Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Anh Tông Hoàng Đế [BK6, 1a1b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 大越史記本紀全書卷之六 [1a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 Đại Việt sử ký bản kỷ toàn thư quyển chi lục

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 陳紀 [1a*2*1]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 TRẦN KỶ

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 英宗皇帝 [1a*3*1]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 ANH TÔNG HOÀNG ĐẾ

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 （名烇，仁宗長子母欽慈保聖皇太后也。在位二十一年，遜位六年，壽四十五歳，崩于天長府，重光宫，塟泰陵。[1a*3*5]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 (Danh Thuyên, Nhân Tông trưởng tử mẫu Khâm Từ Bảo Thánh Hoàng thái hậu dã. Tại vị nhị thập nhất niên, tốn vị lục niên, thọ tứ thập ngũ tuế, băng vu Thiên Trường phủ, Trùng Quang cung, táng Thái Lăng.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 帝善繼善承，所以時臻康泰，治底体明，文物制度漸盛，亦陳朝之盛主也。然聚沙門於安子之山，勞民力於英雲之閣，非醇中之小疪乎？）[1a*4*16]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Đế thiện kế thiện thừa, sở dĩ thời trăn khang thái, trị để thể minh, văn vật chế độ tiệm thịnh, diệc Trần triều chi thịnh chủ dã. Nhiên tụ sa môn ư Yên Tử chi sơn, lao dân lực ư Anh Vân chi các, phi thuần trung chi tiểu tì hồ?)

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 甲午，興隆二年（元至元三十一年）。[1a*7*1]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Giáp Ngọ, Hưng Long nhị niên (Nguyên Chí Nguyên tam thập nhất niên).

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 春，二月，七日，頒國諱，帝諱烇、仁宗昑、聖宗晃、太宗煚、太祖承、元祖李，内諱聖慈皇后蜂、順慈皇后妙、顯慈皇后罃、元聖皇后 [1a*7*14] 歆。[1b*1*1]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Xuân, nhị nguyệt, thất nhật, phân quốc húy, Đế húy Thuyên, Nhân Tông Khâm, Thánh Tông Hoảng, Thái Tông Cảnh, Thái Tổ Thừa, Nguyên Tổ Lý, nội húy Thánh Từ Hoàng hậu Phong, Thuận Từ Hoàng hậu Diệu, Hiển Từ Hoàng hậu Oanh, Nguyên Thánh Hoàng hậu Hâm .

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 三月，以入内判首上位昭𢙇侯現為都押衙，掌聖慈宫内外諸色。文肃王子文壁為上位威肃侯。[1b*1*3]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Tam nguyệt, dĩ Nhập nội phán thủ Thượng vị Chiêu Hoài hầu Hiện vi Đô áp nha, chưởng Thánh Từ cung nội ngoại chư sắc, Văn Túc vương tử Văn Bích vi Thượng vị Uy Túc hầu .

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 秋，七月，三日，上将太師昭明大王光啓卒，年五十四。[1b*3*3]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Thu, thất nguyệt, tam nhật, Thượng tướng Thái sư Chiêu Minh Đại vương Quang Khải tốt, niên ngũ thập tứ.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 光啓𥘉生時，驚疾作垂絶。[1b*4*4]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Quang Khải sơ sinh thời, kinh tật tác thùy tuyệt.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 太宗以上皇服及傳國寶劎置於其側，謂之曰：「如復蘇，以此物賜之。」[1b*4*14]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Thái Tông dĩ Thượng hoàng phục cập truyền quốc bảo kiếm trí ư kì trắc, vị chi viết: “Như phục tô, dĩ thử vật tứ chi”.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 及蘇，太宗曰：「傳國寶劎非可妄授，惟賜上皇服。」[1b*6*2]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Cập tô, Thái Tông viết: “Truyền quốc bảo kiếm phi khả vọng thụ, duy tứ Thượng hoàng phục”.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 光啓有學識，通諸藩語。[1b*7*1]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Quang Khải hữu học thức, thông chư Phiên ngữ.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 𥘉，聖宗親征，光啓扈從，揆席虛位，適北使至。[1b*7*10]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Sơ, Thánh Tông thân chinh, Quang Khải hộ tòng, quỹ tịch hư vị, thích Bắc sứ chí.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 太宗召興道王國峻謂曰：「上相扈從，朕欲以卿為司徒，以應北使。」[1b*8*8]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Thái Tông triệu Hưng Đạo vương Quốc Tuấn vị viết: “Thượng tướng hộ tòng, trẫm dục dĩ khanh vi Tư đồ, dĩ ứng Bắc sứ”.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 國峻對曰：「應接 …… [1b*9*14]

