bậc [45b] lão thành thì không được. Nay Lê Đổ là người nhiều lầm lỗi mà thăng lên chức ấy thì làm sao cho được?”.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Vua không nghe.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Trung thừa Bùi Cầm Hổ tâu rằng:

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 “Bệ hạ lên ngôi tới nay, hay thay đổi phép cũ của Thái Tổ, như Lỗ bộ ty đồng giám Lương Đăng, Tiên đế cho là người hơi hiểu biết, dùng làm Nội nhân phó chưởng, sau thấy hắn khúm núm, không thể gần gũi được, cho ra làm văn đội. Nay lại thấy hắn làm quan¹ xin bệ hạ nghĩ lại”.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 Tháng 9, người thợ Cao Liệt dâng hai chiếc mũ cỏ và lấy dân xin vào làm ở cục đó. Thị ngự sử Nguyễn Vĩnh Tích can rằng:

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 “Thời xưa, người làm vua không hề quý nghề đua lạ khoe khéo. Cho nên vua Thuấn đóng đồ sơn mà có đến 17 người can ngăn. Nay có người dâng mũ thì xin bệ hạ hãy nghĩ tới thời Tiên đế phải dãi gió dầm mưa, chưa bao giờ có thứ đó?”.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 Khi bãi chầu …

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 ^⇡ 1 CMCB17, 11a ghi Lương Đăng được thăng Đô giám trung thừa.