Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thần Tông Hoàng Đế [35a35b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 庚戌，三年（宋建炎四年）。[35a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 Canh Tuất, tam niên (Tống Kiến Viêm tứ niên).

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 春，正月，詔百官女不得先適人，俟󰱇克掖庭後不入󰱇者，然後許嫁。[35a*1*10]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Xuân, chính nguyệt, chiếu bách quan nữ bất đắc tiên thích nhân, sĩ tuyển khắc dịch đình hậu bất nhập tuyển giả, nhiên hậu hứa giá.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 黎文休曰：「天生民而作之君，使司牧之，非自奉也。[35a*3*1]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Lê Văn Hưu viết: “Thiên sinh dân nhi tác chi quân, sử ti mục chi, phi tự phụng dã.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 父母之心，誰不欲其子之有寳家。聖人體此心，惟恐匹夫匹婦之不得其所。[35a*4*2]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Phụ mẫu chi tâm, thùy bất dục kì tử chi hữu bảo gia. Thánh nhân thể thử tâm, duy khủng sất phu sất phụ chi bất đắc kì sở.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 故《詩經》「桃夭」，「摽有梅」美，嫁之及時，與刺其晚也。[35a*5*13]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Cố Thi kinh “Đào yêu”, “Phiếu hữu mai” mĩ, giá chi cập thì, dữ thích kì vãn dã.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 神宗詔百官之女󰱇畢然後嫁，此乃自奉，𡸈爲民父𤙩之意哉？」[35a*6*13]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Thần Tông chiếu bách quan chi nữ tuyển tất nhiên hậu giá, thử nãi tự phụng, khởi vi dân phụ mẫu chi ý tai?”

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 史臣吳士連曰：「帝時年未冠，其出此令，盖欲󰱇百官女充掖庭尔，未爲甚過舉也。[35a*8*1]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Sử thần Ngô Sĩ Liên viết: “Đế thời niên vị quán, kì xuất thử lệnh, cái dục tuyển bách quan nữ sung dịch đình nhĩ, vị vi thậm quá cử dã.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 至其勝敵而 [35a*9*14] 㱕功於𫢋，献鹿而滥爵與人之𩔗，皆童心之所𭛁，而莫之匡救。[35b*1*1]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Chí kì thắng địch nhi quy công ư Phật, hiến lộc nhi lạm tước dữ nhân chi loại, giai đồng tâm chi sở phát, nhi mạc chi khuông cứu.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 苟有至誠以感之，巽言以入之，帝之聰睿有素，其從之也必矣。」[35b*2*7]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Cẩu hữu chí thành dĩ cảm chi, tốn ngôn dĩ nhập chi, đế chi thông duệ hữu tố, kì tòng chi dã tất hĩ”.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 内作管甲朱始献金鯽魚。[35b*4*1]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Nội tác quản giáp Chu Thủy hiến kim tức ngư.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 以御庫書家梁改守清化府。[35b*4*11]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Dĩ Ngự khố thư gia Lương Cải thủ Thanh Hóa phủ.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 三月，占城國人雍麻勾來附。[35b*5*5]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Tam nguyệt, Chiêm Thành quốc nhân Ung Ma Câu lai phụ.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 五月，扶秋了管甲費元献白雀。[35b*5*16]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Ngũ nguyệt, Phù Thu Liễu quản giáp Phí Nguyên hiến bạch tước.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 太上皇崩，謚曰恭皇。[35b*6*12]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Thái thượng hoàng băng, thụy viết Cung Hoàng.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 六月，旱，祈雨。[35b*7*2]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Lục nguyệt, hạn, kì vũ.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 秋，久月，久雨，祈晴。[35b*7*7]

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Thu, cửu nguyệt, cửu vũ, kì tình.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 帝御靈光殿觀兢舟。[35b*7*14]

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Đế ngự Linh Quang điện quan cạnh chu.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 詔赦都護府囚。[35b*8*6]

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Chiếu xá Đô hộ phủ tù.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 冬，十月，帝御天靈殿，大閲六兵，定等級。[35b*8*12]

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Đông, thập nguyệt, đế ngự Thiên Linh điện, đại duyệt lục binh, định đẳng cấp.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 宋賫寳印金章，封帝爲 …… [35b*9*10]

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Tống tê bảo ấn kim chương, phong đế vi …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 [35a] Canh Tuất, [Thiên Thuận] năm thứ 3 [1130], (Tống Kiến Viêm năm thứ 4).

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Mùa xuân, tháng giêng, xuống chiếu cho con gái các quan không được lấy chồng trước, đợi sau khi chọn sung vào hậu cung, người nào không trúng tuyển mới được lấy chồng.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 Lê Văn Hưu nói: Trời sinh ra dân mà đặt vua để chăn dắt, không phải để cung phụng riêng cho vua. Lòng cha mẹ ai chẳng muốn con cái có gia thất, thánh nhân thể lòng ấy còn sợ kẻ sất phu sất phụ không được có nơi có chốn. Cho nên Kinh Thi tả sự ấy trong thơ “Đào yêu” và thơ “Siếu hữu mai” để khen việc lấy chồng kịp thì và chê việc để lỡ thì vậy. Thần Tông xuống chiếu cho con gái các quan phải đợi xong việc tuyển người vào cung rồi mới được lấy chồng, thế là để cung phụng cho riêng mình, đâu phải lòng làm cha mẹ của dân?

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Vua bấy giờ chưa đến tuổi hai mươi, ra lệnh ấy là muốn tuyển con gái các quan sung vào hậu cung thôi. Việc ấy chưa lấy gì làm quá. Còn như đánh được giặc mà [35b] quy công cho Phật, dâng hươu mà làm đem tước trật cho người đều là do tính trẻ thơ mà không ai giúp can ngăn. Nếu có người lấy chí thành mà cảm, dùng lời nói khéo mà khuyên, thì vua vốn tư chất thông minh, tất thế nào cũng nghe theo.

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 Quản giáp nội tác là Chu Thủy dâng cá diếc vàng. Lấy ngự khố thư gia Lương Cải giữ phủ Thanh Hóa.

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 Tháng 3, người nước Chiêm Thành là Ung Ma, Ung Câu sang quy phụ.

¶ 48 Leave a comment on paragraph 48 0 Tháng 5, quản giáp Phù Thu Liễu là Phí Nguyên dâng chim sẻ trắng.

¶ 49 Leave a comment on paragraph 49 0 Thái thượng hoàng băng, thụy là Cung Hoàng.

¶ 50 Leave a comment on paragraph 50 0 Tháng 6, hạn, làm lễ cầu mưa.

¶ 51 Leave a comment on paragraph 51 0 Mùa thu, tháng 9, mưa dầm, làm lễ cầu tạnh.

¶ 52 Leave a comment on paragraph 52 0 Vua ngự điện Linh Quang xem đua thuyền.

¶ 53 Leave a comment on paragraph 53 0 Xuống chiếu tha tù giam ở phủ Đô hộ.

¶ 54 Leave a comment on paragraph 54 0 Mùa đông, tháng 10, vua ngự điện Thiên Linh duyệt sáu quân, định các cấp bậc.

¶ 55 Leave a comment on paragraph 55 0 Nhà Tống sai sứ mang ấn báu và sắc vàng sang phong vua làm …