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Quốc Tuấn đối viết: Ứng tiếp …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 [1a] Đại Việt sử ký bản kỷ toàn thư quyển thứ sáu.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 ANH TÔNG HOÀNG ĐẾ

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 (Tên là Thuyên, con trưởng Nhân Tông, mẹ là Khâm Từ Bảo Thánh Hoàng thái hậu, ở ngôi 21 năm, nhường ngôi 6 năm, thọ 45 tuổi, băng ở cung Trùng Quang, phủ Thiên Trường, táng ở Thái Lăng. Vua khéo biết kế thừa, cho nên thời cuộc đi tới thái bình, chính trị trở nên tốt đẹp, văn vật chế độ ngày càng thịnh vượng, cũng là bậc vua tốt của triều Trần. Song tụ họp nhà sư trên núi Yên Tử, làm nhọc sức dân dựng gác Ánh Vân, thì chẳng phải là tỳ vết nhỏ trong đức lớn đó sao?)

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Giáp Ngọ, Hưng Long năm thứ 2 [1294], (Nguyên Chí Nguyên năm thứ 31).

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Mùa xuân tháng 2, ngày mồng 7 ban bố các chữ quốc húy: chữ húy của vua là Thuyên, của Nhân Tông là Khâm, của Thánh Tông là Hoảng, của Thái Tông là Cảnh, của Thái Tổ là Thừa, của Nguyên Tổ là Lý; các chữ nội húy: Thánh Từ Hoàng hậu là Phong, Thuận Từ Hoàng hậu là Diệu, Hiển Từ Hoàng hậu là Oanh, Nguyên Thánh Hoàng hậu là [1b] Hâm.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Tháng 3, lấy Nhập nội phán thủ thượng vị Chiêu Hoài hầu Hiện làm Đô áp nha, coi giữ các sắc mục trong ngoài cung Thánh Từ, lấy con Văn Túc Vương¹ là Văn Bích làm Thượng vị Uy Túc hầu.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Mùa thu, tháng 7, ngày mồng 3, Thượng tướng thái sư Chiêu Minh Đại Vương Quang Khải mất, thọ 54 tuổi.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Quang Khải lúc mới sinh, phát chứng kinh suýt chết, Thái Tông lấy áo của Thượng hoàng và thanh gươm báu truyền quốc để bên cạnh rồi bảo ông: “Nếu sống lại, sẽ ban cho những thứ này”.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 Đến khi sống lại, Thái Tông nói: “Gươm báu truyền quốc, không thể trao bừa, chỉ ban cho áo của Thượng hoàng thôi”.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Quang Khải có học thức, hiểu tiếng nói của các phiên². Trước kia, Thánh Tông thân đi đánh giặc, Quang Khải theo hầu, ghế tể tướng bỏ không, vừa lúc có sứ phương Bắc đến. Thái Tông gọi Hưng Đạo Vương Quốc Tuấn tới bảo:

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 “Thượng tướng đi theo hầu vắng, trẫm định lấy khanh làm Tư đồ để tiếp sứ phương Bắc”.

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 Quốc Tuấn trả lời:

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 “Việc tiếp …

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 ^⇡ 1 Văn Túc Vương: tên là Đạo Tái, con của Trần Quang Khải.

¶ 48 Leave a comment on paragraph 48 0 ^⇡ 2 Chỉ các dân tộc ít người sống trên lãnh thổ Đại Việt thời đó. Nhật Duật còn biết tiếng của nước xung quanh Đại Việt, như Hán, Chăm-pa.