Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Minh Tông Hoàng Đế [BK6, 43a43b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 有政聲，尋擢為僉知聖慈宫事。[43a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … hữu chính thanh, tầm trạc vi Thiêm tri Thánh Từ cung sự.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 賜陳󰘊謹畵像并詩。[43a*1*14]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Tứ Trần Bang Cẩn họa tượng tịnh thi.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 時，󰘊謹為大行遣尙書左僕射，𢘚恂有守，簡靜無華。[43a*2*3]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Thời, Bang Cẩn vi Đại hành khiển thượng thư tả bộc xạ, trầm tuân hữu thủ, giản tĩnh vô hoa.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 帝賜畵像詩云：「形容骨格耐冬寒，相貌寕寕亦可看，風流一段渾描（音猫畵也）盡，心裡難描耿耿丹。」[43a*3*4]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Đế tứ họa tượng thi vân: “Hình dung cốt cách nại đông hàn, Tương mạo ninh ninh diệc khả khan, Phong lưu nhất đoạn hồn miêu (âm miêu họa dã) tận, Tâm lí nan miêu cảnh cảnh đan”.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 冬，十二月，禁鉛錢。[43a*5*3]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Đông, thập nhị nguyệt, cấm duyên tiền.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 是歲，旱，蝗牛畜多死。[43a*5*11]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Thị tuế, hạn, hoàng ngưu súc đa tử.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 乙丑，二年（元泰定二年）。春，置諸路廉訪司，以鄧輅充大黄、安暹兩路廉訪使。[43a*6*1]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Ất Sửu, nhị niên (Nguyên Thái Định nhị niên). Xuân, trí chư lộ Liêm phỏng ti, dĩ Đặng lộ sung Đại Hoàng, An Tiêm lưỡng lộ Liêm phỏng sứ.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 秋，八月，頒降新定諸例，舊制官朝、聖慈行遣司及内書火局並謂之内𡧸院。[43a*7*10]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Thu, bát nguyệt, phân giáng tân định chư lệ, cựu chế Quan Triều, Thánh Từ Hành khiển ti cập Nội thư hỏa cục tịnh vị chi Nội mật viện.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 至是改行遣司為門下省，而内書火局仍舊内𡧸 [43a*9*1] 院。[43b*1*1]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Chí thị cải Hành khiển ti vi Môn hạ tỉnh, nhi Nội thư hỏa cục những cựu Nội mật viện .

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 司徒文惠公光朝卒 [43b*1*3]（年三十九）。[43b*1*11]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Tư đồ Văn Huệ công Quang Triều tốt (niên tam thập cửu).

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 丙寅，三年（元泰定三年）。春，二月至六月，不雨。[43b*2*1]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Bính Dần, tam niên (Nguyên Thái Định tam niên). Xuân, nhị nguyệt chí lục nguyệt, bất vũ.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 三月，中書侍郎知審刑院事 [43b*2*20] 裴木鐸卒。[43b*3*9]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Tam nguyệt, Trung thư thị lang tri Thẩm hình viện sự Bùi Mộc Đạc tốt.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 先是，英宗臨崩，之日謂帝曰：「木鐸歷事三朝，謙恭恪守，文質可觀，善待之，勿為人所沮。」[43b*3*13]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Tiên thị, Anh Tông lâm băng chi nhật, vị Đế viết: “Mộc Đạc lịch sự tam triều, khiêm cung khác thủ, văn chất khả quan, thiện đãi chi, vật vi nhân sở tự”.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 帝因畵像藏于書府，有意大用未及遷而卒（年六十二）。[43b*5*8]）

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Đế nhân họa tượng tàng vu thư phủ, hữu ý đại dụng, vị cập thiên nhi tốt (niên lục thập nhị).

