Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thái Tông Văn Hoàng Đế [BK11, 28a28b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 以致病民。[28a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … dĩ trí bệnh dân.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 管軍者不恤民病，借用物件，必令放散，以至䘮󰱧，及至有事，方更營求。[28a*1*5]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Quản quân giả bất tuất dân bệnh, tá dụng vật kiện, tất lệnh phóng tán, dĩ chí tang hoại, cập chí hữu sự, phương cánh dinh cầu.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 至於管民，惟務偏私，不私牧養，或放富差貧，市村營屋，咱訟不平，惟黨𭁈賄，幹事不敏，惟飲𭁈餔。[28a*2*14]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Chí ư quản dân, duy vụ thiên tư, bất tư mục dưỡng, hoặc phóng phú sai bần, thị thôn dinh ốc, thính tụng bất bình, duy đảng dữ hối, cán sự bất mẫn, duy ẩm dữ bô.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 又藩鎮關隘等官，或有異人徃來，漏泄迯亡，不肯用心誥捕，惟圖販鬻，以有掊克。[28a*4*15]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Hựu phiên trấn quan ải đẳng quan, hoặc hữu dị nhân vãng lai, lậu tiết tốn vong, bất khẳng dụng tâm cáo bổ, duy đồ phán chúc, dĩ hữu bồi khắc.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 卿等共受天祿，治天民，而所為如此，不逆天心耶？[28a*6*10]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Khanh đẳng cộng thụ thiên lộc, trị thiên dân, nhi sở vi như thử, bất nghịch thiên tâm da?

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 勿以朕言為虚文。[28a*7*11]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Vật dĩ trẫm ngôn vi hư văn.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 若能尽心竭力，改前行，率善道，輸中愛，恤軍民，和僚发，平獄訟，勸農桑，屏賊盗，厲廉潔，則身榮家 [28a*7*18] 顯，福及子尊，如有不遵，自取誅譴。」[28b*1*1]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Nhược năng tận tâm kiệt lực, cải tiền hành, suất thiện đạo, thâu trung ái, tuất quân dân, hoà liêu phát, bình ngục tụng, khuyến nông tang, bình tặc đạo, lệ liêm khiết, tắc thân vinh gia hiển, phúc cập tử tôn, như hữu bất tuân, tự thủ tru khiển”.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 十七日，賞内外在任官年久勤幹者，一等爵一資，錢五貫；[28b*1*14] 二等爵一資。[28b*3*1]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Thập thất nhật, thưởng nội ngoại tại nhiệm quan niên cửu cần cán giả, nhất đẳng tước nhất tư, tiền ngũ quán; nhị đẳng tước nhất tư.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 初，帝使潜訪天下，至是㨿奏捉問貪污不如法者，藩鎮宣慰、五道将校；各路鎮縣宣撫、轉運，巡察等官五十三人。[28b*3*6]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Sơ, Đế sử tiềm phỏng thiên hạ, chí thị cứ tấu tróc vấn tham ô bất như pháp giả, phiên trấn Tuyên úy, ngũ đạo Tướng hiệu; các lộ trấn huyện Tuyên phủ, Chuyển vận, Tuần sát đẳng quan ngũ thập tam nhân.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 以報天寺柱持僧惠鴻為沙門，賜緋。[28b*5*13]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Dĩ Báo Thiên tự trụ trì tăng Huệ Hồng vi Sa môn, tứ phi.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 化州蒲浪縣民阮如珪為其妻阮氏屯𭁈義子阮郎所殺。[28b*6*10]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Hoá châu Bồ Lãng huyện dân Nguyễn Như Khuê vị kì thê Nguyễn Thị Đồn dữ nghĩa tử Nguyễn Lang sở sát.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 事覺，阮氏屯及郎並斬。[28b*7*15]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Sự giác, Nguyễn Thị Đồn cập Lang tịnh trảm.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 秋，八月，十一日，雷震西道軍船。[28b*8*6]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Thu, bát nguyệt, thập nhất nhật, lôi chấn tây đạo quân thuyền.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 蝗害稼。[28b*9*1]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Hoàng hại giá.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 二十二日，鑄太祖及國太母金像 …… [28b*9*4]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Nhị thập nhị nhật, chú Thái Tổ cập Quốc thái mẫu kim tượng …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 … [28a] để làm khổ dân. Người coi quân thì không thương dân đau khổ, mượn đồ của dân, vứt bỏ bừa bãi đến nỗi hỏng, mất, đến khi có việc lại đến hạch sách. Còn kẻ coi dân thì chỉ vụ lợi riêng, không lo nuôi dưỡng dân, hoặc tha cho người giàu, bắt tội người nghèo, mua gỗ làm nhà cửa, xử kiện không công bằng, chỉ gây bè phái, lo hối lộ, làm việc không siêng năng, chỉ thích ăn uống nhậu nhẹt. Lại như các quan nơi phiên trấn, quan ải, khi có người lạ qua lại, thì sơ hở để nó trốn thoát, không chịu chú ý xét bắt, chỉ lo buôn bán để kiếm chác cho mình. Các khanh cùng hưởng lộc trời, trị dân mà làm việc như thế, không trái với lòng trời ư? Chớ coi lời trẫm là những lời nói suông. Nếu các khanh biết dốc hết tâm sức đổi lỗi xưa, theo con đường phải, hết lòng trung thành, yêu mến nhân dân, hoà mục với đồng liêu, công bằng xử án, khuyến khích nông tang, dẹp yên trộm cướp, cố giữ liêm khiết thì thân mình vẻ vang, nhà mình vinh hiển, phúc đến con cháu sau này. [28b] Nếu ai không theo sẽ tự chuốc lấy trừng phạt”.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Ngày mồng 7, thưởng cho các quan làm việc lâu năm, siêng năng tài cán. Hạng nhất được thưởng 1 tư và 5 quan tiền, hạng nhì được thưởng 1 tư.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Trước đây, vua đã sai người đi hỏi ngầm khắp nước, đến đây căn cứ vào lời tâu, bắt và xét hỏi những viên tham quan ô lại không giữ phép nước, gồm Tuyên úy các phiên trấn, tướng hiệu năm đạo, các viên Tuyên phủ, Chuyển vận; Tuần sát các lộ, trấn, huyện, cộng là 53 người.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Cho sư trụ trì chùa Báo Thiên là Huệ Hồng làm sa môn, ban cho áo tía.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Người dân huyện Bồ Lãng thuộc châu Hóa là Nguyễn Như Khuê bị vợ là Nguyễn Thị Đồn và con nuôi là Nguyễn Lang giết chết. Việc bị phát giác, Nguyễn Thị Đồn và Nguyễn Lang đều bị chém.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Mùa thu, tháng 8, ngày 11, sét đánh vào thuyền của quân Tây đạo.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Có sâu hại lúa.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Ngày 22, đúc xong tượng vàng của Thái Tổ và Quốc Thái mẫu, …