Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Kỷ nhà Đinh [BK1, 1a1b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 大越史記本紀全書卷之一 [1a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 ĐẠI VIỆT SỬ KÝ BẢN KỶ TOÀN THƯ QUYỂN CHI NHẤT

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 ○ 丁紀 [1a*2*1]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 ○ ĐINH KỶ

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 先皇帝 [1a*3*1]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 TIÊN HOÀNG ĐẾ

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 （姓丁，諱部領，大皇華閭洞人，驩州刺史丁公著之子也。削平使君，自立爲帝，在位十二年，爲内人杜釋所弑而崩，壽五十六，塟長安山陵。[1a*3*4]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 (Tính Đinh, húy Bộ Lĩnh, Đại Hoàng Hoa Lư động nhân, Hoan Châu Thứ sử Đinh Công Trứ chi tử dã. Tước bình sứ quân, tự lập vi đế, tại vị thập nhị niên, vi nội nhân Đỗ Thích sở thí nhi băng, thọ ngũ thập lục, táng Trường Yên sơn lăng.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 帝才明過人，勇畧盖世，掃盡群䧺，統繼趙武。然失於預防，不保其終，惜夫！）[1a*4*17]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Đế tài minh quá nhân, dũng lược cái thế, tảo tận quần hùng, thống kế Triệu Vũ. Nhiên thất ư dự phòng, bất bảo kì chung, tích phù!).

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 初，帝父丁公著爲楊廷藝牙將，廷藝授攝歡州刺史，後歸吳王遣還舊任，卒。[1a*6*1]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Sơ, đế phụ Đinh Công Trứ vi Dương Đình Nghệ nha tướng, Đình Nghệ thụ nhiếp Hoan Châu Thứ sử, hậu quy Ngô vương, khiển hoàn cựu nhiệm, tốt.

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 帝少孤，母譚氏與其徒入居洞山神祠側。[1a*7*14]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 Đế thiếu cô, mẫu Đàm thị dữ kì đồ nhập cư động sơn thần từ trắc.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 爲兒童時，與群童牧牛于也。[1a*8*14]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Vi nhi đồng thời, dữ quần đồng mục ngưu vu dã.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 群童自知識量不及，[1a*9*9] 相與推爲眾長。[1b*1*1]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Quần đồng tự tri thức lượng bất cập, tương dữ suy vi chúng trưởng.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 凣遊戲，必率眾交手，爲乘輿捧之，及以蘆花左右引之，象天子儀仗。[1b*1*7]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Phàm du hí, tất suất chúng giao thủ, vi thừa dư bổng chi, cập dĩ lư hoa tả hữu dẫn chi, tượng thiên tử nghi trượng.

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 暇日往擊別村兒童，所至皆懾服，相率日供樵爨，以充課役。[1b*3*1]

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 Hạ nhật vãng kích biệt thôn nhi đồng, sở chí giai nhiếp phục, tương suất nhật cung tiều thoán, dĩ sung khóa dịch.

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 母見之喜，爲烹家䐁饗之。[1b*4*8]

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Mẫu kiến chi hỉ, vi phanh gia đồn hưởng chi.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 諸󰀋父老轉相吿曰：「此兒噐量若是，必能濟事，我背荀不來附，異日悔之晚矣。」[1b*5*2]

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Chư sách phụ lão chuyển tương cáo viết: “Thử nhi khí lượng nhược thị, tất năng tế sự, ngã bội tuân bất lai phụ, dị nhật hối chi vãn hĩ”.

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 遂率子弟往從之，與立爲長，居陶澳󰀋。[1b*6*16]

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Toại suất tử đệ vãng tòng chi, dữ lập vi trưởng, cư Đào Áo sách.

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 其叔父㨿󱖮󰀋，與帝拒戰。[1b*7*15]

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Kì thúc phụ cứ Bông sách, dữ đế cự chiến.

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 時，帝年幼，兵勢未振，因奔比。[1b*8*9]

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Thời, đế niên ấu, binh thế vị chấn, nhân bôn bí.

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 過譚家娘灣橋，橋折陷于淖（音撓，泥也。）[1b*9*4]

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Quá Đàm Gia Nương Loan kiều, kiều chiết hãm vu náo (âm nạo, nê dã).

Dịch Quốc Ngữ

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 [1a] ĐẠI VIỆT SỬ KÝ BẢN KỶ TOÀN THƯ QUYỂN THỨ NHẤT

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 KỶ NHÀ ĐINH

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 TIÊN HOÀNG ĐẾ

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 (Họ Đinh, tên húy là Bộ Lĩnh, người động Hoa Lư, châu Đại Hoàng¹ con của Thứ sử châu Hoan Đinh Công Trứ, dẹp yên các sứ quân, tự lập làm đế, ở ngôi 12 năm [968-979], bị nội nhân là Đỗ Thích giết, thọ 56 tuổi [924-979], tán ở sơn lăng Trường Yên.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Vua tài năng sáng suốt hơn người, dũng cảm mưu lược nhất đời, quét sạch các hùng trưởng, tiếp nối quốc thống của Triệu Vũ [Đế], song không biết dự phòng, không giữ được trọn đời, tiếc thay!).

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Xưa, cha của vua là Đinh Công Trứ làm nha tướng của Dương Đình Nghệ, được Đình Nghệ giao giữ chức quyền Thứ sử châu Hoan, sau theo về với Ngô vương, vẫn được giữ chức cũ, rồi mất. Vua mồ côi cha từ bé, mẹ họ Đàm đưa gia thuộc vào ở cạnh đền sơn thần trong động. Vào tuổi nhi đồng, vua thường cùng bọn trẻ con chăn trâu ngoài đồng. Bọn trẻ tự biết kiến thức không bằng vua, [1b] cùng nhau suy tôn làm trưởng. Phàm khi chơi đùa, thường bắt bọn chúng chéo tay làm kiệu khiêng và cầm hoa lau đi hai bên để rước như nghi trượng thiên tử. Ngày rỗi, thường kéo nhau đi đánh trẻ con thôn khác, đến đâu bọn trẻ đều sợ phục, hàng ngày rủ nhau đến phục dịch kiếm củi thổi cơm. Bà mẹ thấy vậy mừng lắm, mổ lợn nhà cho chúng ăn. Phụ lão các sách bảo nhau: “Đứa bé này khí lượng như thế ắt làm nên sự nghiệp, bọn ta nếu không theo về, ngày sau hối thì đã muộn”. Bèn dẫn con em đến theo, rồi lập làm trưởng ở sách Đào Áo. Người chú của vua giữ sách Bông chống đánh với vua. Bấy giờ, vua còn ít tuổi, thế quân chưa mạnh, phải thua chạy. Khi qua cầu ở Đàm Gia Nương Loan², cầu gãy, vua rơi xuống bùn, …

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 ^⇡ 1 Đại Hoàng: tên châu, nay là đất huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 ^⇡ 2 Nguyên văn: “Đàm Gia Nương Loan”. Loan là chỗ sông uốn vòng. Các bản in khác đều bỏ chữ “Nương”, chỉ chép Đàm Gia Loan. Nay ở Điền Xá, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình.

Bản đồ tham khảo

Bản đồ tham khảo năm 968