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 秋，七月，閲定文武，以内書火正掌奉御謝不矜為入内行遣行左司郎中。[43b*6*11]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Thu, thất nguyệt, duyệt định văn võ, dĩ Nội thư hỏa chính chưởng phụng ngự Tạ Bất Căng vi Nhập nội hành khiển hành tả ti lang trung.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 陳克終為少保行聖慈宫左司事，賜字文節，加同中書門下平章事。[43b*7*18]

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Trần Khắc Chung vi Thiếu bảo hành Thánh Từ cung tả ti sự, tứ tự Văn Tiết, gia Đồng trung thư môn hạ bình chương sự.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 國𥘉，因李舊行遣衘加中書門下平 …… [43b*9*6]

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Quốc sơ, nhân Lý cựu Hành khiển hàm gia Trung thư môn hạ bình …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 … [43a] được tiếng là chính sự giỏi. Ít lâu sau, được thăng làm Thiêm tri Thánh Từ cung sự.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Ban cho Trần Bang Cẩn bức tranh và bài thơ. Bấy giờ, Bang Cẩn làm Đại hành khiển thượng thư tả bộc xạ, là người tín thực giữ gìn, giản dị điềm tĩnh, không xa hoa. Vua ban cho bức tranh và bài thơ rằng:

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Hình dung cốt cách nại đông hàn,

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Tướng mạo đình đình diệc khả khan.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Phong lưu nhất đoạn hồn miêu tận,

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Tâm lý nan miêu cảnh cảnh đan.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 (Cốt cách dáng hình chịu rét đông,

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Hiên ngang tướng mạo thực nên trông.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 Phong lưu mọi vẻ đều nên cả,

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 Vẽ sao canh cánh tấm lòng trung).

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 Mùa đông, tháng 12, cấm tiền kẽm.

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 Năm này hạn hán, sâu bọ; trâu bò, gia súc chết nhiều.

¶ 48 Leave a comment on paragraph 48 0 Ất Sửu, [Khai Thái] năm thứ 2 [1325], (Nguyên Thái Định năm thứ 2).

¶ 49 Leave a comment on paragraph 49 0 Mùa xuân, đặt ty Liêm phỏng ở các lộ. Lấy Đặng Lộ làm Liêm phỏng sứ hai lộ Đại Hoàng và An Tiêm.

¶ 50 Leave a comment on paragraph 50 0 Mùa thu, tháng 8, ban xuống các điều lệ mới quy định.

¶ 51 Leave a comment on paragraph 51 0 Theo quy chế cũ, Hành khiển ty ở cung Quan Triều và Thánh Từ, cùng Nội thư hỏa cục thì gọi chung là Nội mật viện. Đến nay, đổi Hành khiển ty thành Môn hạ sảnh, còn Nội thư hỏa cục vẫn là Nội mật [43b] viện.

¶ 52 Leave a comment on paragraph 52 0 Tư đồ Văn Huệ công Quang Triều mất (thọ 39 tuổi).

¶ 53 Leave a comment on paragraph 53 0 Bính Dần, [Khai Thái] năm thứ 3 [1326], (Nguyên Thái Định năm thứ 3).

¶ 54 Leave a comment on paragraph 54 0 Từ tháng 2, mùa xuân, đến tháng 6 không mưa.

¶ 55 Leave a comment on paragraph 55 0 Tháng 3, Trung thư thị lang tri Thẩm hình viện sự Bùi Mộc Đạc mất.

¶ 56 Leave a comment on paragraph 56 0 Trước đây, khi Anh Tông sắp băng có bảo vua:

¶ 57 Leave a comment on paragraph 57 0 “Mộc Đạc trải thờ ba triều, là người cung kính, thận trọng, giữ gìn, học thức khả quan, nên đãi ngộ cho khéo, chớ để bị người ta ngăn trở”.

¶ 58 Leave a comment on paragraph 58 0 Vua sai vẽ chân dung Mộc Đạc cất ở nhà sách, có ý định dùng vào chức to, nhưng chưa kịp thăng thì mất (thọ 62 tuổi).

¶ 59 Leave a comment on paragraph 59 0 Mùa thu, tháng 7, xét duyệt các quan văn võ.

¶ 60 Leave a comment on paragraph 60 0 Lấy Nội thư hỏa chánh chưởng phụng ngự Tạ Bất Căng làm Nhập nội hành khiển, hành Tả ty lang trung. Lấy Trần Khắc Chung làm thiếu bảo, hành Thánh Từ cung Tả ty sự, ban tên tự là Văn Tiết, hàm Đồng trung thư môn hạ bình chương sự.

¶ 61 Leave a comment on paragraph 61 0 Buổi quốc sơ, theo quy chế cũ của nhà Lý, hàm Hành khiển có thêm các chữ Trung thư môn hạ bình …