Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Anh Tông Hoàng Đế [9a9b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 及捕獲英武，乃受太后之金，而不用阮楊之言，後竟爲其所殺，累及數十人，所謂養虎遺患也。[9a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 Cập bổ hoạch Anh Vũ, nãi thụ Thái hậu chi kim, nhi bất dụng Nguyễn Dương chi ngôn, hậu cánh vị kì sở sát, lụy cập số thập nhân, sở vị dưỡng hổ di hoạn dã.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 史臣吳士連曰：英武大惡。[9a*3*1]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Sử thần Ngô Sĩ Liên viết: Anh Vũ đại ác.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 𢃄等既與諸宗室協謀，不能揚于王庭，明正其罪，乃以兵驚脅幼主。[9a*3*11]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Đái đẳng ký dữ chư tông thất hiệp mưu, bất năng dương vu vương đình, minh chính kì tội, nãi dĩ binh kinh hiếp ấu chủ.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 兹時也，英武已喜得所㨿，以爲辝矣，安知不計通太后，使重賂𢃄等。[9a*5*1]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Tư thời dã, Anh Vũ dĩ hỉ đắc sở cứ, dĩ vi từ hĩ, an tri bất kế thông Thái hậu, sứ trọng lộ Đái đẳng.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 苟免以遂其報復之心邪？幸而阮楊明吿之以禍之所在，[9a*6*9]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Cẩu miễn dĩ toại kì báo phục chi tâm tà? Hạnh nhi Nguyễn Dương Minh cáo chi dĩ hoạ chi sở tại,

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 及不見聽，則寕赴井以示之，猶不知𮗓，其取後禍，将誰咎哉？然則太后無罪乎？曰：罪極矣。[9a*7*13]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 cập bất kiến thính, tắc ninh phó tỉnh dĩ thị chi, do bất tri giác, kì thủ hậu họa, tương thùy cữu tai? Nhiên tắc Thái hậu vô tội hồ? Viết: tội cực hĩ.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 非有伊、周之才德權 [9a*9*11] 位，而欲止之，難免乎大貞凶之失。[9b*1*1]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Phi hữu Y, Chu chi tài đức quyền vị, nhi dục chỉ chi, nan miễn hồ đại trinh hung chi thất.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 詔閹寺不得擅入宫，犯者死罪。[9b*2*1]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Chiếu yêm tự bất đắc thiện nhập cung, phạm giả tử tội.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 如不謹慎而他人入者，罪如之。[9b*2*13]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Như bất cẩn thận nhi tha nhân nhập giả, tội như chi.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 禁朝官不得徃來王侯家，在禁中不得結會三五人話談非議，違者罪之。[9b*3*7]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Cấm triều quan bất đắc vãng lai vương hầu gia, tại cấm trung bất đắc kết hội tam ngũ nhân thoại đàm phi nghị, vi giả tội chi.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 諸犯徃來奉國衛都噐械廊地頭外，杖八十徒罪，至廊内者死。[9b*4*17]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Chư phạm vãng lai Phụng quốc vệ đô khí giới lang địa đầu ngoại, trượng bát thập đồ tội, chí lang nội giả tử.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 奉衛在廊有詔㫖方得舉噐械，無詔㫖而擅舉過地頭外死。[9b*6*3]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Phụng vệ tại lang hữu chiếu chỉ phương đắc cử khí giới, vô chiếu chỉ nhi thiện cử quá địa đầu ngoại tử.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 辛未，十二年（宋紹興二十一年）。[9b*8*1]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Tân Mùi, thập nhị niên (Tống Thiệu Hưng nhị thập nhất niên).

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 春，正月，内人火頭杜時献綠毛金龜。[9b*8*13]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Xuân, chính nguyệt, Nội nhân hỏa đầu Đỗ Thời hiến lục mao kim quy.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 二月，帝幸龍水捕白象，得之。群臣上 …… [9b*9*5]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Nhị nguyệt, đế hạnh Long Thủy bổ bạch tượng, đắc chi. Quần thần thượng …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 [9a] Đến khi bắt được Anh Vũ rồi, lại nhận vàng của Thái hậu mà không nghe lời nói của Nguyễn Dương, đến sau rốt cuộc bị Anh Vũ giết, liên lụy đến mấy mươi người, thế là nuôi hổ để họa về sau vậy.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Anh Vũ là kẻ đại ác. Bọn [Vũ] Đái đã cùng với người tông thất hiệp mưu mà không biết tuyên bố tội trạng ở triều đình để trị tội cho đàng hoàng, lại đem binh lính bắt hiếp vua còn nhỏ tuổi. Ngay lúc bấy giờ. Anh Vũ đã mừng có cớ để nói rồi, biết đâu không lập kế thông với Thái hậu để đút lót nhiều cho bọn Đái, mong khỏi chết để thỏa lòng báo thù chăng? May mà Nguyễn Dương bảo rõ tai họa. Khi bọn Đái không chịu nghe lời, [Dương] lại nhảy xuống giếng mà chết để cảnh cáo, thế mà vẫn còn không tính, để sau bị tai vạ thì còn trách ai nữa? Thế thì Thái hậu không có tội ư? Trả lời rằng: tội nặng lắm. Người không có tài đức quyền [9b] vị như Y Doãn, Chu Công mà muốn ngăn sửa thì khó tránh cái lỗi làm việc sửa lớn thì hỏng.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Xuống chiếu cấm bọn hoạn quan không được tự tiện vào trong cung, ai phạm thì bị tội chết. Nếu [canh giữ] không cẩn thận để người khác vào cung cũng bị tội như thế.

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Cấm các quan trong triều không được đi lại nhà các vương hầu, ở trong cung cấm không được hội họp nhau năm, ba người bàn luận chê bai, ai phạm thì trị tội. Kẻ nào phạm việc qua lại bên ngoài phía đầu hành lang chứa khí giới của đô Phụng quốc vệ thì xử 80 trượng, tội đồ; nếu vào trong hành lang ấy thì xử tử. Lính Phụng [quốc] vệ ở trong hành lang ấy có chiếu chỉ mới được cầm khí giới, không có chiếu chỉ mà tự tiện mang khí giới đi quá ra ngoài phía đầu [hành lang] thì xử tử.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Tân Mùi, [Đại Định] năm thứ 12 [1151], (Tống thiệu Hưng năm thứ 21).

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Mùa xuân, tháng giêng, Nội nhân hỏa đầu là Đỗ Thì dâng rùa vàng có lông xanh.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Tháng 2, vua ngự đến Long Thủy¹ bắt voi trắng, bắt được, các quan dâng …

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 ^⇡ 1 Long Thủy: vùng Thác Bờ, tỉnh Hòa Bình.